Bağımsız Çalışan Muhasebe Meslek Mensuplarının ve Muhasebe Çalışanlarının Tükenmişlik, İş Tatmini ve Stres Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Araştırması

Yıl 2014, Cilt: 19 Sayı: 4, 153 - 170, 01.12.2014

  yrd.doç.dr.tansel Hacıhasanoğlu  yrd.doç.dr.nevran Karaca

Öz

In this research study, it is aimed to determine the levels of organizational burnout, job satisfaction and stress of the independent accountants and the accounting professionals. Also, determining the possible differences between independent accountants and professionals on these three dimensions (Organizational Bornout, Stress and Job Satisfaction), in terms of various demographic characteristics, takes place as a secondary aim. Additionally, it is attempted to examine the relaionship between organizational bornout, stress and job satisfaction. As a result of the analyses maden in light of the data obtained, it is determined that independent accountants have a middle level of emotional burnout and desensitization, high level of personal achievment perceptions and high level of job satisfaction despite having a high level of stress. It is determined that there are strong relationships in between the dimonsions of emotional burnout and desensitization and the dimensions of stress and job satisfaction, according to the corelation analysis conducted to determine the relationships between the dimensions. Also, it is determined that there are significant differences in between the variables of Professional title, age and income, in terms of the burnout dimension

Anahtar Kelimeler

-

BAĞIMSIZ ÇALIŞAN MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ ve MUHASEBE ÇALIŞANLARININ TÜKENMİŞLİK, İŞ TATMİNİ VE STRES DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİNE YÖNELİK BİR ALAN ARAŞTIRMASI

Öz

Bu çalışmada, bağımsız çalışan muhasebe meslek mensuplarının ve muhasebe faaliyetlerini yürüten meslek elemanlarının tükenmişlik düzeylerinin, iş tatminlerinin ve stres düzeylerinin tespit edilmesi temel amaç olarak belirlenmiştir. Ayrıca meslek mensupları ile meslek elemanları arasında ve çeşitli demografik özellikler açısından, bu üç boyutta (tükenmişlik düzeyi, iş tatmini ve stres) farklılıkların olup olmadığının belirlenmesi çalışmanın alt amaçları arasında yer almaktadır. Bununla birlikte, tükenmişlik düzeyi, iş tatmini ve stres arasındaki ilişkide ortaya konulmaya çalışılmıştır. Elde edilen veriler ışığında yapılan analizler sonucu, bağımsız çalışan muhasebe meslek mensuplarının duygusal tükenme ve duyarsızlaşma düzeylerinin orta, kişisel başarı düzeylerinin ise yüksek çıktığı; stres düzeyinin yüksek olmasına karşın, iş tatminin de yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu boyutlar arasındaki ilişkinin ortaya konulması amacıyla yapılan korelasyon analizi sonucunda ise, duygusal tükenme ve duyarsızlaşma ile stres ve iş tatmini arasında kuvvetli bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir. Ayrıca unvan, yaş ve gelir değişkenleri ile tükenmişlik boyutları arasında anlamlı farklılıkların olduğu tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Tükenmişlik, İş Tatmini, Mesleki Stres, Muhasebe Çalışanı

