Türkiye’de Siyasal Kültür ve Siyasal Liderlik Anlayışının Temelleri Üzerine Genel Bir Değerlendirme

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 1, 93 - 106, 23.01.2019

Tuğba Yolcu

https://doi.org/10.25287/ohuiibf.440003

Cited By: 4

Öz

Siyasi lider toplumu temsil etme
noktasında önemli bir yere sahiptir. Kendilerine verilen yetkileri nasıl
kullandığı ise toplumun yönetsel ve siyasi yapısı ile alakalı bir durum teşkil
etmektedir.  Bu noktada ülkedeki siyasal
kültür ortamı liderlik anlayışını da etkilemektedir. Türkiye’de liderlik
anlayışı, daha çok sınırlı bir rekabet ortamında tepeden inme bir yaklaşım
içinde söz konusu olmuştur. Ayrıca siyasal kültürümüz içindeki yapılanmalar
lider eksenli olmuştur. Lider eksenli siyaset anlayışı, liderler sultası,
birinci adam gibi kavramlar siyasi tarihimizde yer etmiş, siyasal kültürümüzden
kaynaklanan kavramlardır. Bu duruma Osmanlı’dan miras kalan siyasal kültür büyük
ölçüde etkili olmuştur. Türk toplumu, hem bu tarihi miras hem de demokrasisinin
tazeliği nedeniyle liderci siyaset
kültürüne sahip olmuştur. Bu çalışmada siyasal kültürümüzün liderlik
anlayışı üzerindeki etkileri ortaya konularak liderlik anlayışındaki sorunlar,
nedenleri ve çözüm önerileri incelenecektir. Siyasal liderlik sorunlarının
temelinin hukuki olmaktan çok siyasal kültür ile alakalı oluğuna yönelik
görüşler ağırlıkta olması sebebi ile çalışmada öncelikle siyasal kültür analizi
yapılarak bunun üzerinden liderlik anlayışı ortaya konmaya çalışılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Siyasal Kültür, Lider, Siyasal Lider, Siyaset

An Overall Assessment on the Foundations About Political Culture and Political Leadership Concept in Turkey

Öz

  A
political leader has an important status in representing the society. The way
they use the authorization that is given to them is, in case, related with the
administrative and political structure of the society. At this point, society's
political culture environment also affects the leadership perception. The
leadership perception in Turkey has been in question more of sudden and in an
limited competitive environment. Besides, settlements in our political culture
has been in leadership centered. The concepts like leader centered politics,
tyranny, first man has left a mark in our political history and they originate
with our political culture. Political culture left over from Ottoman has
influenced this. Turkish society has had leadership political culture because
of both historical heritage and freshness of its democracy. In this study,
problems in leadership perception with its reasons and suggested solutions will
be investigated by putting the influences of our political culture on
leadership perception forward. First of all a political culture analysis will
be done in the study and a leadership perception will be attempted to manifest,
because the opinions that the problems of political leadership is more related
to political culture than judiciary is prominent.

