Marriage Theme on Leyla Erbil's Stories

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 1, 35 - 65, 30.06.2016

Seda H. Sayğılı

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.283089

Öz

Leyla Erbil is one of the genuine authors of Turkish
literature with her use of literature and the themes she preferred. She uses a
critical, ironic and combative discourse in her stories which she discusses the
problems of women. Leylâ Erbil’s women characters also interrogates the
oppressive social norms and rules of their period in a Marxist and Freudian
tone. The women characters who do not interrogate the repressive structure of
the male-dominated society and comply with them are criticized in her texts.

In this article, the theme of marriage in some of
Erbil’s books such as Hallaç, (1959) Gecede, (1968) and Eski Sevgili, (1977) is going to be scrutinized. The concept of
marriage is going to be examined under four sub-headings: The Patriarchal
Marriages, The Marriages Formed with the Sexuality Emphasis, The Marriages that
Imprisoned Women to the Private Sphere and The Benefit-Oriented Marriages. In
the meantime, the dilemmas and influences of the marriage for a woman is going
to be evaluated in the framework of feminist theory. The institution of
marriage that is built according to the rules of male-dominated society, the
women who are abstracted from the public sphere and imprisoned to the special
sphere and lastly the paternalistic world order are the topics which are going
to be analyzed in this study.

Anahtar Kelimeler

Leylâ Erbil, women, marriage, feminism, Hallaç, Gecede, Eski Sevgili

Leylâ Erbil'in Öykülerinde Evlilik Teması

Öz

Leylâ Erbil, metinlerinde yer verdiği temalar ve dili
kullanışı ile Türk edebiyatının özgün yazarlarından biridir. Kadın sorunlarına
değindiği öykülerinde eleştirel, ironik ve hırçın bir dil ile bu problemleri
tartışır. Marksçı ve Freudçu bir bakış açısı ile bu meseleleri dile getiren
Leylâ Erbil’in kadın karakterleri de içinde yaşadığı düzeni ve onlara dayattığı
kuralları istintak ederler. Bu kuralları sorgulamayan, erkek egemen toplumun
kurallarını kabul edip düzenin taraftarı olan kadınlar ise Erbil’in öykülerinde
eleştirel bir yaklaşım ile ele alınır.

Bu makalede Erbil’in Hallaç,
(1959) Gecede (1968) ve Eski Sevgili (1977) isimli öykü
kitaplarında yer alan izleklerden biri olan evlilik değerlendirilecektir.
Evlilik,  dört alt başlık altında
incelenecektir: Ataerkil evlilikler, cinsellik vurgusuyla biçimlendirilen
evlilikler, kadını özel alana hapseden evlilikler, statü elde etmek için
yapılan evlilikler. Bu tema değerlendirilirken evliliğin kadınların hayatına
getirdiği açmazlar feminist kuram çerçevesinde ele alınacaktır. Evlilik
kurumunun erkek egemen toplumun kurallarına göre inşa edilmesi, kadının özel
alana hapsedilip kamusal alandan mahrum bırakılması ve bu kurumun kurallarının
erkekler tarafından oluşturulması ve kadının dışlanması bu yazıda vurgulanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Leylâ Erbil, kadın, evlilik, feminizm, Hallaç, Gecede, Eski Sevgili

Kaynakça

• Baş, Selma. “Leylâ Erbil’in Öykülerinde Kadın Kimliği ve Başkaldırı.” http: //www.journals.istanbul.edu.tr (erişim 25.02.2016).
• Bayhan, Vehbi (2012-13, Kasım-Aralık). Beden Sosyolojisi ve Toplumsal Cinsiyet. Doğu-Batı, 16: 147-164.
• Beauvoir, Simone De (1993). Kadın “İkinci Cins” III Bağımsızlığa Doğru. Çev. Bertan Onaran. İstanbul: Payel Yayınevi.
• Berktay, Fatmagül (2012). Tek Tanrılı Dinler Karşısında Dinler. İstanbul: Metis Yayınları
• Birkan, Şebnem. “Leylâ Erbil’le Kitaplarını Konuştuk.” http://yeniedebiyat. blogcu.com/Leylâ-erbil-le-kitaplarini-konustuk-a-sebnem-birkan/441601 (erişim 25.2.2016).
• Donovan, Josephine (2014). Feminist Teori. Çev. Aksu Bora-Meltem Ağduk Gevrek, Fevziye Sayılan. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Erbil, Leylâ (1983). Gecede. İstanbul: Adam Yayınları.
• Erbil, Leylâ (2013a). Hallaç. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Erbil, Leylâ (2013b). Eski Sevgili. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Şahin, Elmas (2009). Leylâ Erbil'in Eserlerine Feminist Bir Yaklaşım. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
• Şahin, Elmas (2015). Hiçliğin Kıyısında Bilinçli Eğinim. Mersin: Çağ Üniversitesi.
• Şentürk, Semiha (2009). Leylâ Erbil’in Öykülerinde Öznellik, Dil ve Anlatım. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Boğaziçi üniversitesi.
• Tunç, Ayfer (2007). Harflere Bölünmüş Zaman. İstanbul: Alt Kitap.
• Yavuzer Mehmet Şahin (2010). Leylâ Erbil’in Romanlarının Psikanalitik Yönden İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi.