DİN-FELSEFE İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA RUH KAVRAMINA İKİ FARKLI YAKLAŞIM: İSLAM VE PLATON ÖRNEĞİ

Yıl 2015, Sayı: 2, 25 - 50, 01.01.2015

Arslan Topakkaya Emel Karakaya

Öz

Platon, ruh-beden problemi üzerine sistematik bir bakış açısı getiren ilk filozoftur. Ruh anlayIşını, varlık felsefesine bağlı olarak geliştirmiştir. Platon’ a göre ruh-beden birlikteliğinde üstünlük ruhtan yanadır. Ruh kalıcı, beden ise geçicidir. İnsan ruhu akıl, irade ve istek olmak üzere üç bölümden oluşur. Bu bölümler kişinin yaşam tarzlarına ve toplumsal hiyerarşide belli sınıflara tekabül eder. Platon’ a göre ruh ölümsüzdür ve ahiret hayatı ruhlar için son durak değildir. Ruhlar defalarca tekrar bedenlere dönerler. İslam dini de ruhun gerçeği, mahiyeti, sır ve incelikleri üzerinde durmuştur. Fakat Kur’ân-ı Kerim’ de bu gerçek geniş olarak ve açıklayıcı bir şekilde bulunmamaktadır. Bu makalenin amacı hem Platon’ un hem İslam dininin ruh anlayışlarını ayrı ayrı incelemek ve her iki ruh anlayışını benzerlik ve farklılıkları açısından birbirleriyle karşılaştırmaktır.

Anahtar Kelimeler

Platon, Ruh, Beden, İslamiyet, İnsan

TWO DIFFERENT APPROACHES TO THE CONCEPT OF SPIRIT IN THE CONTEXT OF RELIGION AND PHILOSOPHY: ISLAM AND PLATO EXAMPLE

Öz

Plato is the first philosopher who systematically put forward a perspective to the soul-body problem. He developed his spiritual understanding depending on his ontology. According to Plato soul predominates over body at the time of being together. Soul is permanent while body is temporary. The human soul consists of three parts; mind, will and desire. These parts correspond to one’s life-style and particular classes of social hierarchy. According to Plato soul is immortal and afterlife is not the last stop for souls. Souls return to bodies over and over again. The Islam also focused on the truth, nature, and secrets of soul and it’s subtleties. However Quran does not show up this reality either illustratively or extensively. The purpose of this article is to study both Plato’s spiritual understanding and spiritual understanding of Islam separately and also is tocompare these two spiritual understanding with one another in terms of similarities and
differences.

Anahtar Kelimeler

Plato, Soul, Body, Islam, Human

Kaynakça

• Afşaroğlu Süleyman, Ruh Hakkındaki Hadisler ve Tahlili, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri 2010.
• Aster Ernst von, İlkçağ ve Ortaçağ Felsefe Tarihi, (Çev: Vural Okur), İm Yayınları, İstanbul Cevizci Ahmet, Felsefe Tarihi, Say Yayınları, İstanbul 2012.
• Derbeder Fazıl, Platon ve Aristoteles’ te Ruh Beden Problemi ve Karşılaştırılması, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli 2007.
• Gökberk Macit, Felsefe Tarihi, Remzi Kitabevi, İstanbul 1980.
• Işık Caner, “Halk İnançlarında Kalıp Değiştirme, Ruh Göçü”, Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, sayı: 2-1, 2012, s. 46-60.
• Platon, Devlet, (Çev: Sabahattin Eyüboğlu,M. Ali Cimcoz), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2012.
• Platon, Menon, (Çev: Adnan Cemgil), Remzi Kitabevi, İstanbul 2012.
• Platon, Phaidon, (Çev: Nazile Kalaycı), Kabalcı Yayıncılık, İstanbul 2012.
• Platon, Timaios, (Çev: Erol Güney, Lütfi Ay), Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 2001.
• Polat Emanullah, Kur’ân-ı Kerim’ e göre Rûhî Hastalıklar, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya 2010.
• Storıg Hans Joachim, Vedalardan Tractatus’ a Dünya Felsefe Tarihi, (Çev: Nilüfer Epçeli), Say Yayınları, İstanbul 2011.
• Şenel Alaaddin, Siyasal Düşünceler Tarihi, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara 1996.
• Topakkaya Arslan, “Adalet Kavramı Bağlamında Aristoteles-Platon Karşılaştırması”, Flsf Dergisi, cilt: 6, sayı: 6, 2008, s. 27-46.
• Topakkaya Arslan, Klasik Hint Felsefesinden Bir Örnek: Upanişadlar”, Yeditepe’ de Felsefe, sayı: 10, 2011, s. 212-228.
• Ünder Hasan, “Platon’ un Devlet’ inde Eğitim ve İnsan Doğası”, Ankara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, cilt: 26, sayı: 1, 1993, s. 185-201.