Kaynakça

• AKIN, A. (2007), “Muhasebe Meslek Mensuplarında ĠĢ Tatmini Ġle ĠĢten Ayrılma Eğilimi Arasındaki ĠliĢkinin Ġncelenmesi”, 34: 144-151.
• AKTAġ MAVĠLĠ, A. (2001), “Bir Kamu KuruluĢunun Üst Düzey Yöneticilerinin ĠĢ Stresi ve KiĢilik Özellikleri), Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 56 (4): 25-42.
• ALTAY, H. ve AKGÜL, V. (2010), “Seyahat Acentaları ÇalıĢanlarının TükenmiĢlik Düzeyi: Hatay Örneği”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14): 87-112.
• AY, M. ve AVġAROĞLU, S. (2010), Muhasebe ÇalıĢanlarının Mesleki TükenmiĢlik, ĠĢ Doyumu ve YaĢam Doyumlarının Ġncelenmesi 1-Mesleki TükenmiĢlik Düzeyleri, Uluslararası Ġnsan Bilimleri Dergisi, 7(1): 1170-1189.
• BAYRAK KÖK, S. (2006), “ĠĢ Tatmini Ve Örgütsel Bağlılığın Ġncelenmesine Yönelik Bir AraĢtırma”, Atatürk Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Dergisi, 20(1): 291-310.
• BUDAK, G. ve SÜRGEVĠL, O. (2005), “TükenmiĢlik ve TükenmiĢliği Etkileyen Örgütsel Faktörlerin Analizine ĠliĢkin Akademik Personel Üzerinde Bir Uygulama”, Dokuz Eylül Üniversitesi Ġ.Ġ.B.F. Dergisi, 2: 95-108.
• CAM, E. (2004), “ÇalıĢma YaĢamında Stres ve Kamu Kesiminde Kadın ÇalıĢanlar”, Uluslararası Ġnsan Bilimleri Dergisi, 1-10.
• ÇĠFTÇĠOĞLU, A. (2011), “Investigating Occupational Commitment and Turnover Intention Relationship With Burnout Syndrome”, Business&Economics Research Journal, 2(3): 109-119.
• DALĞAR, H. ve TEKġEN, Ö. (2014), “Muhasebecilerin Mesleki TükenmiĢlik Düzeyleri ile Rol ÇeliĢkisi Arasındaki ĠliĢkiyi Belirlemeye Yönelik Bir AraĢtırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Nisan: 37-54.
• DEMĠR, N. (2010), “Küçülmeye Giden ĠĢletmelerde Geri Kalanların YaĢadıkları Tükenme Sendromunun Örgüte Bağlılık Üzerindeki Etkisi”, Öneri Dergisi, 9(33): 185-198.
• DOĞAN, Z. ve NAZLIOĞLU, E.H. (2010), “Muhasebe Meslek Mensuplarında TükenmiĢlik Sendromu Üzerine Bir AraĢtırma”, Ġġ, GÜÇ Endüstri ĠliĢkileri ve Ġnsan Kaynakları Dergisi, 12(3): 97-116
• ERSOY, A. ve DEMĠREL UTKU, B. (2005a), “Konaklama ĠĢletmeleri Muhasebe Müdürlerinde TükenmiĢlik Sendromu-I”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 26: 43- 50.
• ERSOY, A. ve DEMĠREL UTKU, B. (2005b), “Konaklama ĠĢletmeleri Muhasebe Müdürlerinde TükenmiĢlik Sendromu-II”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 27: 38-46.
• GEZER, E., YENEL, F. ve ġAHAN, H. (2009), “Öğretim Elemanlarının TükenmiĢlik Düzeyleri Ġle Sosyo-Demografik DeğiĢkenler Arasındaki ĠliĢki”, Uluslararası Sosyal AraĢtırma Dergisi, 2(6): 243-251.
• GÖKGÖZ, A. ve ZEYTĠN, M. (2012), “Muhasebe Meslek Mensuplarının Mesleki Faaliyetlerinde KarĢılaĢtıkları Sorunlar Ve Beklentileri: Bilecik ve Yalova Ġlleri Uygulaması”, Süleyman Demirel Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1): 477-493.
• GÜÇLÜ, A.D. (2007), “Türkiye‟de Muhasebe Mesleğinin Sorunları ve Çözüm Yolları”, YayınlanmamıĢ Yüksek Lisans Projesi, KahramanmaraĢ Sütçü Ġmam Üniversitesi SBE, KahramanmaraĢ.
