ECOCRITICAL APPROACHES TO LITERATURE: ECOPOETRY AND ELİF SOFYA

Yıl 2016, Sayı: 36, 297 - 314, 23.12.2016

Meliz Ergin Özen Nergis Dolcerocca

https://doi.org/10.21497/sefad.285241

Cited By: 11

Öz

The goal of
this study is to shed light on the field of ecocriticism, which studies the
relationship between literature and the environment, and to emphasize its
importance for contemporary Turkish literature. First, we will discuss how
ecocriticism emerged as a field in the 1990s and explain the different areas of
study it includes. We will then elaborate on the similarities and differences
between econarratives and nature writing in order to underscore the scope and
the purpose of the ecocritical approach. In the final two parts of our essay,
we will particularly focus on ecopoetry and the tradition of ecopoetics, and
offer a reading of the contemporary poet Elif Sofya’s work, Dik Âlâ, from an ecopoetic perspective. We will
conclude the article by stressing the increasing importance of ecocriticism
around the world and calling attention to the need for ecological readings of
Turkish literature.

Anahtar Kelimeler

Ecocriticism, Ecopoetry, Nature writing, Posthumanism, Elif Sofya

EDEBİYATA EKOELEŞTİREL YAKLAŞIMLAR: EKOŞİİR VE ELİF SOFYA

Öz

Bu
çalışmanın amacı edebiyat ve çevre ilişkisini öne çıkaran ekoeleştiri alanına
ışık tutmak ve bu alanın çağdaş Türk edebiyatı için önemini irdelemektir.
Öncelikle ekoeleştiri alanının 1990’lı yıllarda akademide nasıl ortaya
çıktığına ve ne tür çalışmaları kapsadığına değinilecek. Daha sonra bu çalışma
alanının amacını ve kapsamını vurgulamak için eleştirel bir gözle yazılan
ekoyazın ile doğa yazını arasındaki benzerlikler ve farklılıklar incelenecek.
Çalışmanın son iki bölümünde ekopoetika geleneğinden ve ona bağlı ortaya çıkan
yeni ekoşiir örneklerinden bahsedilerek, çağdaş şair Elif Sofya’nın Dik Âlâ
başlıklı eserinin bu mercekten bir okuması sunulacak. Makale bu alanın
ülkemizde ve dünyada artmakta olan önemini vurgulayarak ve Türk edebiyatında
ekolojik okumalara duyulan ihtiyaca dikkat çekerek sonuçlandırılacak.

Anahtar Kelimeler

Ekoeleştiri, Ekoşiir, Doğa yazını, Posthümanizm, Elif Sofya

Kaynakça

• ALAIMO, Stacy (2010). Bodily Natures: Science, Environment, and the Material Self. Indiana: Indiana University Press.
• ARIKAN, Arda (2011). “Edebî Metin Çözümlemesi ve Ekoeleştiri.” Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi 1 (1): 43-51.
• BALIK, Macit-TEKBEN, Bilgen (2014). “Çevreci Eleştiri Kuramı Açısından Müge İplikçi’nin Cemre Adlı Romanı.” Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 2 (1): 338-351.
• BOOKCHIN, Murray (1993). “What is Social Ecology?” Environmental Philosophy (M. E. Zimmerman, ed.). New Jersey: Prentice Hall. 354-373.
• BULUT, Dilek (2005). “Çevre ve Edebiyat: Yeni Bir Yazın Kuramı Olarak Ekoeleştiri.” Littera 17: 79-89.
• CERVANTES, Miguel de (2003). The Dialogue of the Dogs. trans. W. Rolandson. London: Hesperus Press.
• COMMONER, Barry (1971). The Closing Circle. New York: Knopf.
• CRUTZEN, Paul - STOERMER, Eugene (2000). “The Anthropocene.” Global Change Newsletter 41 (1): 17-18.
• GLOTFELTY, Cheryll - FROMM, Harold (1996). The Ecocriticism Reader: Landmarks in Literary Ecology. Athens: U of Georgia P.
• HARTMAN, Geoffrey (1997). The Fateful Question of Culture. New York: Columbia University Press.
• KARAHAN, Burcu (2002). “Yeşillenen Edebiyat Eleştirisi.” Varlık 1138: 28-34.
• MORTON, Timothy (2007). Ecology without Nature: Rethinking Environmental Aesthetics. Cambridge: Harvard University Press.
• OPPERMANN, Serpil (ed.) (2012). Ekoeleştiri: Çevre ve Edebiyat. Ankara: Phoenix.
• ÖZDAĞ, Ufuk (2014). Çevreci Eleştiriye Giriş: Doğa, Kültür, Edebiyat. Ankara: Ürün Yay.
• RIGBY, Kate (2004). “Earth, World, Text: On the (Im)possibility of Ecopoiesis.” New Literary History 35 (3): 427-442.
• RITVO, Harriet (2007). “On the Animal Turn.” Daedalus 136 (4): 118–122.
• RUECKERT, William (1996). “Literature and Ecology.” The Ecocriticism Reader: Landmarks in Literary Ecology (C. Glotfelty-H. Fromm, eds.). Athens: Georgia UP. 105-123.
• SIMMONS, Laurence - ARMSTRONG, Philip (eds.) (2007). Knowing Animals. Leiden & Boston: Brill.
• SKINNER, Jonathan (2001). “Editor’s Statement.” Ecopoetics 1: 5-8.
• SLOVIC, Scott (1999). “Letter.” PMLA 114 (5): 1102-1103.
• SOFYA, Elif (2014). Dik Âlâ. İstanbul: Yapı Kredi Yay.
• SOFYA, Elif (2015a). “Cin Soruşturma: Ekoloji ve Yazın – Elif Sofya.” Cinayşe 14: 31.
• SOFYA, Elif (2015b). “Elif Sofya ile Dik Âlâ Üzerine Söyleşi.” Cinayşe Blog. http://cinayse.blogspot.com.tr/2015/01/elif-sofya-ile-dik-ala-uzerine-soylesi.html [04.08.2016].
• SOLNIT, Rebecca (2001). Wanderlust: a History of Walking. London: Verso.
• SOLNIT, Rebecca (2008). Storming the Gates of Paradise: Landscapes for Politics. Berkeley: University of California Press.
• SPAHR, Juliana (2005). thisconnectionofeveryonewithlungs. Berkeley: University of California Press.
• SPAHR, Juliana (2011). Well Then There Now. New Hampshire: Black Sparrow Books.
• WORDSWORTH, William (2010). Prelüd: Bir Şairin Zihinsel Gelişimi. çev. N. Ağıl. İstanbul: Yapı Kredi Yay.
• YU, Yu-san (2005). “Poetic Identity, Aesthetics and Landscape in Wordsworth’s Poetry.” Concentric: Literary and Cultural Studies 31 (1): 193-215.