Kistik Fibrozisli Çocukların Annelerinde Psikiyatrik Belirti, Ebeveynlik Tutumları ve Baş Etme Becerileri

Yıl 2018, Cilt: 12 Sayı: 4, 224 - 231, 30.12.2018

Gülser Dinç

https://doi.org/10.12956/tjpd.2017.316

Cited By: 1

Öz

Amaç: Kistik Fibrozis (KF), hem çocuğu hem aile sistemini etkileyen kronik bir hastalıktır. Hastalığın getirdiği yükle birlikte

ailenin ruhsal durumu etkilenebilmekte, aile işlevlerinde sorunlar yaşanabilmektedir. Baş etme becerileri, kişinin ruhsal

uyumunu belirlemede önemlidir. Çalışmada, KF tanısı ile izlenen çocukların annelerinde psikiyatrik belirtiler, ebeveynlik

tutumları ve baş etme becerilerinin değerlendirilmesi ve psikiyatrik belirtiler ile baş etme becerileri, ebeveynlik tutumlarının

ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya KF tanısıyla izlenen 35 çocuğun annesi ve polikliniklere akut nedenlerle başvuran ve

kronik hastalığa sahip çocuğu olmayan 40 anne alınmıştır. Annelerin değerlendirilmesinde Belirti Tarama Listesi, Başa

Çıkma Tutumları Ölçeği ve Aile Hayatı ve Çocuk Yetiştirme Tutumu Ölçeği ve sosyodemografik bilgi formu kullanılmıştır.

Bulgular: KF’li çocukların annelerinde Belirti Tarama Listesiyle belirlenen tüm puanlar kontrol grubundan yüksek bulundu.

Bunun yanı sıra, bu annelerin aşırı koruyuculuk ve sıkı disiplin puanları da yüksekti. Başa Çıkma Tutumları Ölçeğinde

soruna odaklanma ve duyguları açığa vurma, inkâr, dini olarak başa çıkma ve kabullenme alt ölçek puanları

KF’li çocukların annelerinde kontrol grubundan istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunurken; şakaya vurma,

duygusal sosyal destek kullanımı ve plan yapma alt ölçekler puanları ise KF’li çocukların annelerinde daha düşük olarak

saptandı. KF’li çocukların annelerinde Belirti Tarama Listesi-Genel Belirti Düzeyi kesim noktası “1” olarak alındığında,

psikopatolojiyle uyumlu puan alan KF’li çocukların annelerinde, ev kadınlığı rolünü reddetme ve evlilik çatışması puanları

psikopatolojiyle uyumlu puan almayan annelere göre yüksek bulundu. Belirti Tarama Listesi- Genel Belirti Düzeyine göre

muhtemel psikopatolojisi olan KF tanılı çocukların annelerinde Başa Çıkma Tutumları da değerlendirildi. Bu annelerde

zihinsel boş verme, inkar, duygusal sosyal destek kullanımı ve uyum bozan başa çıkma yollarına ilişkin puanları istatistiksel

olarak daha yüksek düzeydeydi.

Sonuç: Çocukları KF tanısı ile izlenen annelerde hem baş etme becerileri ve evlilik ilişkisi hem de ruhsal sağlık olumsuz

olarak etkilenmektedir. Ülkemizde KF’li çocuğa sahip annelerin baş etme becerilerini geliştirecek ve psikososyal destek

sağlayacak çalışmalara gereksinim bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Anne, Başa çıkma, Çocukluk, Ebeveyn, Kistik fibrozis

Kaynakça

• 1. Hodgkinson R, Lester H. Stresses and coping strategies of mothers living with a child with cystic fibrosis: Implications for nursing professionals. J Adv Nurs 2002;39:377-83.
• 2. Besier T, Born A, Henrich G, Hinz A, Quittner A, Goldbeck L. Anxiety, depression, and life satisfaction in parents caring for children with cystic fibrosis. Pediatr Pulmonol 2011;46: 672-82.
• 3. McClellan CB, Cohen LL. Family functioning in children with chronic illness compared with healthy controls: A critical review. J Pediatr 2007;150:221-3, 223.e1-2.
• 4. Besier T, Goldbeck L. Anxiety and depression in adolescents with CF and their caregivers. J of Cyst Fibros 2011;10:435-42.
• 5. Smith BA, Modi AC, Quittner AL, Wood BL. Depressive symptoms in children with cystic fibrosis and parents and its effects on adherence to airway clearance. Pediatr Pulmonol 2010;45:756-63.