Fayda-Maliyet Analizinde Uygulamada Karşılaşılan Güçlükler:

Yıl 2014, Cilt: 19 Sayı: 1, 107 - 123, 01.03.2014

Maliyetin Belirlenebilme Sorunu  yrd.doç Şataf Ceyda Şataf

Öz

Cost-benefit- analysis to determine the costs and benefits of any public investment project, the scope of benefits and costs related to the project will be included in what might be an outline of the concepts of benefit and cost. Projects, analysis of costs and benefits of the most difficult and controversial step of measuring the phase. The implementation of cost-benefit analysis is very difficult to measure the benefits and costs of certain investments and expenditure or may not be able to. In this case, deviations from perfectly competitive markets, government intervention in the economy, or caused to be offered to the public nature of the goods. In this case, the shadow prices is activated. In this study, the concept of cost-benefit analysis and cost-benefit analysis of the costs and benefits and the difficulties encountered in examining how they are determined and evaluated

Anahtar Kelimeler

-

FAYDA-MALİYET ANALİZİNDE UYGULAMADA KARŞILAŞILAN GÜÇLÜKLER: FAYDA VE MALİYETİN BELİRLENEBİLME SORUNU

Öz

Fayda-maliyet analizi, herhangi bir kamu yatırım projesinin fayda ve maliyetlerinin tespit edilmesi, projeye ilişkin fayda ve maliyetlerin kapsamına nelerin dahil edileceğine dair fayda ve maliyet kavramlarının ortaya konmasını gerektirir. Projelerin, fayda ve maliyetlerinin ölçülmesi aşaması analizin en güç ve tartışmalı aşamasıdır. Fayda-maliyet analizlerinin uygulanmasında bazı yatırım ve harcamaların fayda ve maliyetlerinin ölçülmesi çok güçtür veya mümkün olmayabilir. Bu durumda tam rekabet piyasalarından sapmalar, devletin ekonomiye müdahalesi veya arz edilecek kamusal malın niteliğinden kaynaklanabilir. Bu durumda devreye gölge fiyatlar girer. Bu çalışmada faydamaliyet analizi kavramı ve fayda ve maliyet analizinde fayda ve maliyetlerin nasıl belirlendiği ve uygulamada karşılaşılan sorunlar irdelenerek değerlendirilecektir

