Bazı Kışlık Nohut (Cicer arietinum L.) Hatlarında Bazı Tarımsal Karakterlerin ve Karakterler Arası İlişkilerin Belirlenmesi
Öz
Araştırma, 2012–2013 yıllarında Kahramanmaraş Doğu Akdeniz Geçit Kuşağı
Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü deneme alanında iki yıl süreyle
yürütülmüştür. Denemede 8 hat ve 2 tescilli kontrol çeşidi (İnci ve Menemen-92)
kullanılmış ve tesadüf blokları deneme deseninde dört tekrarlamalı olarak
kurulmuştur. Bu çalışmada verim, yüz tane ağırlığı, bitki boyu, ilk bakla
yüksekliği, bitkide bakla sayısı, bitkide dal sayısı, çiçeklenme ve olgunlaşma
gün sayısı özellikleri analiz edilmiş ve aralarındaki ilişki ortaya
konulmuştur. İki yıllık birleştirilmiş ortalamalara göre en yüksek tane verimi
270.7 kgda-1 ile KMN 05589 hattından, en yüksek tane iriliği ise 53.3 g ile KMN
05-428 hattından elde edilmiştir. En yüksek bitki boyu 71.0 cm ile KMN 05-41
hattından elde edilmiş, KMN 05-589 hattı ise 44.2 cm ile ilk bakla yüksekliği
açısından ilk sırada yer almıştır. Bitkide bakla sayısı açısından 19.8 adet
tane ile KMN 05-428 hattı ilk sırayı almış, bitkide dal sayısı bütün hat ve
çeşitlerde iki civarı bulunmuştur. En erken çiçeklenme 79 gün ile İnci çeşidinde,
en erken olgunlaşma ise 122 gün ile Menemen-92 ve İnci çeşidinde
gerçekleşmiştir. İstatistiksel olarak yüz tane ağırlığı, bitki boyu, ilk bakla
yüksekliği, bitkide bakla sayısı, çiçeklenme ve olgunlaşma gün sayıları
yönünden çeşit ve hatlar arasında önemli farklılıklar bulunmuştur. Verim
yönünden çeşit x yıl interaksiyonu önemsiz çıkmıştır. Korelasyon analizi
sonucuna göre ise; ilk bakla yüksekliği ile bitki boyu, çiçeklenme gün sayısı
ile bitki boyu ve ilk bakla yüksekliği, olgunlaşma gün sayısı ile bitki boyu ve
ilk bakla yüksekliği, olgunlaşma gün sayısı ile çiçeklenme gün sayısı arasında
çok önemli ve pozitif ilişki saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Açıkgöz N. ve Açıkgöz N., 1994. Nohutta farklı ekim zamanı ve çeşitlerde verimin oluşmasında etkili olan özelliklerin Path analizi ile irdelenmesi. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-29 Nisan, Bornova, İzmir
- Açıkgöz N. ve Kıtıkı A., 1994. Nohutta F2 ve F3 generasyonlarında bazı özellikler arasındaki korelasyonun saptanması. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-29 Nisan, Bornova, İzmir
- Atmaca E., 2005. Eskişehir koşullarında bazı nohut çeşit ve hatlarında farklı ekim zamanı ve sıra arası mesafelerinin verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkisi. Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, s.99
- Babagil G.E., 2010. Muş ekolojik koşullarında bazı nohut (Cicer arietinum L.) çeşitlerinin verim ve verim unsurlarının değerlendirilmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(3): 181-186
- Biçer B.T. ve Şakar D., 2003. Bazı nohut hat ve çeşitlerinde tarımsal karakterlerin belirlenmesi ve karakterler arası ilişkiler. Türkiye V. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim, Diyarbakır, Cilt I: 499-503
- Biçer B.T. ve Şakar D., 2003. F3 - F4 nohut genotiplerinde bazı tarımsal karakterlerin belirlenmesi. Türkiye V. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim, Diyarbakır, Cilt I: 516-518
- Encan G., Kaya M. ve Çiftçi C.Y., 2005. Nohutun Dünya ve Türkiye ekonomisindeki yeri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(1): 19-29
- FAO 2009. Faostat, Agriculture. http://www.fao. org/faostat
- Muehlbauer F.J. and Singh K.B., 1987. Genetics of Chickpea. In: Saxena, M.C., Singh, K.B., (Eds.), The Chickpea, CAB. International, Wallingford, Oxon, Ox 108 DE, U.K., pp. 99-125
- Özçelik H. ve Bozoğlu H., 2004. Nohut (Cicer arietinum L.) çeşitlerinin tane verimi ve bazı özellikler arasındaki ilişkiler ve kalıtım derecesinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(3): 8-13
- Tolukan M. ve Engin M., 1990. Çukurova şartlarında uygun nohut (Cicer arietinum L.) çeşitlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü
- TÜİK 2009. Bitkisel Üretim İstatistikleri. T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu. http:// www.tuik.gov.tr
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Kasım 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 26 |
