İslam'ın Ekonomik Yapısında İnsan Modeli: Homo Economicus İle Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme

Yıl 2013, Cilt: 18 Sayı: 1, 367 - 384, 01.03.2013

  Dr.İsmail Eren

Öz

Human is one of the basic study areas of all the social sciences. It is important that how economics which accepted as a social science deals human beings. Because theories and policies are determined by these approaches. In the economics people considered as homo economicus as a generally accepted approach. But this approach has been subject to constantly criticized. Therefore it should be examined that how different areas addressing people. In this study, by examining how Islam dealt with people and how it wants to establish a human model, and a comparative evaluation of homo economicus model will be aimed

Anahtar Kelimeler

Human, Homo Economicus, Islam, Religion

İSLAM’IN EKONOMİK YAPISINDA İNSAN MODELİ: HOMO ECONOMICUS İLE KARŞILAŞTIRMALI BİR DEĞERLENDİRME

Öz

İnsan bütün sosyal bilimlerin temel çalışma konularından birisidir. Sosyal bir bilim olarak kabul edilen iktisatta da insanın nasıl ele alındığı önemlidir. Çünkü teorileri ve politikaları bu yaklaşımlar belirlemektedir. İktisatta insan genel kabul görmüş bir yaklaşım olan homo economicus olarak ele alınmaktadır. Fakat bu yaklaşım sürekli tenkitlere maruz kalmıştır. Bu yüzden insanı farklı biçimde ele alan yaklaşımların da incelenmesi gerekmektedir. Bu çalışmada İslam’ın insanı nasıl ele aldığı ve nasıl bir model oluşturmak istediği incelenerek, homo economicus modeliyle karşılaştırmalı bir değerlendirmesi yapılmaya çalışılacaktır