Anahtar Kelimeler

Political Culture, Leader, Political Leader, Politica

Kaynakça

• Akgündüz, A. & Öztürk, S. (1999). 700. Yılında bilinmeyen Osmanlı. İstanbul: Osmanlı Araştırmaları Vakfı Yayınları.
• Aktan, C.C., (2014). “Siyasi hastalıklar”. 2014(de indirildi) Web: http://www.canaktan.org/din-ahlak/ahlak/siyasal-hastaliklar/lider-diktasi.htm,
• Almond, G. A (1989). “The Intellectual History of the Civic Culture Concept”, Gabriel A. Almond, Sidney Verba (Eds.), The Civic Culture Revisited, 2nd edition, California: Sage Publications, Newbury Park, ss.01-36.
• Almond, G. A. (1956). “Comparati ve political systems”. Journal of Politics, Vol. XVIII, August 1956, 391-409.
• Almond, G. A. ve Verba, S. (1963). The civic culture: Political Attitudes and democracy in five nations, Boston: Little, Brown and Company
• Atabek, N. (2000). Siyasi partilerde örgütsel iletişim. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Yayınları
• Brint, S. (1994). “Sociological analysis of political culture: an ıntroduction and assessment”. Frederick D. Weil, Mary Gautier (Eds.), Political Culture and Political Structure: Theoretical and Empirical Studies, Vol. II, Greenwich/Connecticut, London: JAI Press Inc., , 03-44.
• Burke, P. (2006). Kültür tarihi. (Çev. Mete Tunçay), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay.
• Coşkun, M. B. (2017). Türk kamu yönetimi perspektifinde soğuk savaş sonrası oluşan yeni tehditler. Alternatif Politika, 2017, 9 (1): 109-130
• Çaha Ö, Toprak M ve Dalmış İ (2002). Siyasal parti üyelerinde siyasal katılım düzeyi: Kırıkkale örneği. Ömer Çaha (der) Türkiye’de Seçmen Davranışı Ve Siyasal Partiler, İstanbul: Gendaş Yayınları
• Çam, E. (2000). Siyaset bilimine Giriş. 7. baskı, İstanbul: Der Yayınları.
• Demir, Ö. (2009). Siyasete yön veren rasyonel cahil seçmenler. Hukuk Ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 1(1), Issn: 2146-0817 (Online)
• Duverger, M. (1998). Siyaset sosyolojisi, (Çev. Ş. Tekeli), İstanbul: Varlık Yayınları.
• Dye, T. & S. A MacManus. (2006). Politics in states and communities. 12th edition, New Jersey: Prentice-Hall.
• Gazali, İ. (1969). Devlet başkanlarına. Çeviren: Osman Şekerci, İstanbul: Sinan Yayınları.
• Gibbins, J. R.(1989). “Contemporary political culture: an introduction”. Ed. J. R. Gibbins, Contemporary Political Culture: Politics in a Postmodern Age, Londra: Sage Publications, 01-30
• Haldun, İ. (1990). Mukaddime, Çeviren: Z. Kadri Ugan, İstanbul: MEB Yayınları.
• Hassan, Ü. (2000). “Osmanlılık öncesinde Türklerin kültür kökenlerine bir bakış”. Halil Berktay, Ümit Hassan, Ayla Ödekan, Türkiye Tarihi: Osmanlı Devletine Kadar Türkler, Cilt I, Yay. Yön. Sina Akşin, 6. baskı, İstanbul: Cem Yayını.
• Huntington, S. P., & Dominguez J. I. (1985). Siyasal gelişme, Çev. Ergun Özbudun, Ankara: S Yayın.
• İnalcık, H. (1990). Osmanlı toplum yapısının evrimi. Çeviren: Mehmet Özden, Fahri Unan, Türkiye Günlüğü, Sayı 11, Yaz 1990, 30-41.
• Karatepe, Ş. (1990). Osmanlı siyasî kurumları: Klasik dönem. 2. baskı, İstanbul: İşaret Yayınları.
• Kışlalı, A. T. (1994). Siyaset bilimi. Ankara: İmge Kitabevi.
• Kıvılcımlı, H. (1994). Dinin Türk Toplumuna Etkileri: İslamda Toprak Sorunu: Cennet Sözcüğü Nereden Gelir?: Eyüp Sultan Konuşması, İstanbul: Diyalektik Yayınları
• Kurt, H. (2003). Politik kültür yazılı basın ilişkisi: Türk yazılı basınında çizilen politik elit portresinin Kemal Derviş örneğinde incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Machiavelli,(1994). Hükümdar, Çeviren: Sebahattin Bağdatlı, İstanbul: Sosyal Yayınları.
• Mardin, Ş. (1997). Siyasal ve sosyal bilimler: Makaleler II, Der. Mümtaz’er Türköne, Tuncay Önder, 4. baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Mumcu, A. (1985). Osmanlı İmparatorluğu’nda egemenlik kavramı ve gelişmesi, 1. Millî Egemenlik Sempozyumu, 24-25 Nisan 1985/Ankara, Ankara: TBMM Yayınları. 33-49.
• Mutlusu, A. F. (1996). Türkiye’de bürokratik-merkeziyetçiliğin siyasal gelişmeye etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Ok, B. (2005). Türk toplumunun siyasal değerleri: Devlet tasavvuru üzerine bir inceleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Öğün, S. S. (2004). Türk politik kültürü, 2. baskı, İstanbul: Alfa Yay.
• Öz, M. (1999). Klasik dönem siyasî düşüncesi: tarihi temeller ve ana ilkeler. İslami Araştırmalar, Cilt XII, Sayı 1, 1999, 27-33.
• Özdalga, H. (2005). Kötü yönetilen Türkiye-örnek vaka DSP. İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Öztürk, A. (1996). Ötüken Türk kitabeleri, İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Parla T (1995) Türkiye’nin Siyasal Rejimi 1980-1989. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Parla, T. (1991). Türkiye’de siyasal kültürün resmi kaynakları: Atatürk’ün Nutku. Cilt I, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sarıbay, A. Y. (1998). Siyasal sosyoloji, İstanbul: Der Yayınları.
• Sarıbay, A.Y.& Öğün S.S. (1999). Politikbilim, 2. baskı, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Schroeder, R. (1996). Max Weber ve kültür sosyolojisi. Çeviren: M. Küçük, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Sencer, M. (1968). Dinin Türk toplumuna etkileri. İstanbul: Garanti Matbaası.
• Sevim, A. ve Merçil, E. (1995). Selçuklu Devletleri Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Şerif M. ve Şerif G. W.(1996). Sosyal psikolojiye giriş. Çeviren: M. Atakay ve A. Yavuz, İstanbul: Sosyal Yayınları.
• Taneri, A. (1997). Türk devlet geleneği. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Tolan, B. (1993). Sosyoloji, Ankara: Adım Yayıncılık.
• Tosun, T. (1991). Askeri müdahalelerin siyasî kültüre etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Tunaya, T. Z. (2004). Türkiye’nin siyasî hayatında batılılaşma hareketleri. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Tuncay, S. (1996). Parti içi demokrasi ve Türkiye. Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Turan, İ. (1986). Siyasal sistem ve siyasal davranış. 2. baskı, İstanbul: Der Yayınları
• Turgut, M. (2005). Dün, bugün ve geleceğin güçlü Türkiye’si: Türkiye problemlerinin çözüm yolları. Cilt I, İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• Uhri, A. (2003). Kültür ve uygarlık kavramları üzerine. Bilim ve Ütopya, Sayı: 104, Şubat 2003.
• Ülken, H. Z. (1998), Türkiye’de çağdaş düşünce tarihi. İstanbul: Ülken Yayınları
• Weber, M. (1995). Toplumsal ve ekonomik örgütlenme kuramı. Çeviren: Özer Ozankaya, Ankara: İmge Kitabevi.
• Yıldız N (2002). Türkiye’de siyasetin yeni biçimi liderler, İmajlar ve Medya, Ankara: Phoenix Yayınları.
• Yıldız, N. (2002). Liderler, imajlar, medya, Ankara: Phoenix Yayınları.
• Yücekök, A. (1969). Toplumsal üst yapı olarak siyasal davranış, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: 24 Sayı: 4, 175-199
• Yücekök, A. (1987). Siyasetin toplumsal tabanı (siyaset sosyolojisi), Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.