BIST Gıda ve İçecek Endeksinde Yer Alan Şirketlerin Finansal Durum Analizi

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 3, 670 - 682, 30.11.2023

Alper Ova

https://doi.org/10.31592/aeusbed.1212833

Öz

İnsanlar yaşamsal faaliyetlerini gıda ve içecek tüketerek sürdürürler. Gıda ve içecek ihtiyacı ülke içinde üretilmezse ithal edilerek giderilir. Bu da ülke ekonomisine negatif bir etki yapabilir. Bu çalışmada BIST gıda ve içecek endeksinde yer alan şirketlerin finansal durumları Altman Z”-skor modeliyle incelenmiştir. Çalışma sonuçları, endekste yer alan şirketlerin genel olarak finansal açıdan sağlam bir görüntü sergilediğini göstermektedir. Güvenli bölgede yer alan şirket yüzdesi 2018 yılında %44.4, 2019 yılında %60,7, 2020 yılında %66,7 ve 2021 yılında %62,5 olmuştur. Bununla beraber, riskli bölgede yer alan şirket yüzdesi 2018 yılında %22,2, 2019 yılında %14,3, 2020 yılında %11,1 ve 2021 yılında %4,2 olmuştur. Ayrıca endeksteki şirketlerin ortalama Z” skoru 2018 yılında 1,58 olurken, 2019 yılında 2,42, 2020 yılında 3,75 ve 2021 yılında 3,71 olmuştur. Z” skorlarının medyan değeri ise 2018 yılında 2,54, 2019 yılında 2,90, 2020 yılında 3,52 ve 2021 yılında ise 2,83 olmuştur. Firma bazında skorlar ve riskli bölgedeki firma yüzdesi analiz edildiğinde, BIST gıda ve içecek endeksindeki firmaların genel görüntüsünün olumlu olduğu anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Gıda ve İçecek Endüstrisi, Altman Z''-skor, Finansal Sıkıntı

Financial Situation Analysis of Companies in the BIST Food and Beverage Index

Öz

People maintain their vital activities by consuming food and beverage. If the need for food and beverage is not produced in the country, it is met by importing. This can have a negative impact on the country's economy. In this study, the financial status of the companies in the BIST food and beverage index was examined with the Altman Z”-score model. The results of the study show that the companies in the index generally display a financially sound image. The percentage of companies in the safe zone was 44.4% in 2018, 60.7% in 2019, 66.7% in 2020 and 62.5% in 2021. However, the percentage of companies in the risky zone was 22.2% in 2018, 14.3% in 2019, 11.1% in 2020 and 4.2% in 2021. In addition, while the average Z” score of the companies in the index was 1.58 in 2018, it was 2.42 in 2019, 3.75 in 2020 and 3.71 in 2021. The median value of Z” scores was 2.54 in 2018, 2.90 in 2019, 3.52 in 2020 and 2.83 in 2021. When the scores on a firm basis and the percentage of firms in the risky zone are analyzed, it is understood that the general outlook of the firms in the BIST food and beverage index is positive.

