18. YÜZYILIN İKİNCİ YARISINDA TRABZON’DA ETKİN BİR AYAN AİLESİ: ŞATIRZADELER

Yıl 2016, Sayı: 23, 29 - 42, 01.01.2016

Emre Yürük

Öz

Osmanlı Devleti, 17. yüzyılın başından itibaren askeri, idari ve ekonomik bir takım değişimler yaşayarak klasik sisteminde yeni düzenlemelere gitmiştir. Bu yeni düzenlemeler Osmanlı tarihinin en dikkat çekici dönemlerinden biri olan ve mahalli güçlerin taşradaki yükselişini temsil eden “Ayanlar Çağı” adı verilen yeni bir dönemi beraberinde getirmiştir. Devletin ihtiyaçlarını her anlamda karşılayan yeni bir sınıfın oluşmasıyla taşrada güç dengeleri de değişmeye başlamıştır. Osmanlı ülkesinin birçok yerinde büyük küçük ayan aileleri bu yeni sistemde yer edinmeye çalışmıştır. Kimisi çıkarlarını korumak amacıyla merkeze karşı bir siyaset izlerken, kimisi de merkeze yakın olarak gücünü muhafaza etmeye çalışmıştır. Devlete yakın siyaset izleyen ailelerden biri de Trabzon eyaletinden Şatırzadeler olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Şatırzadeler, Ayan, Trabzon Eyaleti, 18. Yüzyıl.

AN EFFECTIVE AYAN FAMILY IN TRABZON IN THE SECOND HALF OF THE EIGHTEENTH CENTURY: ŞATIRZADES

Öz

By the early 17th century, the Ottoman government had to make some arrangements and new regulationschanging its military, administrative and economic system. With this new transformation from its classical system, Ottoman Empires started one of its most remarkable periods of its history allowing a new age called “Ayans Age” rise and presented local powers growing provincially. Meeting all needs of government, this new class was formed in provinces, which led to changes of the balance of power in the Ottoman Empire. In this new system, new provincial ayan families tried to spread and set up their powers on the lands of the Ottoman Empire. Some ayan families tried to protect their benefits by acting together with government while others did not. One of the close families with the government was Şatırzades from Trabzon province. Şatırzades who didnot involve any bandits activity set up good relationships with Canikli Ali Pasha, the governor of Trabzon. Thus, the family became rich by holding the tax-farm of the customs of Trabzon. In addition, Şatırzades played a vital role in the collection of extra-ordinary taxes of the Trabzon province such as avarız and bedel-i nüzul.

Anahtar Kelimeler

Şatırzades, Notable, Trabzon province, 18th Century.