TARİH VE KÜLTÜREL İLETİŞİM EKSENİNDE NAZEMİN M. GELEN’İN HASAN BULLİLER ROMANINI YENİDEN YORUMLAMAK

Yıl 2017, Sayı: 42, 173 - 181, 19.12.2017

Mustafa Yeniasır Burak Gökbulut

Öz

Destan, roman, hikâye ve tiyatro gibi vakaya dayanan edebî eserlerde, o vakayı gerçekleştiren, eserin olay örgüsünde merkez konumda bulunan ve başkahraman olarak isimlendirilen bir tip vardır. Hasan Bulliler romanının ve destanının başkahramanı da Hasan Bulli’dir. Hasan Bulli, yaşadığı dönemde hem Türkler hem de Rumlar tarafından bir kahraman olarak görülen ve ülkedeki baskıcı yönetimlere karşı çıkmış olan bir destan kahramanıdır.

Hem Hasan Bulliler Destanı’nda hem de destandan hareketle kaleme alınan romanda, Kıbrıs’ta İngiliz Yönetimi döneminin başlarında, haksız suçlamalarla mahkûm edilerek dağa çıkan ve yıllarca dağda yaşayan üç kardeş ile onların yandaşlarının öyküsü dile getirilir.

Nazemin M. Gelen, Hasan Bulliler romanında tarihî gerçeklerden yola çıkarak Hasan Bulliler ve ailesinin yaşamını konu almıştır. Makalede Hasan Bulli kardeşlerden yola çıkarak, Kıbrıs Türklerinin o yıllarda yaşadığı tarihî olaylar ve dönemin sosyo-kültürel yaşamı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bununla birlikte o yıllardan günümüze getirilen kültürel değerlerden hareketle eserin nesiller arası kültürel iletişimde önemli bir rol oynadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Hasan Bulliler, tarihî roman, Kıbrıs, İngiliz Sömürge Yönetimi, kültür, kültürel iletişim

REINTERPRETING THE “HASAN BULLİLER” NOVEL OF NAZEMİN M. GELEN IN THE CONTEXT OF HISTORY AND CULTURAL COMMUNICATION

Öz

In such literature works as sagas, novels, stories and dramas which are based on events, there is a character called “protagonist” who performs the event and is in the central position according to the story line of the work. He/she is in the centre of the work. The protagonist of the Hasan Bulliler novel and Saga is Hasan Bulli. In his lifetime, Hasan Bulli is a saga hero who was seen as a hero by both the Turks and the Greeks who stood against the oppressor governments in the country.

In Hasan Bulliler Saga and the novel which was written based on the saga, the story of three brothers and their advocates who took the mountains and lived there for years after being convicted with unjust accusations in the early years of British administration in Cyprus is told.

In the novel Hasan Bulliler, Nazemin Gelen wrote about Hasan Bulliler and his family departing from historical facts. In our article, starting from Hasan Bulli brothers, we display the historical events that Cypriot Turks experienced in these years and the socio-cultural life of the era. Nevertheless, based on our cultural values that we brought today from those years, we saw that the novel played an essential role in cultural communication between generations.

Anahtar Kelimeler

Hasan Bullis, historical novel, Cyprus, British Colonial Administration, culture, cultural communication

Kaynakça

• AKTAŞ, Şerif, (2000), Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş, Ankara: Akçağ Yayınları.
• BOZKURT, İsmail, (2001), “Ethnic Perspective In Epics: The Case Of Hasan Bulliler”, Electronic Journal of Folklore, Sayı 16: 96-104. (https://www.folklore.ee/folklore/vol16/bulliler.pdf)
• ÇOBANOĞLU, Özkul, (2012), “Kıbrıs Türk Halk Kültüründe Halk Kahramanı Kalıbı ve Sosyo-Psikolojik İşlevleri”, Millî Folklor, 11 (41): 29-35. (http://www.millifolklor.com/Yayin/41)
• DEMİRDAĞ, Refika Altıkulaç, (2016), “Köy Romanlarında Eşkıyalık ve Kahraman Olma Arzusu”, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11 (15): 31-49. (http://www.turkishstudies.net/OncekiSayilarDetay.aspx?Sayi=Volume%2011%20Issue%2015)
• GELEN, Nazemin M., (1980), Bir Devrin Efsane Kahramanları Hasanbulliler, Lefkoşa: Halkın Sesi Ofset.
• KAREKLAS M.B.E., M. Ch., (2001), Hasan Bulliler’in Suç Faaliyetleri, (çev: Mehmet Demiryürek), Lefkoşa: Işık Kitabevi Yayınları.
• KÜLAHLIOĞLU İSLAM, Ayşenur, (2004), “Kuruluştan Kurtuluşa, Dört Tarihi Roman”, Türkbilig, Sayı 8: 108-123. (http://www.turkbilig.com/icerik.asp?sayi=200408)
• ÖZDEMİR, Metin, (2015), “İslam’ın Barış Dini Olmasının Kur’anî Temelleri”, International Journal of Science Culture and Sport, Özel Sayı 4: 72-80. (http://www.iscsjournal.com/OncekiSayilarDetay.aspx?Sayi=12)
• SAĞLAM, Feyyaz, (1988), “Bir Devrin Efsane Kahramanları Hasan Bulliler”, Yeni Kıbrıs Dergisi, 35-39.
• ŞİMŞEK, Ahmet, (2006), “Tarihsel Romanın Eğitimsel İşlevi”, Bilig, Sayı 37: 65-80. (http://bilig.yesevi.edu.tr/yonetim/kcfinder/upload/files/bilig-37-bahar-2006.pdf)
• TOPRAK, Zafer - vd. (1997), İnkılap Tarihi Dersleri Nasıl Okutulmalı, İstanbul: Sarmal Yayınları.
• YILDIRIM, Ali - ŞİMŞEK, Hasan, (2013), Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 9. bs.
• YORGANCIOĞLU, Oğuz, (2000), Kıbrıs Türk Folkloru, Magosa.