FUTBOL EĞİTİMİ ALAN ÇOCUKLARDA SORUMLULUK DUYGUSU VE BAŞARI ALGISININ İNCELENMESİ (BJK FUTBOL OKULLARI ÖRNEĞİ)

Yıl 2023, Sayı: 45, 741 - 767, 31.12.2023

Sinem Didem Karahan Betül Bayazıt

https://doi.org/10.14520/adyusbd.1232500

Öz

Spor ve eğitim kamplarında çocuklar antrenman ve maçlar yaparak, eğitimsel oyunlarla eğlenerek, eğitici seminerlere katılarak kendi yaş grubu ile sosyal bir ortamda zaman geçirmekte ve kendi kişisel ihtiyaçlarını kendisi sağlamaya çalışmaktadır (giyinme, eşyalarını koruma, oda düzeni, temizlik ve hijyen, erken kalkma gibi). Bu araştırmada, BJK futbol okullarında temel futbol eğitimi alan öğrencilerin BJK spor okulları spor kampına katılma ve katılmama durumlarına göre sorumluluk duygusu ve bu başarı algısının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini, kampa katılan ve katılmayan 10-15 yaş aralığındaki toplam 1134 erkek öğrenci oluşturmaktadır. Bu araştırmada, Roberts, Treasure ve Balague (1998) tarafından geliştirilen ve Türkçeye Kazak-Çetinkalp (2006) tarafından uyarlanan ‘’Başarı Algısı Envanteri’’ ile Ozen (2013) tarafından geliştirilen ‘’Sorumluluk Duygusu ve Davranışı Ölçeği’’ kullanılmıştır. Verilerin analizinde normallik dağılımı Kolmogorov Smirnov Testi ile incelendiğinde, verilerin normal dağılım gösterdiği bulunmuştur. İkili grupların karşılaştırılmasında bağımsız örneklem T testi, çoklu grupların karşılaştırmasında ise One Way Anova Testi kullanılmıştır. Öğrencilerin SDDO analiz sonuçlarına göre spor ve kampa katılma durumu değişkenine göre hem sorumluluk duyarım hem de sorumlu davranırım alt boyutlarında anlamlı farklılık bulunmuştur (p<0.05). BAE analiz sonuçlarına göre öğrencilerin spor yapma yılları, spor kampına katılma durumları ve haftalık spor yapma süreleri değişkenleri ile görev ve ego alt boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Öğrencilerin hem spor yapma hem de BJK Spor okulları futbol kampına katılma durumunun başarı algını ve sorumluluğu etkilediği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Spor Okulları, Futbol Eğitimi, Başarı Algısı

ANALYSIS OF RESPONSIBILITY AND SUCCESS PERCEPTION IN CHILDREN TAKING FOOTBALL EDUCATION (BJK FOOTBALL SCHOOLS EXAMPLE)

Öz

In this study, it is aimed to examine the sense of responsibility and perception of success in children receiving basic football training according to participation in a sports camp. The sample group consisted of 1134 boys aged between 10-15 years. In order to collect data, "Perception of Success Inventory" developed by Roberts, Treasure and Balague (1998) and adapted into Turkish by Çetinkalp (2006), "Sense of Responsibility and Behavior Scale" developed by Özen (2013) and "Personal Information Form" were used. The data were analyzed in SPSS 25.00 package program and descriptive statistics of the data were calculated. Since the Kolmogorov Smirnov test showed that the data were normally distributed, parametric tests were used to test the hypotheses. Independent sample T test was used to compare paired groups and One Way Anova test was used to compare multiple groups. Data were analyzed at 95% confidence interval and p<0.05 significance level.
When the results of the research are examined; statistically significant differences were found in the sub-dimensions of feeling responsibility and acting responsibly, and in the sub-dimensions of ego and task orientation (p<0.05).

Anahtar Kelimeler

Soccer Training, Sense of Responsibility, Perception of Success.

