Kerim Fırat’ın “Adsız Kahramanlar” İsimli Tefrikası Çerçevesinde Milli Mücadele’de Antep Savunması

Yıl 2019, Cilt: 18 Sayı: 1, 380 - 398, 22.01.2019

Mustafa Murat Çay

https://doi.org/10.21547/jss.415990

Öz

Siverekli Öğretmen Kerim Fırat, Urfa Mücadelesi sırasında
ihtiyat subayı idi. İşgal günleriyle birlikte, bu heyecanı yaşamış bir fert
sıfatıyla, Milli Mücadele’de faaliyetlerine şahit olduğu rütbeli-rütbesiz kahramanları
gelecek nesillere aktarmayı kendisine görev addetmiştir. Bu görevi üzerinde
taşıyan bir öğretmen ve yazar olarak, Urfa
Savaşı’ndan Yapraklar (Fırat, 1940)
adlı eserinde, bölgede verilen mücadeleyi resmetmiştir. Kendi ifadeleriyle, yine
Gaziantep Savunmasında “hizmetleri geçmiş nice vatan evlatlarını anmak, onları
Türk Tarihi’ndeki şanlı yerlerine teslim etmek gayesiyle”, Yeni Gaziantep Gazetesi’nde 7
Ocak 1943 ile 16 Nisan 1943 tarihleri arasında, Adsız Kahramanlar adı
altında bir tefrika kaleme almıştır. Adı geçen tefrikada, mücadelelerinden
bahsettiği kahramanların şahsında, isimleri bilinmeyen veya unutulmuş olan nice
Türk evladının mücadelesini birleştirmiştir. Bu çalışmada; malumun ilanından
ziyade, bir Kuva-yı Milliye reisi veya kumandan olmayan, dolayısıyla isimlerine
pek rastlanılmayan ancak Antep Savunmasına önemli ölçüde katkıda bulunan Adsız Kahramanların hizmetleri ele alınmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Milli Mücadele, Antep, Fransa, İngiltere, İstiklal Harbi

AINTAB DEFENSE DURING THE NATIONAL STRUGGLE WITHIN THE FRAMEWORK OF KERIM FIRAT’S "UNNAMED HEROES" FEUILLETON

Öz

Kerim Fırat,who was a teacher
from Siverek, was a reserve officer during the Urfa Struggle. Through the
occupation days, as being a live character of this experience, he considered to
deliver the National Struggle's high-ranking or gradeless heroes' deeds that he
witnessed  to the future generations. As
being a teacher and a writer carrying this duty on him, he depicted the
struggle held throughout the region in his work 
The Recollections from the Urfa
War (Fırat,1940).With his own words, "for the purpose of
commemorating the patriotic heroes in Gaziantep Defense and putting them to
their glorious places in Turkish History" he wrote up a feuilleton calling
"Unnamed Heroes" between
January 7,1943 and April 16,1943 in New
Gaziantep Newspaper. In the forenamed feuilleton, he defragmented Turkish
men in the struggle of the patriots whose names were either forgotten or not
known. In this study, noticing more than
known, the services of Unnamed Heroes
who were not commanders or chieftains, so whose names were not encountered much
but contributed a lot in the Aintab Defense were dealt.