Anahtar Kelimeler

Food and beverage industry, Altman Z"-score, Financial Distress

Kaynakça

• Abacıoğlu, S. ve Bulut E. (2020). Finansal başarısızlık ve istatistiksel yöntemler: Borsa İstanbul uygulaması. Akademisyen Kitabevi A.Ş.
• Alkhatib, K., and Al Bzour, A. (2011). Predicting corporate bankruptcy of Jordanian listed companies: Using Altman and Kida Models. International Journal of Business and Management, 6(3), 208-215.
• Aloy Niresh, J., and Pratheepan, T. (2015). The application of Altman’s Z-score model in predicting bankruptcy: Evidence from the trading sector in Sri Lanka. International Journal of Business and Management, 10(12), 269-275.
• Altman, E. I. (1968). Financial ratios, discriminant analysis and the predictıon of corporate bankruptcy. Journal of Finance, 23(4), 589-609.
• Altman, E.I., (1993). Corporate financial distress and bankruptcy. John Wiley and Sons, Inc.
• Büyükarıkan, U. ve Büyükarıkan B. (2014). Bilişim sektöründe faaliyet gösteren firmaların finansal başarısızlık tahmin modelleriyle incelenmesi. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (46), 160-172.
• Celli M. (2015). Can Z-score model predict listed companies’ failures in Italy? An empirical test. International Journal of Business and Management, 10(3), 57-66.
• Çetinkaya, F. F. (2021). KOBİ 'lerin teknoloji kullanımı hususunda yaşadığı iktisadi ve yönetsel sorunlar. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 321-340. DOI: 10.31592/aeusbed.817822
• Ege, İ. , Topaloğlu, E. E. ve Erkol, A. Y. (2017). Fulmer modeline dayalı finansal başarısızlık ile finansal performans ilişkisi: İmalat sanayi üzerine bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (74) , 119-132. https://doi.org/10.25095/mufad.396862
• Erol Fidan, M. (2021). BİST’te işlem gören tekstil, giyim eşyası ve deri sektörü işletmelerinin Altman-Z skor yöntemi ile finansal başarısızlık tahmini. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(3), 1945–1969. https://doi.org/10.20491/isarder.2021.1239
• Fitriani A., Hasan A., and Indrapriyatna A.S. (2019). Bankruptcy prediction of listed cement company in Indonesian stock exchanges using Altman Z-score model. Spektrum Industri, 17(2), 167-178. https://doi.org/10.12928/si.v17i2.13961
• Gezen, A. ve Özcan, S. (2022). COVID-19’un finansal sıkıntı üzerine etkisi: BİST turizm endeksi uygulaması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(1), 483–496. https://doi.org/10.20491/isarder.2022.1392
• Gözen, M. (2019). Şirket değerlemesine kuramsal açıdan genel bir bakış. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 198-219. DOI: 10.31592/aeusbed.573125
• Güçlü, F. (2021). İslami hisse senedi piyasalarında finansal sıkıntı riskinin Altman-Z ve Springate modelleri ile incelenmesi: Katılım 50 endeksi örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(4), 3667-3684. https://doi.org/10.15869/itobiad.1002058
• Gülençer, S. ve Hazar, A. (2020). Borsa İstanbul’da faaliyet gösteren ilaç şirketlerinin Altman Z skor ve TOPSIS yöntemleri ile değerlendirilmesi. Ekonomi ve Finansal Araştırmalar Dergisi, 2(2), 83-105.
• Hamid, T., Akter, F., and Rab, N.B. (2016). Prediction of financial distress of non-bank financial ınstitutions of Bangladesh using Altman’s Z score model. International Journal of Business and Management, 11(12), 261-270
• Kayalı, N. ve Doğan, İ. (2018). Kurumsal yönetim derecelendirme notu ile işletmelerin finansal başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (78), 111-124. https://doi.org/10.25095/mufad.412537
• Öztürk, S. ve Yılmaz, C. (2019). Finansal sıkıntının muhasebe manipülasyonu ile ilişkisi: BİST gelişen işletmeler piyasası'nda bir uygulama. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, (41), 241-253. https://doi.org/10.17498/kdeniz.479863
• Pratama, H., and Mulyana, B. (2020). Prediction of financial distress in the automotive component industry: An application of Altman, Springate, Ohlson, and Zmijewski models. Dinasti International Journal of Economics, Finance & Accounting, 1(4), 606-618, https://doi.org/10.38035/dijefa.v1i4.533
• Rybárová, D., Braunová, M., and Jantošová, L. (2016). Analysis of the construction industry in the Slovak Republic by bankruptcy model. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 230, 298-306.
• Soba, M., Akyüz, F. ve Uğurcan, Y. (2016). Şirketlerin finansal performanslarının Altman yöntemiyle analizi: Borsa İstanbul örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(28/4), 65-87.
• Swalih, M., Adarsh, K., and Sulphey, M. (2021). A study on the financial soundness of Indian automobile industries using Altman Z-score. Accounting, 7(2), 295-298.
• Şahin, T. ve Özkan, N. (2022). COVID-19’un Borsa İstanbul'da işlem gören otomotiv firmalarının finansal başarısına etkisi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(3), 516-527. https://doi.org/10.29106/fesa.1152427
• Tung, D. T., and Phung V. T. H. (2019). An application of Altman Z-score model to analyze the bankruptcy risk: Cases of multidisciplinary enterprises in Vietnam. Investment Management and Financial Innovations, 16(4), 181-191. http://dx.doi.org/10.21511/imfi.16(4).2019.16
• Yahoo Finance. (2022). Retrieved from https://finance.yahoo.com in 31.10.2022.
• Yiğit, V. (2020). Hastane hizmetleri alt sektörünün finansal performans analizi. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 6(3), 609-624.