Sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin ruhsal bozukluklara yönelik inançlarının sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 2, 134 - 146, 15.08.2018

Hazel Şahin Tarım Mualla Yılmaz

https://doi.org/10.26559/mersinsbd.344852

Cited By: 3

Öz

Amaç: Bu çalışma sağlık alanında öğrenim gören
üniversite öğrencilerinin ruhsal hastalığa yönelik inançlarını belirlemek
amacıyla yapılmış kesitsel bir araştırmadır. Yöntem: Araştırmanın evrenini, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde
bulunan bir özel üniversitede 2016-2017 eğitim-öğretim yılı güz döneminde
sağlık alanında lisans eğitimi gören toplam 4191 öğrenci, örneklemini ise
iç-içe tabakalı örnekleme yöntemiyle seçilen ve araştırmaya katılmayı kabul
eden toplam 560 öğrenci oluşturmaktadır. Veriler, Ruhsal Hastalığa Yönelik
İnançlar Ölçeği ve on dört sorudan oluşan Kişisel Bilgi Formu kullanılarak
toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Student’s t testi, Tek Yönlü
Varyans Analizi (ANOVA) ve Post Hoc test olarak Tukey kullanılmıştır. Bulgular: Öğrencilerin %52.7’si 18-20
yaş arasında olup, yaş ortalamaları 20.93±2.32’dir. Öğrencilerin %92.1’nin
ailesinde herhangi bir psikiyatrik bozukluk öyküsü olmadığı bulunmuştur. Sağlık
alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin ruhsal bozukluğa yönelik
inançlar ölçeği alt ölçek puan ortalamaları sırasıyla, tehlikeli alt ölçeğinden
23.46±8.06, çaresizlik ve kişiler arası ilişkilerde bozulma alt ölçeğinden 28.81±13.56
ve utanma alt ölçeğinden 2.51±2.98, toplam ölçek puanından 54.79±22.52 puan
aldığı belirlenmiştir. Öğrencilerin ruhsal hastalığa sahip
bireyleri tehlikeli olarak gördüğü, ruhsal hastalığa sahip bireylerle
kişilerarası ilişkide engellenme ve çaresizlik yaşadıkları ve ruhsal hastalara
yönelik olumsuz inançlarının olduğu belirlenmiştir. Ailesinde ruhsal hastalık
olmayan öğrenciler ruhsal hastalığa sahip bireyleri tehlikeli olarak gördükleri
saptanmıştır. Sonuç: Sağlık alanında öğrenim gören üniversite
öğrencilerinin ruhsal hastalığa yönelik bilgilendirmeye gereksinimleri vardır. 

