Bakara Suresi 26. Ayette Geçen Temsili Anlatımın Sebebi Nüzûl ve Bağlam Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2017, Sayı: 30, 607 - 630, 27.12.2017

Ayşe Seyithanoğlu

Öz

Kur’an-ı
Kerim’in beyan unsurlarından biri de mesellerdir. Mesel irad edilen ayetlerde
temsil ve teşbih yoluyla muhataba bazı mesajlar verilmektedir. Bu mesajların
doğru anlaşılabilmesi için mesel irad edilen ayetlerin sebebi nüzul ve bağlam
açısından da değerlendirilmesi gerekmektedir.

Bu çalışmada
Bakara sûresi 26. ayette geçen temsili anlatım, sebebi nüzûl rivayetleri dikkate alınarak önce metin içi bağlamda, daha
sonra ise benzer formda gelen Hac 73 ve Ankebut 41’ de irad edilen mesellerle
birlikte;  Kur’an bütünlüğü bağlamında
değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Mesel, temsili anlatım, sebebi nüzul, bağlam

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• Abay, Ahmet, Nüzul Sürecinde Kur’an’a Karşı Algı Yönetimi, Düşün Yayıncılık, İstanbul 2016.
• Bayraklı, Bayraktar,Yeni Bir Anlayışın Işığında Kur’an Tefsiri,Bayraklı yayınları, İstanbul 2013, (I-XXI).
• el-Bekai, İbrahim bin Ömer, en-Nazmu Dürer fi Tenasibu’l Ayati ve Süver, Darül Kitabül İslami, Kahire.
• Çelik, Ömer, Teşbih, Temsil ve Tasvirler Işığında Kur’an’da İnsan, Akademi Yayınları, İstanbul 2010.
• Derveze, İzzet, Kuran’a Göre Hz. Muhammed’in Hayatı, Düşün Yayıncılık, İstanbul 2012 (I-II)
• Durmuş, İsmail, TDV İslam Ansiklopedisi ,”mesel” mad. Ankara 2004,XXIX /293-297, s.293. Esed, Muhammed, Kur’an Mesajı, İşaret Yayınları (çev. Cahit Koytak, Ahmet Ertürk) İstanbul 2012
• Heyet, (Hayreddin Karaman, Mustafa Çağrıcı, İbrahim Kafi Dönmez, Sadrettin Gümüş), Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir, DİB. Yayınları, Ankara, 2007, (I-V).
• İbn Kesir, İsmail b. Kesir, Hadislerle Kur’an-ı Kerim Tefsiri (Çev. Bekir Karalıağa, Bedrettin Çetiner, İstanbul, 2009.(I-XVI)
• İbn-i Manzur, Ebu’l Fadl Cemaluddin Muhammed b. Mukrim, Lisan’ül Arab, Daru Sadr, Beyrut 1994 (1-VII).
• el-Kattan, Menna’ Halil, Ulûmu’l Kur’an, (Çev.Arif Erkan), Timaş Yayınları, İstanbul 1997.
• Kılıç, Sadık, Kur’an ve Hadislerde Temsili Anlatım Özelliği, İslami İlimler Dergisi, Yıl 5, Sayı 1, Bahar 2010 .
• el-Kurtubi, el- Cami’u li Ahkami’l- Kur’an, (Çev. M. Beşir Eryarsoy), Buruç Yayınları, İstanbul, 2003, (I-XX).
• Kutup, Seyyid, Fi Zilal’il Kur’an, (Çev. Salih Uçan, Vahdettin İnce), Dünya Yayıncılık, İstanbul 1980. ( I-X).
• el-Mevdudi, Ebu’l Ala, Tefhimu’l Kur’an, (Çev. Komisyon) İnsan Yayınları, İstanbul, 1987, (I-VII).
• en-Nesefi, Medariku’l Tenzil ve Hakaikü’l Te’vil, Tahkik, Mervan Muhammed Şikar, Darül Neffas, Beyrut 1996.(I-IV)
• er-Razi, Fahreddin,Tefsir-i Kebir Büyük Kur’an Tefsiri,(Çev.Suat yıldırım,Lütfullah Cebeci,Sadık Kılıç,Sadık Doğru)Huzur Yayınları,İstanbul,2013,(I-XXIII)
• es-Suyuti, Celaleddin Abdurrahman ibn Ebu bekr,El İtkan fi Ulumü’l Kur’an (Takdim ve Ta’lik, Mustafa Dib el-Buğa), Daru İbn Kesir, Beyrut 2002, (I-II).
• ————,Lübabü’n Nükul fi Esbabü’n Nüzul, Darü’l Segafiye, Beyrut 2002. et-Taberi, Ebu Cafer Muhammed b. Cerir, Camiu’l Beyan an Te’vili ayi’l-Kur’an, Tahkik, Mahmud Şakir, Daru’l ibniHazn, Ürdün 2002 (I-IV).
• Tiyek, Fatih, Kur’an’ı Anlamada Bağlamın Rolü ve Meallerdeki Bağlamsal Sorunlar, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2015.
• el-Vahidi, Ebu’l Hasan Ali b. Ahmed, Esbab’ı Nuzulü’l Kur’an, Darü’l İslah, Sudi Arabistan 1992.
• Uzun, Nihat, Medeni Sureler Bağlamında İlk İslam Toplumunun Siyasi Kimliği, X. Tefsir Akademisyenleri Buluşması Kur’an Nüzulünün Medine Dönemi,( Sempozyum Bildirileri,17-19 Mayıs 2013 Kahramanmaraş.
• Yıldırım, Suat, Kur’an da Uluhiyyet, Akademi Yayınları, İzmir 2011.
• Yazır, M. Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, Azim Yayınları,İstanbul 1992 (I-X).
• Ez-Zemahşeri, Carullah Ebi’l Kasım Mahmud b. Ömer, el-Keşşaf an Gavamidu’t Tenzil ve Uyunu’l Ekavil fi Vucuhi’l Te’vil , Daru’l Kütubü’l İlmiyye , Beyrut 2003 (I-IV). Zuhayli, Vehbe, Tefsirü’l Münir, (Çev. Hamdi Arslan, Ahmet Efe, Beşir Eryarsoy, İbrahim Kutlay, Nurettin Yıldız), Bilimevi Basım Yayınları, İstanbul, 2005, (I-XIV)).