Endüstri İlişkilerinde Sosyal Diyalog Mekanizması Olarak Toplu Sözleşme Süreci ve Önemi

Yıl 2014, Cilt: 19 Sayı: 4, 109 - 125, 01.12.2014

  yrd.doç.dr.hasan Yüksel

Öz

The Industrial Relations are actually corporate means on the basis of which the wage bargaining between employee and employer is on the center and which is carried out by trade unions and employer himself or an employer who is not the member of the trade unions. Assessed within the perspective of organizational and systematic relations, it is comprised of a mechanism that includes work relations, the relationships between employee and employer and the bargaining on wages. For the sustainability of the industrial relations, collective bargaining and agreement signed at the end of the process are indeed so crucial. In this context, collective bargaining can be regarded as an enormous opportunity for the implementation of the social agreement as well as for the solutions of the chronic problems between employee and employers. The ultimate objective of the study is to assess the process of collective bargaining as a policy of social agreement elaborately and to take into account its social peace oriented contributions

Anahtar Kelimeler

-

ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİNDE SOSYAL DİYALOG MEKANİZMASI OLARAK TOPLU SÖZLEŞME SÜRECİ ve ÖNEMİ

Öz

Temelinde işçi ve işveren arasında yapılan ücret pazarlığının olduğu, taraflardan birinin işçi sendikaları, diğerini ise işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işverenin oluşturduğu endüstri ilişkileri kurumsallaşmış bir ilişkiler bütünüdür. Endüstri ilişkileri örgütsel ve sistematik ilişkiler zinciri olarak değerlendirildiğinde özellikle endüstri sektöründe çalışma koşullarının, işçi ve işveren ilişkilerinin düzenlendiği, ücret üzerinde pazarlıkların yapıldığı bir mekanizmadan meydana gelmektedir. Endüstri ilişkilerinde sürekliliğin sağlanması adına toplu pazarlık ve sonunda imzalanan toplu iş sözleşmesi oldukça büyük bir önem taşımaktadır. Bu yönüyle bakıldığında toplu pazarlık aslında sosyal uzlaşının devreye sokulması ve işçi-işveren arasında kangren haline gelmiş problemlerin çözümü için oldukça büyük bir fırsat olarak da değerlendirilmelidir. Çalışmanın temel amacı, toplu sözleşme sürecinin bir sosyal uzlaşı politiği olarak etraflıca değerlendirilmesi ve toplumsal barış için sağladığı katkıların ele alınmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Endüstri İlişkileri, Toplu Pazarlık, Toplu Sözleşme, Sosyal Uzlaşı ve Diyalog

Kaynakça

• AKYILDIZ, H. ve KORKMAZ, A. (2009). İş ve Sosyal Sigortalar Hukuku, Alter Yayıncılık, Ankara.
• ARDIÇ, K. ve YILMAZ, A. (2011). İktisat Okulları ve Emek Piyasası, 2. Basım, Derin Yayınları, İstanbul.
• ASLANTEE, G. (2009). Türkiye‟de Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı ve ILO Sözleşmeleri, Kamu‟da Sosyal Politika Dergisi, 3(11): 18-20.
• Avrupa Eğitimcileri İçin El Kitabı, (2004). Avrupa Entegrasyonu: Sosyal Diyaloğu Geliştirmek ve Yüksek Kaliteli Kamu Hizmetlerini Savunmak.
• BOULANGER, M. ve BRIAN, H. K. (2003). “Preparing and Interpreting Collective Bargaining Agreements Effectively”, Management Research Reviews, 26(2): 193- 199.
• CLARK, P. F. DELANEY, J. T. ve FROST, A. C. (2002). Collective Baragining in Private SectorIndustrial Relations, USA: Research Association Series.
• ÇELİK, A. H. (2007). İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku, 3. Baskı, Academic Book Publishing, Trabzon.
• ÇELİK, N. (1992). İş Hukuk Dersleri, Yenilenmiş 11. Baskı, İstanbul: Beta Yayıncılık.
• DICKINSON, D. (2003). “Ilustrated Examples of The Effects of Risk Preferences and Expectations on Bargaining Outcomes”, The Journal of Economic Education, 34(2), 169-180.
• EKİN, N. (1989). Endüstri İlişkileri, Beşinci Baskı, İşletme Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• FERNANDES, A. M. (2005). “Positive and Negatşve Factors For Cıollective Bargaining and Social Dialogue in A Democratic and Pluralistic Environment”, Mangerial Law, 47(6): 118-119.
• GENNARD, J. (2002). “Employee Relations Public Policy Developments, 1997-2001. A Break With The Past?”, Employee Relations, 24(6): 581-594.
• GENNARD, J. (2009). “Development of Transnational Collective Bargaining in Europe”, Employee Relations, 31(4): 341-346.
• GENNARD, J. ve KRISTY, N. (2001). “European Coordination of Collective Bargaining, The Case of Uni-Europa Graphical Sector”, Employee Relations, 23(6): 599-613.
• GERNIGON, B. ODERO, A. ve GUIDO, H. (2000). Collective Bargaining: ILO Standards and The Principles of the Supervisory Bodies, International Labour Office, Geneva.
• GÖRMÜŞ, A. (2007). “Türkiye‟de Sosyal Diyaloğun Gelişimi”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 14(3): 115-140.
• HALL, J. C. (2005). “Educating The Social Partners”, Managerial Law, 47(3): 107-116.
• HANSEN, L. H. (2002). “Rethinking The Industrial Relations Tradition From A Gender Perspective”, Employee Relations, 24(2): 190-210.
• HAYTER, S. (2011). The Role of Collective Bargaining in The Global Economy Negotiating For Social Justice, Edward Elgar Publishing, USA.
• HUTT, W. H. (2007). The Theory of Collective Bargaining, Alabama, USA: The Ludwig Von Mises Institute.
• INDERST, R. (2003). “Alternating Offer Bargaining Over Menus Under Incomplete Information”, Economic Theory, 22(2): 419-429.
• International Labour Office, (1981). Promoting Collective Bargaining Convention, No 154.
• JACKSON, M. P. (1982). Industrial Relations, Second Edition, Billing and Sons Limited Publication, UK.
• JESUS, F. (2004). “Decentralized versus Centralized Collective Bargaining: Is The Collective Bargaining Structure in Spain Efficient?”, Journal of Post Keynesian Economics, 26(4): 695-728.
• JOSEPH, J. (2004). Industrial Relations Towards A Theory of Negotiated Connectedness, Sage Publications, India.
• KAPAR, R. (2004). “Uygun İş Bağlamında Çalışan Yoksullar”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 48, 185-204.
• KOCABAŞ, F.(2004). “Endüstri İlişkilerindeki Dönüşüm”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 33-53.
• KOÇAK, M. (2007). “2822 Sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu Uyarınca Toplu Pazarlık Süreci”, Mali Çözüm Dergisi, 82, 151-158.
• KÖSE, A. H. ve ÖNCÜ, A. (2000). “İşgücü Piyasaları ve Uluslararası İşbölümünde Uzmanlaşmanın Mekânsal Boyutları: 1980 Sonrası Dönemde Türkiye İmalat Sanayi”, Toplum ve Bilim Dergisi, 72-90.
• LORDOĞLU, K. (2004). “Türkiye‟de Mevcut Bazı Sendikaların Liderlik ve Yönetim Anlayışları ve Bazı Sendikal Sorunlardan Örnekler”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 1,81-96.
• LUCIO, M. M. (2007). “Trade Unions and Employment Relations In The Context Of Public Sector Change: The Public Sector, “Old Welfare States”, and The Politics of Managerialism”, International Journal of Public Sector Management, 20(1): 5- 15.
• MAKAL, A. (2008). “Çeyrek Yüzyılın İçinden Kendimize Bakmak: Kuruluşlarının 25. Yılında Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 1,11-25.
• OĞUZMAN, K. (1987). Hukuki Yönden İşçi ve İşveren İlişkileri, 4. Baskı, Cilt 1, Yayın No 3455, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• ORHAN, K. (2010). “Kültürler Arası Endüstri İlişkileri Analizi İçin Bir Dayanak Olarak Hofstede”, Antalya: 12. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Kongresi Bildiri Kitabı, 367-387.
• PIEKKOLA, H. ve SNELLMAN, K. (2005). Collective Bargaining and Wage Formation, Performance and Challenges, A Springer Company Publication, Germany.
• POOL, M. (2003). Industrial Relations Origin and The Patterns of National Diversity, Routledge Publication, UK.
• SEYMEN, R. (1998). “Bir Toplu Pazarlık Model Denemesi (Arabuluculuğun Önemi)”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 49, 175-181.
• TAYLOR, B. KAI, C. ve QI L.(2003). Industrial Relations in China, Edward Elgar Publishing Limited, UK.
• THANH, N. TAM, N. ve KLEINER, B. H. (2005). “The Role of California‟s Department of Industrial Relations”, Management Research News, 28(2): 23-33.
• TİSK, (1992). Dünyada ve Türkiye‟de Sosyal Diyalog, Yayın No 115, Ankara.
• TOKOL, A. (2011). Endüstri İlişkileri ve Yeni Gelişmeler, Gözden Geçirilmiş 3. Baskı,Dora Yayıncılık, Bursa.
• TOKOL, A. (2011b). “Sosyal Politikanın Tarafları”, Sosyal Politika, Editör Aysen Tokol ve Yusuf Alper, 1. Baskı,Dora Yayıncılık, Bursa, 37-76.
• 6356 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu (2012), Resmi Gazete.
• TÜREL, O. (1993). “Ekonomik büyüme, istihdam ve sendikalar: Uzun döneme Bakış”, METU Studies in Development, 242.
• UÇKAN, B. ve KAĞNICIOĞLU, D. (2009). “İşçilerin Sendikalara İlişkin Algı ve Tutumları: Eskişehir Örneği”, Çalışma ve Toplum, 3, 2009, 35-56.
• URHAN, B. (2004). Sendikal Örgütlenme Bunalımı ve Türkiye‟deki Durum, Petrol-İş Yayını, İstanbul.
• URHAN, B. ve SELAMOĞLU, A. (2008). “İşçilerin Sendikalara Yönelik Tutum ve Davranışları; Kocaeli Örneği”, Çalışma ve Toplum, 3, 171-197.
• YÜKSEL, H. (2014). Güncel Gelişmeler Işığında Sosyal Politika, 1. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa.
• YORGUN, S. (2011). “Grevsiz Toplu Pazarlık Hakkı ve Aidat Bağımlılığı Kıskacında Memur Sendikaları”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 60, 145-168.
• ZAİM S. (1997). Çalışma Ekonomisi, Yenilenmiş ve Genişletilmiş 10. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul.