Bir İç İskan Uygulaması: Çaykara’dan Özalp’e Göç

Yıl 2014, Cilt: 13 Sayı: 2, 423 - 435, 01.12.2014

Osman Kubilay Gül

Öz

Tarihin en eski devirlerinden günümüze kadar varlığını sürdüren göç olgusu, tarihsel süreç içerisinde kimi zaman kitlesel, kimi zaman da bireysel olarak kendini göstermiştir. Bireysel göçlerin aksine kitlesel göçlerin, içinde bulunulan toplumun sosyal ve ekonomik dengesini doğrudan etkilemesi, devletleri de göçler konusunda daha dikkatli politikalar geliştirmeye sevk etmiştir. Çalışmaya konu olan Trabzon ili Çaykara ilçesine bağlı Şerah bucağı ve Baltacılı köyü, orman içinde yer alan yerleşim birimleridir. Burada yaşayan insanların iktisadi gelişme imkânları kısıtlıdır. Ayrıca maruz kaldıkları ve ilerde de karşılaşmaları muhtemel doğal afetlerden dolayı, farklı bir bölgede iskân edilmeleri talebinde bulunmuşlardır. Dönemin siyasileri tarafından, çalışkanlıkları ile tanınan Karadenizliler, Doğu Anadolu’ya iskân edilerek yöre halkına örnek gösterilmek istenmiştir. Ciddi bir planlama neticesinde iskân gerçekleşmiştir. Devlet desteği ve göç eden halkın rızası ile gerçekleşen iskân neticesinde, yöreye hızlı bir şekilde uyum sağlayan Karadenizliler, 1964’ten bu yana Dönerdere ve Emek köylerinde yaşamaya devam etmektedirler

Anahtar Kelimeler

İç Göç, İskan, Çaykara, Özalp

A Domestic Settling Practice: Migration from Çaykara to Özalp

Öz

Migration action, has been continuing from the oldest age of history to today, showes itselves sometimes as mass and sometimes individual. On the contrary mass migration effects social and economic balance of population besides motivates to goverments for develop effective politics about migration. This study focus on two forest settlement that Serah corner and Baltacı village in Çaykara of Trabzon. People live in these settlement have financial devolepment shortage. They want to settle in different place because of exposed and probability of occur new natural disasters. Politicians of the period knows public of Blacksea very hardworking and settle them in east Anatolia for show a model to local people. Settle in becomes a reality outcome of serious planning. Result of settle in carries out with goverment support and emigrants approval, emigrants adapt around very fastly and they have been living in Dönerdere and Emek villages in Özalp of Van from 1964

Anahtar Kelimeler

internal migration, settle in, Çaykara, Özalp

Kaynakça

• BCA. 030.18.01.02./179.38.2.2 / 02/06/1964
• BCA, 030.18.01.02./ 179.38.2.1, / 01.07.1964
• BCA. 030.10./81.530.13, 09/01/1930.
• BCA. 030.18.1.2./36.39.1, /23/05/1933.
• BCA. 030.18.1.2./ 57.66.15,/ 06/08/1935.
• BCA. 030.18.1.2./56.56.19, /28/06/1935.
• (Resmi Gazete, 8 Eylül 1956, Sayı 9402, s. 15530)
• ………,(1961). "Türkiye Cumhuriyeti Anayasası" Resmi Gazete, no. 10859 (Temmuz).
• ………,(1964). "Trabzon-Çaykara İlçesi Şerah Bucağı ve Baltacılı Köyünden Van- Özalp'te Kurulacak İki Örnek Köye Nakledileceklere Ait Plan"İmar ve İskan Bakanlığı Toprak ve İskan İşleri Genel Müdürlüğü ve Tarım Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü, Ankara.
• ………,(2005). TDK. Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• ………,(2009). Littera, çev. Göç Terimleri Sözlüğü. Cenevre: Uluslararası Göç Örgütü (IOM).
• Ağanoğlu, H. Y. (2001). Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Balkanlar'ın Makûs Talihi Göç. İstanbul: Kum Saati Yayınları.
• Barkan, Ö. L. (2002). Osmanlı İmparatorluğu'nda Kolonizatör Türk Dervişleri. Türkler, 9, 133-153. içinde Ankara: TTK.
• Bilgili, A. (1997). Birarada Yaşama Sorunu ve Doğu'nun Kaderi Bağlamında Bir İç Göç Uygulamasının Sosyolojik ÇÖzümlemesi - Dönerdere Örneği-. Sosyal Bilimler Kavşağında Doğu ve Güneydoğu Anadolu, 317-328, Van: Van Valiliği - Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörlüğü Sempozyum Kitabı.
• Çalı, H. H. (2012, Mayıs-Haziran). Kamu Politikası Olarak Türkiye'nin Göç Politikası. İdarecinin Sesi(151), 47-50.
• Göç Terimleri Sözlüğü. (2009). (L. Çeviri, Çev.) Cenevre: Uluslararası Göç Örgütü (IOM).
• Güvenç, B. (1997). Göç Olgusu ve Türk Toplumu. II. Ulusal Sosyoloji Kongresi: Toplum ve Göç, 20-21-22 Kasım 1996 , 21-25, Ankara: Sosyoloji Derneği.
• Hallaçoğlu, Y. (2006). XVIII. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nun İskan Siyaseti ve Aşiretlerin Yerleştirilmesi. Ankara: TTK.
• İçduygu, A., & Sirkeci, İ. (1999). Bir Ülke, Bir Aile ve Birçok Göç: Cumhuriyet Döneminde Bir Toplumsal Dönüşüm Örneği. (O. B. (edt), Dü.) 75 Yılda Köylerden Şehirlere, 269-276.
• İçduygu, A., & Sirkeci, İ. (1999). Cumhuriyet Dönemi Türkiye'sinde Göç Hareketleri. 75 yılda Köylerden Şehirlere, 249-268, içinde İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• İmar ve İskan Bakanlığı Toprak ve İskan İşleri Genel Müdürlüğü ve Tarım Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü. (1964). Trabzon-Çaykara İlçesi Şerah Bucağı ve Baltacılı Köyünden Van-Özalp'te Kurulacak İki Örnek Köye Nakledileceklere Ait Plan. Ankara.
• İnbaşı, M. (2002). Balkanlar'da Osmanlı Hakimiyeti ve İskan Siyaseti. Türkler ,9, 154-164, içinde Ankara: TTK.
• Morrison, P. (1970). The Rationale For a Policy on Population. Santa Monica California Rand Corporation.
• Murat, S. (2006). Dünden Bugüne İstanbul'un Nüfus ve Demografik Yapısı. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.
• Oran, B. (1993). Balkan Müslümanlarının Dinsel ve Ulusal Kimlik. Ankara Üniversitesi Siyal Bilgiler Fakültesi, 48(1-4), 109-120.
• Özdemir, T. (2004). Doğu Anadolu Bölgesinde Farklı Bir Arazi Kullanım ve Kırsal Kalkınma Örneği: Dönerdere Köyü (Özalp-Van). Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(1), 245-270.
• TDK. (2005). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Tekeli, İ. (1975, Bahar). Göç Teorileri ve Politikaları Arasındaki İlişkiler. ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, 1(1), 153-176.
• Tekeli, İ. (2008). Göç ve Ötesi. İstanbul: Tarih Vakfı.
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. (1961, Temmuz 20). Resmi Gazete(10859).
• Uzunçarşılı, İ. H. (tarih yok). Büyük Osmanlı Tarihi (Cilt I). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Yalçın, C. (2004). Göç Sosyolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık.