DENETİM GÖREVİNİ İHMAL SUÇU (TCK M. 251)

Yıl 2024, Sayı: 72, 179 - 208, 15.05.2024

Bilgehan Savaşcı Temiz

https://doi.org/10.57083/adaletdergisi.1483996

Öz

Denetim görevini ihmal suçu Türk Ceza Kanunu’nun 251. Maddesinde düzenlenmiştir. Kamu İdaresinin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı Suçlardan birisi olan denetim görevini ihmal suçu ile denetim yükümlülüğünü yerine getirmeyerek zimmet veya irtikap suçlarının oluşmasına imkân sağlayan kamu görevlisi cezalandırılmaktadır. 251. Maddenin ilk fıkrasında özel bir iştirak hükmü getirilmiş ve zimmet veya irtikap suçlarının işlendiğini bilmesine rağmen denetim yükümlülüğünü yerine getirmeyen kamu görevlisinin bu suçların müşterek faili sayılarak cezalandırılması kabul edilmiştir. İkinci fıkrada ise denetim görevini ihmal bağımsız bir suç olarak düzenlenmiş, zimmet veya irtikap suçlarının işlendiğini bilmeyen ancak kasıtlı olarak denetim yükümlülüğünü yerine getirmeyerek bu suçların oluşmasına neden olan failin sorumluluğu hüküm altına alınmıştır. Her iki fıkrada da denetim yükümlülüğü bulunan kamu görevlisinin kasıtlı olarak görevini ihmal etmesi söz konusu iken, ilk fıkrada fail işlendiğini bildiği zimmet veya irtikap suçlarına göz yummakta, ikinci fıkrada ise fail bu suçların işlendiğini bilmemektedir. Tek bölümden oluşan çalışmada hem maddenin birinci fıkrasında düzenlenen zimmet veya irtikap suçlarının işlenmesine göz yumma, hem de denetim görevini ihmal suçu unsurlarına ayrılarak incelenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Denetim görevini ihmal suçu, Kamu İdaresinin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı Suçlar, kamu görevlisi, denetim yükümlülüğü, zimmet, irtikap.

