Halide Edib Adıvar’ın Bakış Açısıyla Kadının Çalışma Hayatı

Yıl 2008, Cilt: 7 Sayı: 1, 109 - 123, 01.06.2008

Kelime Erdal

Öz

Teali-i Nisvan Cemiyetinin kurucuları arasında yer alan Halide Edib Adıvar, hemen hemen bütün eserlerinde kadının çalışması ve kadının eğitimi konusuna değinmiş, bu konuların hararetli bir savunucusu olmuştur. Kadının çalışma hayatında aktif rol almasının eğitim düzeyi ile ilgisi göz ardı edilmemelidir. Kadın, aldığı eğitimle bilgi düzeyini yükseltecek, bunun sonucunda kendisine uygun işlerde çalışabilecektir. Bazı erkekler, çeşitli nedenlerle kadının çalışma hayatında yer almasına karşı çıkmaktadırlar. Kadının çalışması konusunda erkeklerin de olumlu bakış açısına sahip olması ve eşini desteklemesi önemlidir. Her konuda olduğu gibi çalışma hayatına atılma konusunda da kadınların erkeklerle eşit olması gerekir. Kadının çalışmasına sadece maddi açıdan bakmamak; bunu, kadının sosyalleşmesinin bir aracı olarak görmek gerekir. Çalışan kadın, özgür ve eğitimli kadındır. Bu önemli kazanımlardan yola çıkıldığında, kadının çalışmasının önemi tartışılmazdır. Artık kadının çalışıp çalışmaması konusu tartışılmamalı, kadının çalışma koşullarının düzeltilmesine yönelik adımlar atılmalıdır. Bu konuda, bizden önde olan Amerikan ve İngiliz kadınlarının çalışma sistemi örnek alınmalıdır

Anahtar Kelimeler

Kadın, Çalışma hayatı, Kadının eğitimi

Woman’s Working Life from the View of Halide Edib Adıvar

Öz

Halide Edib Adıvar, one of the founder of Teali-i Nisvan assembly, mentions the subjects of woman’s working and her education nearly in all of her works and becomes a fervent defender of these subjects. The importance of educational level of woman in their active participation in working life should not be undervalued. Woman will increase the level of her knowledge with the education she gets, as a result she will be able to work in suitable fields. Some men are against to woman’s taking part in the working life with various reasons. It is important that men should have positive point of views about woman’s working and that should they support woman. In all subjects, it is necessary that women should be equal to men in the subject of working life. It is required that woman‘s working should not be thought from a materialistic view, it should be seen as a way of woman’s becoming social. A working woman is a free, educated woman. When these essential benefits are considered, the importance of woman’s working is not arguable. Whether women should work or not should not be discussed any more but measure taken for better working conditions should be emphasized. In this term, the working systems of American and English women should be taken as a model

