İmâm Abdulhamîd el-Ferâhî ve “Nizâmu’l-Kur’ân ve Te’vîlu’l-Furkân Bi’l-Furkân” Adlı Tefsîrindeki Metodu

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1 - NİSAN, 141 - 172, 20.04.2018

Hikmet Koçyiğit

https://doi.org/10.31121/tader.375993

Öz

İmâm Abdulhamîd el-Ferâhî el-Hindî (1280 h./1349 h.) Kur’ân ilimleri
ve Arapça konusunda seçkin olan âlimlerden biri kabul edilir. O, doğu’nun allâmesi
ve İslâm tarihçisi Şiblî Nu’mânî (ö.1332 h.)’nin dayısının oğludur.

Allah kendisine rahmet eylesin, o, zihin keskinliği, fazilet
çokluğu, ilim genişliği, yumuşak huyluluk, sağlam görüşlülük, dünyaya karşı
zahid davranma ve Allah’ın rızasını istemeye rağbet etme konularında Allah’ın delillerinden
bir delildi.

Ne yazık ki bu büyük şahsiyet, kitaplarının çokluğuna, değişik ilim
dalları ve sanatlardaki-özellikle Kur’ânî çalışmalardaki- kırkı aşkın
te’lifatına rağmen hâlâ İslâmî çevrelerde büyük ölçüde tanınmamaktadır. O, Kur’ân’ın
bir kısmının bir kısmını tefsir ettiği görüşündedir. Dolayısıyla, kıssalardan
ve müfessirlerin getirmiş oldukları değersiz ve garip şeylerden uzak durmuştur.
Tefsir alanındaki kitabını buna bağlı olarak te’lif etmiş ve “Nizâmu’l-Kur’ân ve
Te’vîlu’l-Furkân bi’l-Furkân” ismini vermiştir.  

Bildiğim kadarıyla, daha önce
kimsenin yapmadığı böyle bir çalışmada onu tanıtacağız. Allah başarıya
ulaştırandır.

Anahtar Kelimeler

Ferahi

Kaynakça

• 1-Ferâhî, İmâ’nun fî Aksâmi’l-Kur’ân, Dâru’l-Kalem, Dımeşk 1415. 2- Zerkeşi, el-Burhan fi Ulûmi’l-Kur’ân, Thk. Muhammed Ebû’l-Fadl İbrahim, Matbaatu İsâ el-Bâbî el-Halebî, Mısır 1972. 3- Ferâhî, Tefsîru Sûreti’l-Fil min Nizâmi’l-Kur’ân ve Te’vîli’l-Furkân bi’l-Furkân, Matbaatu A’zamkere Hindistan 1354. 4-Ferâhî, Tefsîru Sûreti’l-Kıyâme min Nizâmi’l-Kur’ân ve Te’vîli’l-Furkân bi’l-Furkân, ed-Dâiretu’l-Hamîdiyye, Hindistan 1349. 5- Ferâhî, Tefsiîru Nizâmi’l-Kur’ân ve Te’vîli’l-Furkân bi’l-Furkân, ed-Dâiretu’l-Hamîdiyye, Hindistan 1420. 6- et-Tekmîl fî Usûli’t-Te’vîl, Ferâhî’nin Kur’ân ilimleri hakkındaki risaleleri içerisinde, ed-Dâiretu’l-Hamîdiyye, Hindistan 1357. 7-Buhârî, el-Câmiu’s-Sahîh, Matbaatu’l-Emiriyye, Bulak, Mısır 1314. 8- Ferâhî, Cemheretu’l-Belâğa, Taş baskı, Matbbatu Maârif, A’zamkere Hindistan 1360. 9- Ferâhî, Delâilu’n-Nizâm, ed-Dâiretu’l-Hamîdiyye, A’zamkere Hindistan 1411. 10- Muhammed Ekrem en-Nedvî, Şiblî Nu’mânî Allâmetu’l-Hind, Dâru’l-Kalem, Dımeşk 2001. 11- Cevherî, es-Sıhâh, Thk. Ahmed Abdulğafûr Attâr, Dâru’l-İlm li’l-Melâyîn, Beyrût 1984. 12- Ferâhî, Fâtihatu Tefsîri Nizâmi’l-Kur’ân, ed-Dâiretu’l-Hamîdiyye, Hindistan 1357. 13- Ferâhî, Fî Melekutillah, ed-Dâiretu’l-Hamîdiyye, Hindistan 1391. 14- Ferâhî, el-Kâid ilâ Uyûni’l-Âkâid, ed-Dâiretu’l-Hamîdiyye, Hindistan 1395. 15- Mecelletu’ş-Şerîa ve’d-Dîrâsâti’l-İslâmiyye, Kuveyt, Yıl:6, Nisan 1989, (Dr. Ahmed Hasan Ferhat’ın kaleminden on üçüncü sayının açılışı). 16- Ferâhî, Müfredâtu’l-Kur’ân, Thk. Dr. Muhammed Ecmel Eyyûb, Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, Beyrût 2002. 17- İbnu’l-Esîr, en-Nihâye fî Ulûmi’l-Hadîs ve’l-Eser, Thk. Tâhir Ahmed ez-Zâvî ve Mahmûd Muhammed et-Tanâhî, Matbaatu İsâ el-Bâbî el-Halebî, Kâhire 1357.