Kaynakça

• Altıntaş, A., Hacıoğlu O, Sağtürk B., Belman C, Aşçı FH. (2008). Genç Futbol Hakemlerinin Spora Katılım Güdüleri ve Başarı Algıları ile İlişkisi. 10. Uluslararası Spor İçi Kongresi: Bolu.
• Altıntaş, A. (2010). Sporcuların Hedef Yönelimleri, Algılanan Güdüsel İklimleri ve Algılanan Fiziksel Yeterliklerinin Cinsiyete ve Deneyim Düzeyine Göre Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi . Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ateş, A. (2020). Öğrencilerin Özgüven ve Sorumluluk Duygusunun Akademik Başarı Üzerindeki Rolü. Yüksek Lisans Tezi. Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Başaran, İ. E. (2005). Eğitim Psikolojisi: Gelişim, Öğrenme ve Ortam (6. Baskı). Ankara: Nobel.
• Başoğlu, B. (2017). Grekoromen yıldız erkek güreş milli takım oyuncularının başarı algısı ve öz yeterlilik düzeylerinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi. 2(1), 31-40.
• Bıkmaz, H.F. (2004). Sınıf Öğretmenlerinin Fen Öğretiminde Öz Yeterlik İnancı Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması; Milli Eğitim Dergisi; sayı: 161.
• Bozkurt, Ş. (2014). Okul Sporlarına Katılan Öğrencilerin Katılım Motivasyonu, Başarı Algısı ve Öz Yeterliklerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Canpolat, A.M., Çetinkalp, Z. K. (2011). İlköğretim ıı. kademe öğrenci sporcuların başarı algısı ve öz-yeterlik düzeyleri arasındaki ilişki; Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi; 13 (1); 14–19.
• Cereci, C. Y. (2016). Okul Yöneticilerinin Yönetsel Sorumluluklarını Yerine Getirirken Yaşadıkları Sorunlara ve Sorumluluklarının Hukuksal Sonuçlarına İlişkin Görüşleri. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Cüceloğlu, D. (2001). Savaşçı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çay, M. (2012). Hayvan Olmak Günahtır: Bir Bilgelik Ansiklopedisi. Ankara. Çay Yayınları.
• Daşdan, E. N. (2006). Beden Eğitimi Derslerindeki Öğrencilerin Algıladıkları Güdüsel İklimleri: Ölçek Uyarlama Çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
• Daşdan Ada EN, Aşçı FH, Kazak Çetinkalp FZ, Altıparmak ME. (2012). Durumsal güdülenme ölçeğinin (dgö) beden eğitimi ders ortamı için geçerlik v-ve güvenirliği. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi; 10 (1), 7-12.
• Elmas, L. (2018). Sportif Rekreasyon Etkinliklerine Katılan Erken Dönem Ergenlerin Hayal Etme Düzeylerinin Başarı Algısı Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
• Karabulut, G. (2010). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Oyun Tercihlerine ve Spora Katılımlarına Göre Kaygı Düzeylerinin ve Başarı Algılarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Kazak-Çetinkalp, Z. (2006). Başarı Algısı Envanterinin Çocuk Versiyonu-BAE-Ç’nun Türk Sporcuları için Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. 9. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi Bildiri Kitabı, 1325, Muğla.
• Kesici, A. (2018). Lise öğrencilerinin sorumluluk düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38 (3), 965-985.
• Köksal, A. (2017). Ergen Basketbolcularda Anne-Baba İlgilenim Düzeyleri ile Benlik Saygısı ve Başarı Algısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Özdemir, M. (2019). Lise ve Ortaokul Öğrencilerinin Beden Eğitimi Dersi Sportmenlik Davranışları ile Sorumluluk Duygu ve Davranışları Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi. Binali Yıldırım Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzincan.
• Özen, Y. (2013). Sorumluluk duygusu ve davranışı ölçeğinin geliştirilmesi: güvenirliği ve geçerliği. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 7,434- 357.
• Özen, Y. (2014). Karakter Eğitiminde Ahlak ve Sorumluluk. İstanbul: Son Çağ.
• Özen, Y. (2015). Sorumluluk Eğitimi. Ankara: Vize Yayıncılık.
• Özen, Y. (2016). Çocuklarda Sorumluluk Eğitimi. Ankara: Yason Yayıncılık.
• Roberts GC, Treasure DC, Balague G. (1998). Achievement goals in sport: the development and validation of the perception of success questionnaire. Journal of Sports Sciences; 16(4), 337-347. 79.
• Sadıkoğlu, G. (2002). Aile Psikolojisi ve Eğitimi. Eskişehir. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Sezer, A. ve Çoban, O. (2016). Ortaokul öğrencilerinin sorumluluk değeri algıları. Uşak Üniversitesi, Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2 (1): 22-39.
• Sezer, T. (2008). İlköğretim 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Sorumluluk Değerinin Öğretimine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Sinan, S. (2015). Spor Yapan Lise Öğrencilerinin Güdülenme Profilleri ve Başarı Algısı Özelliklerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Soytürk Akın, E. (2019). Sportif Güvenin Belirleyicisi Olarak Güdülenme ve Başarı Algısı: Çocuk Taekwondo Sporcuları Üzerinde Bir Çalışma. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Şahan, E. (2011). İlköğretim 5. ve 8. Sınıf Ders Programlarındaki Sorumluluk Eğitimine Dönük Kazanımların Gerçekleşme Düzeyleri (Yüksek Lisans Tezi). Ahi Evran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
• Şenyurt, G. (2018). Takım Sporlarında Algılanan Antrenör, Ebeveyn ve Akran Güdüsel İklim Faktörlerinin Başarı Algısı Üzerindeki Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Toros, T. (2002). Elit ve elit olmayan erkek basketbolcularda hedef yönelimi, güdüsel (motivasyonel) iklim ve yaşam doyumu. H.Ü. Spor Bilimleri Dergisi, 13: 3, 24-36.
• Torun, F. (2020). Elit Judo Sporcularının Başarı Algısı ve Spora Katılım Güdülerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi). Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Weinberg, RS. Gould, D. (2014). Foundations of Sport and Exercise Psychology, 6E. Human Kinetics.
• Yavuzer, H. (2006). Çocuk Eğitimi El Kitabı. İstanbul: Remzi Kitabevi Yayınları.
• Yılmaz, V. (2002). Çocuk Sporlarında Katılım Motivasyonu Çocuklar Spora Neden Katılırlar?; Atletizm ve Bilim; 46 (2) 26-39.