Anahtar Kelimeler

Woman, Working life, Woman’s education

Kaynakça

• Abadan, U.N. (1982). Türk Toplumunda Kadın, Ekin Yayınları, İstanbul.
• Adıgüzel, H. (1998). Osmanlı Dönemi ve Sonrasında Türk Kadınının Sosyal Hayata Katılma Süreci, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Ana Bilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya.
• Adıvar, H. E. (1909). Mehâsin’i Okuyan Kardeşlerime. Mehâsin, numara 6, İstanbul, Eylül.
• Adıvar, H. E. (1913). “Yirminci Asırda Kadınlar”, Mektep Müzesi, nr. 1–3, 1 Mayıs–1 Haziran 1329/14 Mayıs–14 Haziran.
• Adıvar, H. E. (1919). Türk Kadınları Hakkında. Büyük Mecmua, nr. 15, 13 Teşrin-i Sani.
• Adıvar, H. E. (1937). Yeni Dünya, Eski Kadın. Yedigün, nr. 201, 13 İkinci Kânun.
• Adıvar, H. E. (1939). Tatarcık, Ahmet Halit Kitabevi, İstanbul.
• Adıvar, H. E. (1946). Kadın Çalışmalı mı? Akşam, nr. 10083, 14 Kasım.
• Adıvar, H. E. (1947). Gene Kadın. Akşam, nr. 10146, 16 Ocak.
• Adıvar, H. E. (1949). Nereden? Üniversite Arkadaşlarıma. Akşam, nr. 10956, 13 Nisan.
• Adıvar, H. E. (1949). Nereye? Üniversiteli Arkadaşlara. Akşam, nr. 10963, 20 Nisan.
• Adıvar, H. E. (1954). Döner Ayna, Ahmet Halit Yaşaroğlu Kitapçılık, Güven Basımevi, İstanbul.
• Adıvar H.E. (1955). Türkiye de Şark, Garp ve Amerikan Tesirleri. Doğan Kardeş Yayınları, İstanbul
• Adıvar, H. E. (1956). Boş Zaman Meselesi ve Kadınlar. Yeni İstanbul, nr. 2277, 19 Mart.
• Adıvar, H. E. (1958). Akıle Hanım Sokağı, Ahmet Halit Yaşaroğlu Kitapçılık, Yeni Matbaa, İstanbul.
• Çakır, S. (1991). II. Meşrutiyet’te Osmanlı Kadın Hareketi ve Kadınlar Dünyası Dergisi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
• Doğramacı, E. (1989). Türkiye’de Kadının Dünü ve Bugünü, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara.
• Durakbaşa, A. (2000). Halide Edib Türk Modernleşmesi ve Feminizm, İletişim Yayınları, I. Baskı, İstanbul.
• Emine, I. (1990). Aile Birliğinde Erkeğin Rolü. I. Aile Şûrası Bildirileri, Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı Yayınları, Ankara, s. 57–61.
• Enginün, İ. (1978). Halide Edib Adıvar’ın Eserlerinde Doğu ve Batı Meselesi, Edebiyat Fakültesi Matbaası, İstanbul, s.5.
• Enginün, İ. (1991). Yakup Kadri ve Halide Edib. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, Dergâh Yayınları, Genişletilmiş 2. Baskı, İstanbul, s. 94–108.
• Enginün, İ. (2003). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı, Dergâh Yayınları, 4. Baskı, İstanbul.
• Karakuş, A. Sh. Z. (1999). Türk Kadınının Siyasî Kimliğinin Oluşma Süreçleri. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
• Kazgan, G. (1991). “Ekonomik Alanda Kadın ve İstihdam Sorunları”, I. Ulusal Kadın Kongresi, Gelişen Türkiye’de Kadının Rolü ve Etkinliği, Lioness Club, İstanbul, 1991.
• Kurnaz, Ş. (1991). Cumhuriyet Öncesinde Türk Kadını, Başbakanlık Aile Araştırma Kurum. İkinci Baskı, Ankara.
• Kurnaz, Ş. (1993). Balkan Harbinde Kadınlarımızın Konuşmaları. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul.
• Külahçı, Ş. (1990). Kadının Ev Dışında Çalışmasının Aile Yaşamına Etkisi. I. Aile Şurası Bildirileri, Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı Yayınları, Ankara.
• Malkoç, N. (1954). Kadın Ediplerimizden Röportajlar. Yeni İstanbul, 5:1778.
• Moran, B. (1990). Sinekli Bakkal, Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış, I. Cilt, İletişim Yayıncılık, 3. Baskı, İstanbul.
• Önertoy, O. (1965). Halide Edib’in Yeni Turan’ı ve Ziya Gökalp. Türkoloji Dergisi, II(I):Eylül.
• Sirman, N. (1998). Müsavattan Eşitliğe. Üç Kuşak Cumhuriyet, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, s. 59.
• Tan, M. (1979). Kadın, Ekonomik Yaşamı ve Eğitimi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara.
• Tansel, F. A. (1989). Ziya Gökalp Külliyâtı- I Şiirler ve Halk Masalları, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 3. Baskı, Ankara.
• Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi, (2001). Adıvar, Halide Edip. Editör: Murat Yalçın, Yapı Kredi Yayınları, Cilt I, İstanbul.
• Tekeli, Ş. (1998). Türkiye Aydınlanması Kadınlara Nasıl Baktı? Türkiye’de Aydınlanma Hareketi, Dünü, Bugünü, Sorunları, Adam Yayınları, II. Baskı, İstanbul.
• The Status of Women in Turkey, (1994). The Turkish National Report to the Fourth World Conference on Women, Bizim Basımevi, Ankara.
• Uğurcan, S. (1981). Modern Bir Cumhuriyet Kızı: Ayten. Millî Kültür, Kültür Bakanlığı Tanıtma ve Yayımlar Dairesi Başkanlığı, 6 Kasım, Cilt 3, Sayı 5.