Anahtar Kelimeler

Antep, National Struggle, France, England, War of Independence

Kaynakça

• Hakimiyet-i Milliye (1920). Ayıntab'da Bir Hadise, 8, 2-3.Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA). Kararlar Daire Başkanlığı. nu. 30-18-1-1/2-33-12.Harp Tarihi Vesikaları Dergisi. (1956, Mart). Ankara: E.U Basımevi.Saral, A.H. ve Saral, T. (1970). Vatan Nasıl Kurtarıldı? Ankara: Türkiye İşbankası Kültür Yayınları.Abadie, M. (2012). Antep ve Dört Kuşatma (1920-1921), Kaya Öztaş (Çev.) Gaziantep: YCM Yayınları.Akbıyık, Y. (1999). Milli Mücadelede Güney Cephesi (Maraş). Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.Askerî Tarih Belgeleri Dergisi (ATBD) (1997, Haziran). Ankara: Genelkurmay Atase Başkanlığı Yayınları.Belen, F. (1973). Türk Kurtuluş savaşı. Ankara: Başbakanlık Basımevi.Budak, M. (2003). İdealden Gerçeğe- Misak-ı Milli'den Lozan'a Dış Politika. İstanbul: Küre Yayınları.Büyükoğlu, Y. (2012). Milli Mücadele Döneminde Güneydoğu Anadolu. Bursa: Ekin Yayınları.Can, F. (1951). Gaziantep Müdafaası ve Selahaddin Adil (Paşa). Tarih Dünyası, 3(24), 1014-1017.Çevikbaş, U. (1963). Ali Kılıç. Gaziantep Kurtuluş Dergisi, 4(4), 23. Doğan, O. (2017). Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi. Kayseri: Not Yayınları.Doğanay, B. (1965). Şehir Dışı Savaşından Anılar. Gaziantep Kültür Dergisi, 8(92), 23-24.Erendil, M. (1987a). Gaziantep Savunması. Kemalist Ülkü. 226, 27-28.Erendil, M. (1987b). Gaziantep Savunması. Kemalist Ülkü. 225, 15-16.Erendil, M. (1987c). Gaziantep Savunması. Kemalist Ülkü. 223, 15-16.Fırat, K. (1940). Urfa Savaşı'ndan Yapraklar. Gaziantep: CHP Basımevi.Fırat, K. (1943a). Adsız Kahramanlar I- Seyit Ahmet. Yeni Gaziantep. Nu.191. s. 2.Fırat, K. (1943b). Adsız Kahramanlar II-Çardaklı Mustafa Ağa. Yeni Gaziantep. Nu.196.s. 2.Fırat, K. (1943c). Adsız Kahramanlar III- Fedai Okkaş. Yeni Gaziantep.Nu.198. s. 2.Göğüş, A. İ. (1958) 10 Ocak). Savunmanın son Günleri. Gaziantep Kültür Dergisi, 3, s.3.Göğüş, M. O. (Tarih Belirtilmemiş). Gaziantep Savaşı'ndan Notlar. Gaziantep: Yayıncı Belirtilmemiş.Güngör, M. B. (2004). Antep Harbi. İstanbul: Eren Yayınları.Gürsel, A. (1993). Gaziantep Savunması'nda Şahinbey'in Yeri (1919-1920), (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, AnkaraYakar, H.İ. ve Pusat, G. (2014). Antep Savunması Askeri İaşe Defterleri. Gaziantep: Şehitkamil Belediyesi Kültür Yayınları.Halkevi, G. (1938). Ali Kılıç-Erkinlik Savaşı Kağırmanlarından. Gaziantep: Gaziantep Halkevi Dil, Edebiyat, Tarih Şubesi Yayınları.Jaeschke, G. (1971). Kurtuluş Savaşı İle İlgili İngiliz Belgeleri, Çev. Cemal Köprülü. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.Karabay, Ş. (1962). Antep Harbi Hatıraları. Gaziantep Kurtuluş Dergisi, 2(2), 10.Kılıç, A. (1955). Kılıç Ali Hatıralarını Anlatıyor. İstanbul: Sel Yayınları.Lohanizade, M. N. (1989). Hubb-i İstiklalin Abidesi Gaziantep Müdafaası, M. Ali Akidil (Çev.) İstanbul: Kastaş A.Ş Yayınları.Özdoğan, T. (1989). Milli Mücadele'de Gaziantep. Silahlı Kuvvetler Dergisi, 320, 62-75.Öztürk, A. (1994). Milli Mücadele'de Gaziantep. Kayseri: Geçit Yayınları.Pekdoğan, C. (2014). Gazi'den Gazi'ye- Mustafa Kemal İle Muhaberat. Ankara: Şahsi Yayın.Şapolyo, E. B. (1957). Kuva-yı Milliye Tarihi. Ankara : Ayyıldız Matbaası.Tek, M. F. (1957). Gaziantep'in Düşmesi. Gaziantep Kültür Dergisi, 2, 8-9.Toksoy, A. E. (1938). Gaziantep Müdafaası. Resimli Ay, 30, 70-82.Tunaya, T. Z. (1981). Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve Atatürkçülük. Ankara: Turhan Kitabevi.Ünler, A. N. (1958). Açlık Devresinden Acı Hatıralar. Gaziantep Kültür Dergisi, 3, 8.Ünler, A. N. (1969). Türk'ün Kurtuluş Savaşı'nda Gaziantep Savunması. İstanbul: Kardeşler Matbaacılık.Üzel, S. (1952). Gaziantep Savaşı'nın İçyüzü. Ankara: Doğuş Ltd. O. Matbaası.Yetkin, H. (1970). Şahin Bey. Gaziantep: Gaziantep Kültür Derneği Yayınları.Yetkin, K. (1958). Gaziantep Harbini İdare Eden Teşkilatımız. Gaziantep Kültür Dergisi, 3, 6-7.