Kaynakça

• Akçin İ, Kamu İdaresinin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı Suçlar, Adalet Yayınevi, 2. Baskı, Ankara, Haziran 2019.
• Arslan Ç/ Azizağaoğlu B, Yeni Türk Ceza Kanunu Şerhi, Asil Yayıncılık, Ankara 2004.
• Artuk M E/Gökcen A/Alşahin M E vd., Ceza Hukuku Özel Hükümler, 20. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2022.
• Artuk M E/ Gökcen A/Alşahin M E vd., Ceza Hukuku Genel Hükümler, Adalet Yayınevi, 16. Baskı, 2022 Eylül, Ankara.
• Artuk M E/Alşahin M E, “Objektif Cezalandırılabilme Şartı ve Zamanaşımı”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 19, S.2, 2013, s. 18, ss. 17-44.
• Artuk M E/Gökcen A/Yenidünya C, Ceza Hukuku Özel Hükümler, 11. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2011.
• Bakıcı S, Açıklamalı Zimmet, İrtikap, Rüşvet Suçları, Ankara, 1988.
• Baytemir E, Kamu İdaresinin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı Suçlar ile Banka Zimmeti, Adalet Yayınevi, Ankara, 2011.
• Bekar E, Objektif Cezalandırılabilme Koşulları ve Bu Koşullar Bağlamında Türk Ceza Kanunu’nda Yer Alan Suçlar, On İki Levha Yayıncılık, 2018.
• Bostancı Bozbayındır G, “Denetim Görevini İhmal”, in: Özel Ceza Hukuku Cilt XI Kamu İdaresinin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı Suçlar, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, Mayıs 2021.
• Demren Dönmez B, “Türk Ceza Kanununda ‘Kamu Görevlisi’ Kavramı” TBB Dergisi, S. 94, 2011, ss. 95-130.
• Ekinci M V/Uslu M /Ciğerci Z, Kamu İdaresinin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı Suçlar Zimmet-İrtikap-Rüşvet-Denetim Görevini İhmal-Görevi Kötüye Kullanma Suçları, Adalet Yayınevi, Ankara, 2014.
• Erem F/Toroslu N, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 6. Baskı, Savaş Yayınları, Ankara, 1994
• Erman S / Özek Ç, Ceza Hukuku Özel Bölüm Kamu İdaresine Karşı İşlenen Suçlar (TCK 202-281), Dünya Yayıncılık, İstanbul, 1992.
• Gökcan H T, “Türk Ceza Kanunu Uygulamasında Kamu Görevlisi Kavramı”, Ceza Hukuku ve Kriminoloji Dergisi, C. 3, S. 2, 2015, ss. 147-160.
• Gökcan H T, Türk Ceza Kanunundaki Bazı Genel ve Özel Nitelikli Kamu Görevi Yükümlülük Suçları Görevi Kötüye Kullanma Zimmet İrtikap Rüşvet ve Denetim Görevini İhmal Suçları, Adalet Yayınevi, Ankara, Nisan 2022.
• Gören S, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2012.
• Hafızoğulları Z/ Aygün Eşitli E, Kamu İdaresinin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı Suçlar, US-A Yayıncılık, Ankara, 2014.
• Hakeri H, Ceza Hukukunda İhmal Kavramı ve İhmali Suçların Çeşitleri, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2003.
• Kangal Z, “Cezalandırılabilirliğin Objektif Koşulları”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 68, S.1-2, 2010, ss. 151-167.
• Kaplan M, “Türk Ceza Hukukunda Kamu Görevlisi Kavramı”, Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 5, S. 2, Aralık 2015, s. 49-77.
• Koca M/ Üzülmez İ, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 8. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2022.
• Malkoç İ, Açıklamalı-İçtihatlı 5237 Sayılı Yeni Türk Ceza Kanunu (Madde 242-345) Dördüncü Cilt, Sözkesen Matbaacılık, 2013, Ankara.
• Meran N, Yeni Türk Ceza Kanunu’nda Zimmet, Rüşvet, İrtikap ve Görevi Kötüye Kullanma Suçları, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2008.
• Meran N, Yeni Türk Ceza Kanununda Kamu Görevlisine ve Adliyeye Karşı Suçlar, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2006.
• Nuhoğlu A, “Yeni Ceza Kanunu ile Kamu İdaresi Aleyhinde Cürümlerde Getirilen Değişiklikler”, in: Doç.Dr. Mehmet Somer’e Armağan, Hukuk Araştırmaları Dergisi Armağan Özel Sayısı, C. 1, S. 1-3, İstanbul, 2006, ss. 985-994.
• Onar S S, İdare Hukukunun Umumi Esasları, C.I, İsmail Akgün Matbaacılık, İstanbul, 1966.
• Özen M/Tozman Ö, “Türk Ceza Hukukunda Kamu Görevlisi Kavramı”, Amme İdaresi Dergisi, Yıl: 2009, C:42, S: 4, ss. 25-57.
• Özgenç İ, Zimmet Suçu, Seçkin Yayıncılık, Ankara, Temmuz 2012.
• Özgenç İ, “İhmali Suç Teorisi”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 25, S. 4, 2021, ss. 303-378.
• Özgenç İ, İrtikap ve Rüşvet Suçları, Seçkin Yayıncılık, Ankara, Eylül 2012.
• Parlar A/Hatipoğlu M, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu Yorumu, (230-345. Maddeler), 4. Cilt, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2010
• Soyaslan D, “Ceza Hukukunda Memur Kavramı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 45, S. 1, 1996, ss. 41-53.
• Şahbaz İ, Açıklamalı ve İçtihatlı Türk Ceza Kanunu 2. Cilt (Madde 150-345), Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2016.
• Tezcan D/Erdem M R/Önok M, Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, 20. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, Eylül 2022
• Tuğrul A C, Öğreti ve Uygulamada Zimmet-Banka Zimmeti Rüşvet ve İrtikap Suçları, Ütopya Grafik Yayıncılık, Ankara, 2012.
• Turabi S, “Ceza Hukukunda Kamu Görevlisi Kavramı”, Ceza Hukuku Dergisi, C. 7, S. 20, Aralık 2012, ss.87-110.
• Türay A, “Ceza Hukuku Bağlamında Kamu Görevlisi Kavramına İlişkin Eleştirel Bir Değerlendirme”, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 14, S. 2, 2017, ss. 355-377.
• Yaşar O/ Gökcan H T/Artuç M, Yorumlu-Uygulamalı Türk Ceza Kanunu Cilt V Madde 205-256, Adalet Yayınevi, Ankara, 2010.
• Yokuş Sevük H, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020.