Anahtar Kelimeler

İnsan, Homo Economicus, İslam, Din

Kaynakça

• ANDERSON, A. R., Drakopoulou-Dodd, S. and Scott, M.G. (2000), “Religion As An Environmental Influence On Enterprise Culture”, International Journal of Entrepreneurial Behaviour and Research, Vol. 6 No. 1, s. 5-20.
• ARIKAN, Semra (2004), Girişimcilik: Temel Kavramlar ve Bazı Güncel Konular, Genişletilmiş 2. Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• ATAMTÜRK, Burak (2008), Toplumlar ve Dönüşüm, Fakülte Dergisi, Temmuz-Ağustos, Sayı 2.
• ATAMTÜRK, Burak (2011), Klasikler ve Adam Smith http://www.ekodialog.com/Makaleler/adam-smith-klasikler.html
• AUDRETSCH, David B,. Werner Boente, Jagannadha Pawan Tamvada (2007), “Religion and Entrepreneurship”, Jena Economic Research Papers, 2007-075,26.11.2011, http://www.econstor.eu/bitstream/ 10419/25667/1/559546769.PDF.
• BARRO, Robert ve Rachel M McCleary (2003), “Religion and Economic Growth Across Countries”, American Sociological Review, Vol: 68, No: 5.
• BECKER, Gary S. (1992), The Economic Way Of Looking At Life, Nobel Lecture.
• BUHARİ (2009), Sahih-i Buhari, Karınca ve Polen Yayınları, İstanbul.
• BURGER-HELMCHEN, Thierry (Editör) (2012). Entrepreneurship – Born, Made and Educated, Croatia.
• ÇAKIR, Necip (1998), Physics and Economics, Sermaye Piyasası Kurulu, Ankara.
• DAVIS, John B. (2003), The Theory of the Individual in Economics: Identity and Value, London: Routledge.
• DAVIS, John B. (2011), Individuals and Identity in Economics, Cambridge University Press, New York.
• DİNLER, Zeynel (2004). İktisada Giriş, Ekin Kitabevi Yayınları, Bursa.
• DODD, Sarah Drakopolu ve Paul Timothy Seaman (1998). “Religion and Enterprise: An Introductory Exploritaion”, Entrepreneurship: Theory and Practice, Vol. 23.
• EREN, Ercan (2012), http://kisi.deu.edu.tr/selim.sanlisoy/yeni%20 iktisatta%20Ortak%20noktalar.pdf
• EREN, İsmail (2012), “Girişimcilik ve Din: Temel Kaynakları Çerçevesinde İslam'ın Girişimciliğe Bakışına Yönelik Bir Değerlendirme”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, Cilt 7, Sayı 1, Haziran 2012, 49-68. http://girisim.comu.edu.tr/dergiall/sonsayi /girisim71.pdf
• _____, İsmail (2013), Din-Ekonomi İlişkisi: İslam’ın Sosyo-Ekonomik Yapısı İçerisinde İnfak Kurumunun Oluşum Sürecinin İncelenmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Isparta.
• GÖRMEZ, Mehmet (2012), http://www.diyanet.gov.tr/turkish/haber/ arafat_vakfe_duasi.pdf
• HÂKİM, Ebu Abdillah (1990), El-Müstedrek ale’s-Sahihayn, 2/15, Daru’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut.
• http://economics.about.com/od/economicsglossary/g/walrasiana.htmE. T. 16.03.2012.
• IANNACCONE, Laurence R. (September 1998), “Introduction of Economics of Religion”, Journal of Economic Literature, Vol XXXVI.
• İBN MACE, (1983), Sünen-i İbn Mace Tercemesi ve Şerhi, Kahraman Yayınları.
• KAHNEMAN, Daniel and Amos Tversky (1979), Prospect Theory: An Analysis of Decision Under Risk, Econometrica 47: 263៟91.
• KARAKOÇ, Sezai (1987), İslam Toplumunun Ekonomik Strüktürü, Diriliş Yayınları, 9. Baskı, İstanbul.
• KESKİN, İrfan (2009), Mesnevi: İbretlik Hikâyeler ve Öğütler, Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Kur’an-ı Kerim, kuranmeali.org sitesindeki meallerden yararlanılmıştır.
• MANKIW, N. Gregory (2003), Macroeconomics, Fifth Edition, Worth Publishers, New York.
• MCCELLAND, David C. (1961), The Achieving Society, D. Van Nostrand Company, Inc., Princeton, New Jersey, USA.
• MCCLEARY, Rachel M. ve Robert Barro (2006a), “Religion and Economy”, Journal of Economic Perspectives, Vol: 20, Num: 2.
• _____ ve Robert Barro (2006b), “Religion and Political Economy in an International Panel”, Journal for the Scientific Study of Religion, 45 (2).
• MORRISON, A. (2000), “Entrepreneurship: What Triggers It?”, International Journal of Entrepreneurial Behaviour & Research, Vol. 6, pp. 59-71.
• MÜSLİM, (Tarihsiz), Salih-i Müslim Tercüme ve Şerhi (Çev:A. Davudoğlu).
• NESAİ. (2005), Sünen-i Nesai ve Tercümesi, Konya Kitapçılık, İstanbul.
• NURSİ, Bediüzzaman Said (2006), Risale-i Nûr Külliyatı’ndan İman ve Küfür Muvazeneleri, Şahdamar Yayınları, İstanbul.
• O’CONNOR, David E. ve Fialle, Christopher C. (2000), Basic Economic Principles: A Guide for Students, Greenwood Press, Connecticut.
• PAYA, Merih (2001), Makro İktisat, 2. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul.
• PHELPS, Edmund (2007), “It’s All About Attitude”, Newsweek International Edition, 30 April, 2007,29.03.2012, http://www.columbia.edu/~esp2/Newsweek%20It's%20All%20About% 20Attitude.pdf.
• RYAN, Frank X. (2003), Values as Consequences of Transaction: Commentary on Reconciling Homo Economicus and John Dewey’s Ethics, Journal of Economic Methodology, 10:2, UK, pp. 245-257.
• SCHUMPETER, J. A. (1934), The Theory of Economic Development, Transaction Publishers, London, 1996.
• SMITH, Adam (1776), An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations, London: Methuen and Co., Ltd., ed. Edwin Cannan, Fifth edition, 1904, 29.03.2012. http://www.econlib.org/library/Smith /smWN.html.
• STIGLITZ, Joseph E. (2011), Journal of the European Economic Association, August, 9(4):591–645.
• SUYÛTÎ, Camiu’s-Sağir ve Tercümesi (Çev: Münire Aydın), Aydın Yayınları.
• Tabakoğlu, Ahmet (2005), İslam İktisadı, Toplu Makaleler 1-2, Kitabevi, İstanbul.
• _____, Ahmet (2008), İslam İktisadına Giriş, Dergâh Yayınları, 2. Baskı, İstanbul.
• TİRMİZİ, (2007), Sünen-i Tirmizi Tercemesi, Hazırlayan: Abdullah Parlıyan, Konya Kitapçılık, İstanbul.
• TORUN, İshak (2003), Max Weber’de İktisadi Gelişme Düşüncesi, Okumuş Adam Yayınları, İstanbul.
• TÜRKDOĞAN, Orhan (2005), İslam Değerler Sistemi ve Max Weber, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul.
• TVERSKY, Amos and Daniel KahnemanĊ(1992), Advances in Prospect Theory: Cumulative Representation of Uncertainty, Journal of Risk and Uncertainty 5 (4): 297៟323.
• ÜLGENER, Sabri F. (1981), Dünü ve Bugünü ile Zihniyet ve Din, Der Yayınları, İstanbul.
• WEBER, Max (2005), Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu (Die Protestantische Ethik und der Geist des Kapitalismus), (Çev: Zeynep Gürata), Ayraç Yayınevi, Ankara.
• WHITE, Mark D. (2003), Reconciling Homo Economicus and John Dewey’s Ethics, Journal of Economic Methodolgy, 10(2) 223-243.
• ZAİM, Sabahattin (1995), İslam-İnsan-Ekonomi, Yeni Asya Yayınları, 2. Baskı, İstanbul.