Türkler’de Ninnilerin Fonksiyonu İle İlgili Bazı Tespitler -Ninnilerle Uyanmak-

Yıl 2018, Sayı: 32, 33 - 50, 31.12.2018

Ayşe Farsakoğlu Eroğlu

Öz

Anne
ve çocuk Rabb’in kâinata iki müstesna hediyesi ve kavuşup buluşamadıklarında
yekdiğerinin özlemiyle yanan iki melektir. Bu iki güzel buluştuklarında ise
yaşama yeni bir form ve mûsikî katarlar. 
Onların hayata kattıkları ahenklerden biri de ninnilerdir. Ninniler, annenin
çocuğuna hayatını sansürsüz aktardığı, onunla dertleştiği, dua ettiği, sevdiği,
yakındığı edebî ürünlerdir. Bunların güftesi, bestesi, vurguları, durakları
anneden anneye değişmektedir. Anne ninnilerle çocuğuna ilk dil tecrübesini, ilk
mûsikî deneyimini, ilk değer yargılarını kazandırırken, diğer taraftan da
şefkatli ve doğal sesiyle, dokunuşlarıyla onda güven duygusunun temellerini
atmaktadır. Kanaatimizce anneler ninnileri, çocuklarını sadece uyutmak için
değil, maddî âlemde uyuturken manevî âlemde uyandırmak için kullanmışlardır.
Onlar ninnilerle çocuklarına millî ve manevî değerleri fısıldamışlar, kendi öz
dilleriyle, doğal besteleriyle, evlatlarını tam bir birey olarak gördüklerini
anlatmışlardır. Tarihten, inançtan, şehâdetten, velîlerden bahsederek görüntüde
onların beden gözlerini uyutmuş olsalar da can gözlerini uyandırdıklarını
düşünmüşlerdir. 

Anahtar Kelimeler

Anne, çocuk, Türk edebiyatı, Ninni

Kaynakça

• Cunbur, Müjgan. Karacaoğlan. İstanbul: Çağrı Yayınları, 2001.
• Çelebioğlu, Amil. Türk Ninniler Hazînesi. İstanbul: Kitabevi Yayınları, 1995.
• Çıblak Coşkun, Nilgün. “Türk Ninnilerine İşlevsel”. TurkishStudies- International Periodical For The Languages Literature and History of Turkishor Turkic 8/4 ( Spring 2013): 499-513.
• Demir, Necati. “ Avrupa’da Yasayan 0-6 Yas Grubu Türk Çocukla-rına Türkçe ve Türk Kültürünün Öğretilmesinde Kullanılabilecek Bir Materyal: “Türk Ninnileri””. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi Volume 1/5 (Fall, 2008): 224-240.
• Farsakoğlu Eroğlu, Ayşe. Türk Ninnilerinde İslâmî Motifler. Konya: Mehir Vakfı Yayınları, 2011.
• Freilitz, Raulig. Türkmen Aşiretleri. Trc. Habil Adem Bey. İstanbul: Aşair ve Muhacirin Müdüriyeti Umumiyesi Neşriyatından, hş.1334.
• Gelişli, Yücel- Yazıcı, Elçin. “Ninniler ve Çocuk Eğitimindeki Önemi”, Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi (TURKSOSBİLDER) 1/1 ( 2016):1-7.
• Kabadayı, Abdülkadir. “Ninnilerin Çocuğun Gelişim Alanlarına Katkılarının İçerik Açıdan İncelenmesi: Konya Örneği”, Uluslar arası İnsan Bilimleri Dergisi 6/ 1(2009):276-289.
• Güneş, Firdevs. “Ninnilerin Çocukların Dil ve Zihinsel Gelişimine Etkisi”. Zfwt 2/ 3 (2010): 27-38.
• Kaşgarlı, Mahmud. DivânüLugâti’t-Türk. Trc. Seçkin Erdi ve Serap Tuğba Yurteser. İstanbul: Kabalcı Yayınları, 2005.
• Kaya, Özlem- Özkut, Berna. “ Anne-Çocuk Arasındaki Bağ Ve Çocuğun İlk Müzik Deneyimi; Ninniler”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 5/ 40 ( Şubat 2017): 357-367.
• Koz, Sabri. Her Güne Bir Ninni. İstanbul: YKY, 2005.
• Rodoslu, Ahmet Kemal. Vatan Yavrularına Ninni. İstanbul:Nefaset Matbaası, hş.1331.
• Torun, Ali- Yıldız, Kübra. “Bir Eğitim Metodu Olarak Tehdit Ve Korkutma İçeren Ninniler Ve Bunların Jung’un ‘Ortak Bilinçdışı’ Kavramı Açısından Tahlili”. Turkish Studies- Inter-national Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8/8 ( Summer 2013): 1313-1333.