Bir Örgüt Olarak Okulda Meydana Gelen Çatışma Nedenleri ve Çözüm Yollarına Yönelik Okul Müdürlerinin Görüşleri

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 3, 130 - 141, 01.12.2015

Adem Bayar

https://doi.org/10.19126/suje.53081

Cited By: 6

Öz

Bu çalışmanın amacı bir örgüt olarak okulda meydana gelen çatışma nedenleri ve çözüm yollarına yönelik okul müdürlerinin görüşlerini derinlemesine incelenmektir. Bu amaç doğrultusunda araştırmacı çalışma boyunca “Okulda meydana gelen çatışmaların nedenleri nelerdir?” ve “Çatışmaların çözümleri için ne tür stratejiler kullanılabilir?” sorularına yanıt aramıştır. Bu çalışma nitel araştırma yaklaşımı anlayışı çerçevesindegerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu en az 10 yıldır müdürlük görevini sürdüren 12 okul yöneticisinden meydana gelmektedir. Yarı yapılandırılmış mülakat yöntemi ile elde edilen veriler betimleyici bakış açısına göre NVIVO 9 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Buna göre çalışmaya katılan okul müdürleri çatışma nedenlerini örgütün büyüklüğü, iletişim engelleri, kaynak yetersizliği, ortak değer ve görüşlerin yokluğu, yönetim biçimindeki farklılıklar, personeller arasındaki bireysel farklılıklar ile statü ve rol farklılıkları şeklinde sıralamışlardır. Ayrıca araştırmacı okul müdürlerinin okulda var olan çatışmaları ortadan kaldırmak için başvurdukları yöntemleri en çoktan en aza doğru: kaçınma, taviz verme (uyma-itaat etme), uzlaşma (karşılıklı ödün verme), zorlama (hükmetme-üstünlük kurma)  ve pazarlık (bütünleştirme-tümleştirme-işbirliği) şeklinde bulmuştur. Bulgular doğrultusunda araştırmacı okul müdürleri için çatışma yönetimi hakkında hizmet içi eğitim seminerlerinin düzenlenmesi, çatışmanın normal bir durum olduğunu düşüncesinin müdürlere kazandırılması, çatışma ile başa çıkabilmede sabırlı olunması, çatışma nedenlerinin tespit edilmesi ve farklı yöntemlerin ise koşulması gibi birtakım önerilerde bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çatışma, Okul, Öğretmen, Müdür, Çözüm yolları

Kaynakça

• Ada, Ş. & Küçükali, R. (2009). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Baykal, K. & Kovancı, A. (2008). Yönetici ve astlar arasındaki anlaşmazlıkların çözümüne yönelik bir araştırma. Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 3 (3), 21-38
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Dökmen, Ü. (2009). Sanatta ve günlük yaşamda iletişim çatışmaları ve empati. İstanbul: Remzi Kitabevi A,Ş.
• Ekiz, D. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri: Yaklaşım, yöntem ve teknikler. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Elma, C. (1998). İlköğretim okulu yöneticilerinin çatışmayı yönetme yeterlikleri (Ankara ili örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Eren, E. (2000). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Ergün, E. (1997). Örgütlerde çatışma yönetimi ve bir uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Kocaeli: Gebze İleri Teknoloji Enstitüsü.
• Ertürk, M. (2009). İşletmelerde yönetim ve organizasyon. (Genişletilmiş 4.Baskı). İstanbul: Beta Basım A.Ş.
• Genç, N. (2005). Yönetim ve organizasyon. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Gülşen, C.& Gökyer, N. (2012). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. (2.Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gümüşeli, A. İ. (1994). İzmir ortaöğretim okulları yöneticilerinin öğretmenler ile aralarındaki çatışmaları yönetme biçimleri. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karip, E. ( 2000). Çatışma yönetimi. (2. Baskı). Ankara: Pegem A yayıncılık.
• Karip, E. (2003). Çatışma yönetimi (3. Baskı). Ankara: Pegem A yayıncılık.
• Koçel, T. (1998). İşletme yöneticiliği. İstanbul: Beta Yayınları.
• Korkmaz, M. (1994). Örgütlerde çatışma ve nedenleri. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Lichtman, M. (2013). Qualitative research in education: A user's guide. Sage publications.
• Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. San
• Francisco, CA: Jossey-Bass.
• Özer, K. (2003). Gerçekçi yönetişim: Yönetici /liderlik modeli (2. Baskı). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Patton, M. L. (2010). Proposing empirical research: A guide to the fundamentals. Glendale,
• CA: Pyrczak Publishing.
• Şimşek, M. Ş. & Çelik, A. (2008). Çağdaş yönetim ve örgütsel başarım. Konya: Eğitim Kitabevi Yayınları.
• Turan, S. (2014). Eğitim yönetimi, teori, araştırma ve uygulama. Ankara: Pegem Akademi.
• Üngüren, E. (2008). Örgütsel çatışma yönetimi üzerine konaklama işletmelerinde bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, The Journal of International Social Research, 1(5), 880-909.
• Yazıcıoğlu, Y. & Erdoğan, S. (2011). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. (3. Baskı), Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yelkikalan, N. (2006). Aile şirketlerinde çatışma ve bir çözüm önerisi: Stratejik planlama. Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (12), 195 -209
• Yıldırım, A. (2005). Empati ve çatışmalar. Ankara: Yargı Yayınevi.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (8.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.