• KAġLI, M. ve AYTEMĠZ SEYMEN, O. (2009), “Muhasebe Meslek Mensuplarında TükenmiĢliğe Neden Olan Faktörleri Belirlemeye Yönelik Bir AraĢtırma”, 17.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 21-23 Mayıs, EskiĢehir: 562-569.
• KAYGIN, E. ve NAKTĠYOK, A. (2012), “TükenmiĢlik ve ĠĢ Tatmini Arasındaki ĠliĢki: Akademik Personel Üzerinde Bir AraĢtırma”, Çukurova Üniversitesi ĠĠBF Dergisi, 16(1): 99-118.
• KUTLUK ANGAY, F. ve ERSOY, A. (2011), “Muhasebe Meslek Üyelerinin Etik Yargı Düzeyleri Üzerine Bir AraĢtırma”, Ege akademik BakıĢ Dergisi, 11(3): 425-438.
• MASLACH, C. (1976), “Burned-out”, Human Behavior, 5: 16-22.
• MASLACH, C. ve JACKSON, S. E. (1981), “The Measurement Of Experienced Burnout”, Journal of Occupational Behavior, 2: 99-113.
• MASLACH, C. ve ZIMBARDO, P. G. (1982), Burnout- The Cost of Caring, Prentice-Hall, Inc., Englewood Cliffs, New Jersey.
• OKUTAN, E., YILDIZ, ġ. ve KONUK, F. (2013), “ĠĢ Hayatında TükenmiĢlik Sendromu: Finans ve Muhasebe ÇalıĢanlarının TükenmiĢlik Düzeylerinin Belirlenmesine ĠliĢkin Bir ÇalıĢma”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2): 1-17.
• ÖZTÜRK, V., KOÇYĠĞĠT ÇĠL, S. ve ÇINA BAL, E. (2011), “Muhasebe Meslek Mensuplarının Mesleki TükenmiĢlik Düzeyleri Ġle ĠĢe Bağlılık Arasındaki ĠliĢkiyi Belirlemeye Yönelik Bir AraĢtırma: Ankara Ġli Örneği”, DoğuĢ Üniversitesi Dergisi, 12(1): 84-98.
• PAVLAKIS, A., RAFTOPOULOS, V. and THEODOROU, M. (2010), “Burnout Syndrome In Cypriot Physiotherapists: A National Survey”, BMC Health Services Research, 10: 10-63.
• Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali MüĢavir Ve Yeminli Mali MüĢavirlerin ÇalıĢma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik (1990), Resmi Gazete No: 20391.
• TAYSI, K. (2012), “Muhasebe Meslek Mensuplarında TükenmiĢlik Sendromu Üzerine Kırklareli Ġlinde Bir AraĢtırma”, YayınlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi SBE, Edirne.
• TOKER, B. (2007), “Demografik DeğiĢkenlerin ĠĢ Tatminine Etkileri: Ġzmir‟deki BeĢ Ve Dört Yıldızlı Otellere Yönelik Bir Uygulama”, Doğu Üniversitesi Dergisi, 8 (1): 92-107.
• UYAR, S. ve ERDĠNÇ, S. B. (2011), “Muhasebe Personelinin ĠĢ Doyumu Ve TükenmiĢlik Düzeyi”, MÖDAV, 2011/1: 213-232.
• ÜNGÜREN, E., DOĞAN, H., ÖZMEN, M. ve TEKĠN, Ö.A. (2010), “Otel ÇalıĢanlarının TükenmiĢlik ve ĠĢ Tatmin Düzeyleri ĠliĢkisi”, Journal of Yasar University, 17(5): 2922‐2937.
• YERELĠ, A. B. (2006), “Muhasebe Meslek Mensupları Anketi: Mesleki Profil, Sorunlar, Çözüm Önerileri”, http://www.alomaliye.com/agustos_06/muhmeslek.htm, 13.08.2014.
• YILDIRIM, O., TEKTÜFEKÇĠ, F. ve ÇUKACI, Y.C. (2004), “Modern Toplum Hastalığı: Stres ve Muhasebe Meslek elemanı Üzerindeki Etkileri”, Süleyman Demirel Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2): 1-20.
• ZEYTĠN, M. ve GÖKGÖZ, A. (2011), “Muhasebe Meslek Mensuplarında Strese Neden Olan Faktörlerin Ġncelenmesi: Yalova ve Bilecik Ġlleri Örneği”, GümüĢhane Üniversitesi SBE Elektronik Dergisi, 2(3): 99-118.