Determination of Quality Characteristics and Stability Analysis of Grain Yield of Some Bread Wheats (Triticum aestivum L.) Varieties

Yıl 2014, Cilt: 23 Sayı: 2, 69 - 76, 28.01.2015

Bekir Aktaş Hatice Eren

https://doi.org/10.21566/tbmaed.08403

Cited By: 11

Öz

Genotypes may show different performance in different environmental conditions. Registration trials of cool season cereals are carried out in our country as a regional. Aegean and Southern Marmara regions were considered as separate regions until the year 2009. After that they are combined. The aim of this research was to determine the grain yield stability and quality characteristicsof Ziyabey 98, BasriBey 95, Gönen 98, Tahirova 2000, Pamukova 97 and Hanlı bread wheat varieties which were registered separately for both regions. Differences of opinion regarding the integration of the region continues today. Furthermore, this study; a general assessment is important in terms of retroactively be made. Experiments were established in randomized completely block design with four replicates between the years 2010-2013. Mean yield of varieties, regression coefficient (b), regression line intercept (a), determination coefficient (R2) and coefficient variation (CV) were evaluated as stability parameters. According to the result of stability parameters, Ziyabey 98, BasriBey 95 and Hanlı varieties came to the fore in grain yield. The highest value in a thousand kernel weight was obtained in Tahirova 2000. There was no statistical significance between varieties in hectoliter weight. Pamukova 97 was showed the highest value in terms of protein content, zeleny sedimentation and alveograf energy value.

Anahtar Kelimeler

Bread wheat; grain yield; stability parameters; quality

Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Çeşitlerinin Tane Verimi Stabilitesi ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

Öz

Genotipler farklı çevre koşullarında farklı performans gösterebilmektedir. Ülkemizde serin iklim tahıllarında tescil denemeleri bölgesel olarak yürütülmektedir. Ege Bölgesi ve Güney Marmara Bölgesi 2009 yılına kadar ayrı bölgeler olarak değerlendirilirken bu yıldan itibaren birleştirilmiştir. Bu araştırmanın amacı; her iki bölge için ayrı ayrı tescil ettirilmiş Ziyabey 98, Basri Bey 95, Gönen 98, Tahirova 2000, Pamukova 97 ve Hanlı ekmeklik buğday çeşitlerinin tane verimi stabilitesi ile kalite özelliklerinin belirlenmesidir. Ayrıca bu çalışma; bölgelerin birleştirilmesi konusunda günümüzde de farklı görüşlerin olması nedeniyle geçmişe dönük genel bir değerlendirme yapılabilmesi açısından önem taşımaktadır. Denemeler tesadüf blokları deneme desenine göre dört tekerrürlü olarak 2010-2013 yılları arasında yürütülmüştür. Stabilite parametresi olarak; ortalama tane verimi, regresyon katsayısı (b), regresyon sabitesi (a), determinasyon katsayısı (R2) ve varyasyon katsayısı (VK) kullanılmıştır. Bu stabilite parametreleri ele alındığında tane veriminde Ziyabey 98, Basri Bey 95 ve Hanlı çeşitleri öne çıkmaktadır. Bin tane ağırlığı yönünden en yüksek değeri Tahirova 2000 gösterirken, hektolitre ağırlığında çeşitler arasında istatistiki olarak önemlilik saptanmamıştır. Protein oranı, Zeleny sedimentasyon ve alveograf enerji değerinde Pamukova 97 en yüksek değerleri gösteren çeşit olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ekmeklik buğday; tane verimi; stabilite parametreleri; kalite

Kaynakça

• Anonim, 2000. American Association of Cereal Chemists. A.A.C.C. Method 54-30A Anonim, 2002a. Determination of Crude Protein in Cereals and Cereal Products for Food and Feed. International Association for Cereal Science and Technology (ICC) Standard No:105/2.
• Anonim, 2002b.Standard Methods of International Association for Cereal Science and Technology (ICC). Vienna, Austria
• Bushuk W. and Zillman R.R., 1978. Wheat Cultivar Identification by Gliadin Electrophoregrams, I. Apparatus, Method Nomencleature. Canadian Journal of Plant Sci. 58:505-515.
• Demir İ., Yüce S., Budak N., Tosun M., Turgut İ. ve Konak C., 1999. Ekmeklik Buğday Genotiplerinin Verim Performanslarının Rank (Sıra) Analizi ile İncelenmesi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt 1, sf. 58-63, 15-18 Kasım, Adana
• Dönmez E., 2002. Bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinde genotip x çevre interaksiyonları ve stabilite analizleri üzerine bir araştırma. Doktora tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış), Tokat
• Eberhart S.A. and Russell W.A., 1966. Stability parameters for comparing varieties. Crop. Sci., 6:36-40.
• Francis T. R. and Kannenberg L. W., 1978. Yield stability studies in short season maize. Can. J. Plant Sci. 58: 1029-1034.
• Finlay K.W. and Wilkinson G.N., 1963. The analysis of adaptation in a plant breeding programme. Aust. J. Agric. Res., 14:742-754.
• Keçeli, A., 2012. Kuru Koşullarda Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Çeşitlerinde Farklı Ön Bitkilerin Verim ve Kalite Özellikleri Üzerine Etkisi. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış), Ankara
• Peterson C.J., Graybosch R.A., Baenziger P.S. and Grombacher A.W., 1992. Genotype and environment effects on quality characteristics of hard red winter wheat. Crop Sci. 32: 98-103.
• Smith E. L., 1982. Heat and drought tolerant wheats of the future. In: Proc. Natl. Wheat Res. Conf., Betswille, M.D. 26-28 Oct. National Association of Wheat Growers Foundation Washington, DC.
• Şahin M., Akçacık A. ve Aydoğan S., 2011. Bazı ekmeklik buğday genotiplerinin tane verimi ile kalite özellikleri arasındaki ilişkiler ve stabilite yetenekleri. Anadolu, J. of AARI 21(2) 2011:39-48.
• Taner S., Çeri S., Kaya Y., Akçura M., Ayrancı R. ve Özer E., 2004. Bazı ekmeklik buğday (T. aestivum L.) genotiplerinin Orta Anadolu Bölgesi kuru koşullarında dane verimi stabilitesi. Bahri Dağdaş U.T.A.E. Bitkisel Araştırma Dergisi, 2:21-26.
• Uluöz M., 1965. Buğday, un ve ekmek analiz metodları. E.Ü.Ziraat Fakültesi. Yayınları No: 57. E.Ü.Matbaası, Bornova.