DETERMINATION OF ED50 AND LD50 OF CALLAND AND MITCHELL SOYBEAN VARIETIES AFTER GAMMA IRRADIATION

Yıl 1994, Cilt: 3 Sayı: 1-2, - , 01.06.1994

Zafer Sağel

Öz

Greenhouse and field experiments were conducted during 1986 to investigate the effects of different gamma irradiation doses on the percent, emergence, plant height, plant dry matter and survived plants of Calland and Mitchell soybean varieties. Seeds that were used in the greenhouse experiments were irradiated at 9 doses ranging from O to 700 Gray, meanwhile the seeds that used in the field experiments were irradiated at doses ranging from 0-400 Gray. For gamma irradiation ⁶⁰Co source was used. Results obtained for M₁ generation in the greenhouse showed that percent emergence was not effected with increasing radiation doses; however under field conditions percent emergence was significantly effected. Although varying with variety, plant height and plant dry matter decreased as the dose increased, in the greenhouse; survived plants under field conditions were decreased with increasing radiation doses. Generally, negative effects of increasing radiation doses were obtained for the mentioned percent emergence, plant height, plant dry matter and survived plants in the M₁ generation. The dose that decreases growth by 50 percent (ED₅₀) for Calland and Mitchell were found to be 245 and 250 Gray, respectively. Meanwhile the letal dose that kills 50 percent of the plants (LD₅₀) for Calland and Mitchell were found to be 350 and 330 Gray, respectively.

 

Anahtar Kelimeler

Gamma irradiation; gray; cobalt (60Co); soybean; M1 generation

CALLAND VE MITCHELL SOYA ÇEŞİTLERİNDE GAMMA RADYASYONU UYGULAMASINDAN SONRA ED50 VE LD50 DEĞERİNİN BELİRLENMESİ

Öz

Farklı radyasyon dozlarının Calland ve Metchell soya çeşitlerinin çimlenme yüzdesi, fide yüksekliği, fide kuru ağırlığı ve yaşayan bitki sayısı üzerine etkisini belirlemek için sera ve tarla denemesi 1986 yılında yapılmıştır. Sera denemesi için çeşitlerin tohumları 0-700 Gray arasında değişen 9 dozda, tarla denemesi için 0-400 Gray arasında değişen 6 dozda Kobalt-60 (⁶⁰Co) kaynağında gama ışını ile ışınlanmıştır. M₁ generasyonunda, serada artan radyasyon dozlarının çeşitlerin çıkış yüzdesi üzerine etkisinin olmadığı, tarlada ise çeşitlerin ve dozların çıkış yüzdesi üzerine etkisi olduğu saptanmıştır. M₁ generasyonunda çeşitlere göre değişmekle birlikte artan radyasyon dozları ile serada fide yüksekliği, fide kuru ağırlığı, tarlada yaşayan bitki sayısının azaldığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak M₁ generasyonunda çimlenme yüzdesi, fide yüksekliği, fide kuru ağırlığı ve yaşayan bitki sayısı üzerine artan radyasyon dozlarının etkisinin negatif yöne olduğu belirlenmiştir. % 50 büyümeyi azaltan doz (ED₅₀) Calland çeşiti için 245 Gray, Mitchell çeşidi için 250 Gray olarak belirlenmiş, % 50 öldürücü doz (LD₅₀) ise Calland çeşiti için 350 Gray, Mitchell çeşiti için 300 Gray olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gamma radyasyonu; gray; kobalt-60 (60Co); soya; M1 generasyonu