Anahtar Kelimeler

Ruhsal hastalık, öğrenci, inanç, hemşirelik

Kaynakça

• 1.World Health Organization (WHO). Mental health: New understanding, New hope. The world health report. Geneva. 2001. 2.Taşkın E.O. Damgalama, ayrımcılık ve ruhsal hastalık. 3P Psikoloji, Psikiyatri, Psikofarmakoloji Dergisi 2004;12:5-12. 3. Üçok A. Şizofreni hastası neden damgalanır?, Klinik psikiyatri 2003;6(1):3-8. 4. Taşkın, E.O. Stigma ruhsal hastalıklara yönelik tutumlar ve damgalama. Ruhsal hastalıklarda damgalama ve ayrımcılık. İzmir: Meta Basım ve Matbaacılık, 2007:17-30. 5. Avcil C, Bulut H, Sayar G. Psikiyatrik hastalıklar ve damgalama, Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2016;2-2. 6. Çam O, Bilge A. Türkiye’de ruhsal hastalığa / hastaya yönelik inanç, tutum ve damgalama süreci. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2013;4(2):91-101. 7. Oban G, Küçük L. Ergenlerde ruhsal hastalıklara yönelik damgalamayı etkileyen etmenler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2011;2(1):31-39. 8. Neuman W.L. Social research methods: Qualitative and quantitative approaches. Pearson education limited, United States of America 2014. 9. Bilge A, Çam O. Ruhsal hastalığa yönelik inançlar ölçeğinin geçerliliği ve güvenilirliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2008;9(2):91-96. 10.Norman G. Likert scales, Levels of measurement and the ‘‘Laws’’ of statistics. Adv in Health Sci Educ. 2015. 11. Bağ B, Ekinci M. Sağlık personelinin ruhsal sorunları olan bireylere yönelik tutumlarının araştırılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 2005;3(11):107- 127. 12. Güngörmüş K, Ekinci M, Daş, M. İlahiyat fakültesi öğrencilerinin ruhsal hastalığa yönelik inançlarının belirlenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2014;11(2):45-51. 13. Akdede B.K, Alptekin K, Topkaya Ş.Ö, Belkız B, Nazlı E, Özsin E. ve diğerleri. Gençlerde şizofreniyi damgalama düzeyi. Yeni Symposium 2014;42(3):113-117. 14. Savrun B.M, Arikan K, Uysal O, Çetin G, Poyraz B.C, Aksoy C, Bayar M.R. Gender effect on attitudes towards the mentally ill: A survey of Turkish University Students. Isr J Psychiatry Relat Sci 2007;44:57-61. 15. Angermeyer M.C, Matschinger H. Public beliefs about schizophrenia and depression: Similarities and differences. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 2003;38:526-534. 16. Chandra A, Minkovitz C.S. Stigma stars early: gender differences in teen willingness to use mental health services. J Adolesc Health 2006;38:754-758. 17. Riana A.R, Osman C.B, Ainsah O. Psychiatric morbidity and attitudes towards mental illnes among patients attending primary care clinic of hospital university kebangsaan Malaysia. Malaysian Journal of Psychiatry 2008;17:30-43. 18. Ünal S, Hisar F, Çelik B, Özgüven Z. Üniversite öğrencilerinin ruhsal hastalığa yönelik inançları. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2010;23:145-150. 19. Bostancı N. Ruhsal bozukluğu olan bireylere yönelik stigma ve bunun azaltılmasına yönelik uygulamalar, Düşünen Adam Dergisi 2005;18(1):32-38. 20. Arkan B, Bademli K, Duran Ç.Z. Sağlık çalışanlarının ruhsal hastalıklara yönelik tutumları: Son 10 yılda Türkiye’de yapılan çalışmalar. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approahes in Psychiatry 2011;3(2):214-231. 21.Birdoğan S.Y, Berksun E.O. Tıp fakültesi 1.sınıf ve 6.sınıf öğrencilerinde psikiyatrik hastaya yönelik tutumlar. Kriz Dergisi, 2002;10:1-7. 22. Bilge A, Akmeşe Z.B, Koçak Y.Ç. ve diğerleri. A group of midwifery students beliefs toward mental illnesses in Turkey. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi 2013;2:9-14. 23. Yadav T, Arya K, Kataria D. et al. Impact of psychiatric education and training on attitude of medical students towards mentally ill: A comparative analysis. Ind Psychiatry Journal 2012;21: 22-31. 24.Demirören M, Şenol Y, Koşan A.M, Saka M.C. Educational needs assessment of stigmatization towards mental illness in medical education: Qualitative and quantitative approach. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2015;16:22-29. 25. Sağduyu A, Aker T, Özmen E, Ögel K. ve diğerleri. Halkın şizofreniye bakışı ve yaklaşımı üzerine epidemiyolojik araştırma. Türk Psikiyatri Dergisi 2001;12:99-110. 26. Dessoki H.H, Hifnawy T. Beliefs about mental illness among university students in Egypt. Europe’s Journal of Psychology 2009;1:1-19. 27.Ersoy M.A, Varan A. Ruhsal hastalıklarda içselleştirilmiş damgalama ölçeği türkçe formunun güvenirlilik ve geçerlilik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi 2007;18:163-171. 28. Günay S, Bekitkol T, Ekitli G, Yıldırım S. Bir hemşirelik fakültesindeki öğrencilerin ruhsal hastalığa yönelik inançlarının belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2016;7(3):129-34. 29. Yıldırım A, Hacıhasanoğlu R, Karakurt P. Hemşirelik öğrencilerinin ruhsal durumlarının ve etkileyen faktörlerin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008;11:2. 30. Gözüağca D. Hemşirelik öğrencilerinin ruhsal sorunlara sahip olma durumları ve problem alanlarının saptanması. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum. 2004. 31. Lauber C, Nordt C, Falcato L. et al. Factors influencing social distance toward people with mental illness. Community Ment Health Journal 2004;40:265-274. 32. Corrigan P.W, Edwards A.B, Green A, Diwan S.L. et al. Prejudice, social distance, and familiarity with mental illness. Shizophrenia Bulletin 2001;27:119-125. 33. Granados-Gámez G, Del Mar Lopez Rodriguez M, Corral Granados A. et al. Attitudes and beliefs of nursing students toward mental disorder: The significance of direct experience with patients. Perspect Psychiatr Care 2016. 34.Angermeyer M.C, Matschinger H, Patrick W. Familiarity with mental illness and social distance from people with schizophrenia and major depression. Testing a model using data from a representative population survey. Schizophr Res 2004; 69:175-182.