Anahtar Kelimeler

Fayda-Maliyet Analizi, Fayda, Maliyet, Gölge Fiyat

Kaynakça

• ADLER, A.H. (1975). Ulaştırma Projelerinin Ekonomik Değerlendirilmesi El Kitabı Örnek Etütleri. (Çev. YALGIN, C.C.), Karayolları Genel Md. Yayınları No. 223 Ankara.
• AKALIN, G. (2004). Kamu Ekonomisi, Akçağ Yayınları, Ekonomik Araştırmalar Dizisi, Ankara.
• AKTAN, C.C. ve SAKAL, M. (2006). http://www.canaktan.org/ekonomi/ kamu _maliyesi/fayda/golge.html, 12.12.2011.
• ATAÇ, B. (1978). “Tüketici Artığı Kavramı ve Ölçülmesi”, E.İ.T. İ.A. Dergisi, 14(1): 229.
• BATIREL, Ö.F. (1987). “Bütçe Ödeneklerinin Denetiminde Fayda-Maliyet Analizi”, Çağdaş Sayıştay Denetimi Sempozyumu, T.C. Sayıştay Yayını, Ankara:123.
• BULUOĞLU, K. (2003). Kamu Ekonomisine Giriş, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• ÇELEBİ, K. (2000). Kamu Ekonomisi Analizi- Kamu Ekonomisinin Büyüklüğü Sorunu, Emek Matbaası, Manisa.
• DUNN, R.M. (1967). “A Problem of Bias in Benefit-Cost Analysis: Consumer Surplus Reconsidered”, http://www.sciencedirect.com, 13.02.2011. Economic Journal, 341-355,
• DUPUIT, J. (1969).“Bayındırlık İşlerinde Faydanın Ölçülmesi”, Çev: Nafia SOMEL, Maliye Enstitüsü Tercümeleri, 4: 82-83.
• DPT 2001. Kamu Yatırımlarının Planlanması ve Uygulanmasında Etkinlik Özel İhtisas Komisyonu Raporu, http://ekutup.dpt.gov.tr/yatirim/oik573.pdf, 13.10.2012.
• ECKSTEIN, O. (1961). “Water Resorce Development”, The Economics of Project Evaluation, Harvard University Pres, Cambridge, Mass.
• ERGEN, Z. (2008). “Kamu Kesimi Yatırım Projelerinin Değerlendirilmesinde Fayda- Maliyet Analizi Tekniği ve Türkiye’de Uygulanabilirliği”, Çukurova Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2): 115-132.
• GRAMLICH, E.M. (1981). Cost-Benefit Analysis of Government Programs, Prentice-Hall Int, USA.
• IŞIK, A., ORGAN, İ. ve KARAYILAMAZLAR, E. (2005). Kamu Maliyesi, Ekin Kitabevi Yayınları, Bursa.
• IŞIN Ş. (1994). Yatırım Projelerinin Değerlendirme Esasları, DPT Yayını, Ankara.
• İŞGÜDEN, T. (1980). “Kamu Yatırım Projelerinin Değerlendirilmesinde Fayda-Maliyet Analizi”, Sermet Matbaası, İ.İ.T.İ.A. Nihad Sayar- Yayın ve Yardım Vakfı Yayınları No:319/552,Ankara.
• KARAASLAN, A. (1990). “Bütçe Sürecinin Rasyonelleştirilmesi: Kamu Harcamalarında Etkinlik http://sbe.dumlupinar.edu.tr/8/251.pdf., 13.10.2012. Yöntemi Olarak Fayda-Maliyet Analizi”:1-31,
• LITTLE I. M. D. (1971). A Critique of Welfare Economics, London, Cambridge Uni. Pres.
• LITTLE, I.M.D. ve MIRRLEES, J.A. (1977). Project Appraisal and Planning for Developing Countires, London Heinemann Educational Books Ltd.
• MARGLIN, S.A. (1967). Public Investment Criteria- Benefit-Cost Analysis for Planned Economic Growth, Cambridge Press,London.
• MISHAN, E.J. (1979). Welfare Economics: An Assesment, North Holland Publishing Company, Amsterdam.
• MUSGRAVE, R. ve MUSGRAVE, P. (1973). Public Finance in the Theory and Practice, Mc Graw Hill Inc., New York.
• MCKEAN, R. (1989). The Use of Shadow Prices, Problems in Public Expenditure Analysis, wwww.sciencedirect.com, 13.12.2009. Management Journal, August 1989: 42-50.
• MCKEAN, R. (1980). The Use of Shadow Prices, Penguin Books, Cambridge Press.
• MCKEAN, R. (1968). Effciency in Government Through in systems analysis with emphasis on water resource development, John Wiley and Sons Inc., New-York.
• ÖZTÜRK A. (1999). “Fırsat Maliyeti ve Gölge Fiyatlar”, Bursa İ.T.İ.A. Dergisi, 7(1): 12- 20.
• PEARCE D.W. (1973). Fayda-Maliyet Analizi, Çev. ALPAY, L., Macmillan İktisat Serisi, Akbank Kültür Yayınları.
• PREST A.R. ve TURVEY, R. (1999). In Cost Bnefit Analysis: A Survey, Holland Publishing Company, Amsterdam. Proposed Practices for Economic Analysis of River Basin Projects, http://www.sciencedirect.com,13.02.2011.
• ROSEN H. S. (2005). Public Finance, McGraw Hilll.
• SARIASLAN H. (1994). Yatırım Projelerinin Hazırlanması ve Değerlendirilmesi, 2. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara.
• SÖNMEZ, S. (1987). Kamu Ekonomisi Teorisi, Kamu Harcamalarında Etkinlik Arayışı, Teori Yayınları, Ankara.
• STOBER W.J. ve FALK, L.H., (1967). “A Cost-benefit Analysis of local water supply”, Land Economics, C: 43:80, http://www.sciencedirect.com, 23.12.2010.
• SQUIRE, L, VAN DER TAK H.G. (1999). Economic Analysis of Projects, London, International Bank For Reconstruction and Development, john Hopkins University Press.
• ŞENATALAR, B. (1974). “Fayda-Maliyet Analizinde Proje Seçiminde Kullanılacak Kriter”, İstanbul, İ.Ü.İ.F. Yayınlarından, Haydar Furgaç’a Armağan,112-120.
• TOKATLIOĞLU, M.Y. (2005). Fayda-Maliyet Analizi, Aktüel Akademi Basın Yayın Dağıtım, Motif Matbaacılık, İstanbul.
• ÜNSAL, H. (2009). Kamu Hizmetlerinin Planlanmasında Fayda-Maliyet Analizi ve Uygulanabilirliği, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,1(1):3- 10,http://www.sosbil.gazi.edu.tr/edergi/makale, 30.10.2009.
• YILDIRIM, Z.R. (1985). Kamu Harcamalarında Planlama Tekniği Olarak Fayda-Maliyet Analizi, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana. 1985.
• YILDIZ, Z. (2010). Eğitim Sürecinde Ortaya Çıkan Kayıpların Gerçek Maliyetlerin Hesaplanmasındaki http://www.yayim.meb.gov.tr/yayimlar/147/yildiz.htm, 01.02.2010. Önemi: 1-10,