The Determination of Substance Abuse Awareness in Adolescents

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 89 - 97, 07.08.2023

Hakan Avan Davut Nacar

Öz

The study was planned to determine the awareness levels of adolescents for substance abuse. The population and sample of the cross-sectional study consists of adolescents (n=455) who are educated in the city center of Kahramanmaraş. “Descriptive Questionnaire Form” and “Substance Addiction Awareness Scale” were used as data collection tools in the research. The data of the research were analyzed in the SPSS 29 package program by complying with the confidential criteria in the computer environment. In the comparison of scale scores and groups, t-test, Chi-square test, ANOVA test and nonparametric data were evaluated with Mann Whitney U and Kruskal Wallis tests. According to the analyzes made, it is seen that there is a significance difference (p<0.05) between the scale and its dimensions. It was determined that the mean score of the substance addiction awareness scale and all its dimensions was at a good level. It was found that there were significant differences between the reasons pushing the adolescents to use substances and the scale dimensions (p<0.05). It has been suggested that adolescents' substance addiction awareness levels should be increased and awareness training should be given by using different methods (video animation, role play, group discussion, etc.) in the early period for this.

Anahtar Kelimeler

Adolescent, Substance Abuse, Awareness

Adölesanlarda Madde Bağımlılığı Farkındalığının Belirlenmesi

Öz

Çalışma, adölesanların madde bağımlılığına yönelik farkındalık düzeylerini belirlemek amacıyla planlanmıştır. Kesitsel tipte yürütülen çalışmanın evren ve örneklemini Kahramanmaraş il merkezinde eğitim gören (n=455) adölesanlar oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak “Tanıtıcı Anket Formu”, “Madde Bağımlılığı Farkındalık Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın verileri bilgisayar ortamında gizli kriterlerine uyularak SPSS 29 paket programında analiz edilmiştir. Ölçek puanları ile grupların karşılaştırılmasında t-testi, Ki-kare testi, ANOVA testi ile nonparametrik veriler Mann Whitney U ve Kruskal Wallis testi ile değerlendirilmiştir. Yapılan analizlere göre ölçek ve boyutları arasında güçlü ilişkinin (p<0.05) olduğu görülmektedir. Madde bağımlılığı farkındalık ölçeğinin ve tüm boyutlarının puan ortalamalarının iyi düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Adölesanları madde kullanıma iten nedenler ile ölçek boyutları arasında önemli farklılıkların olduğu bulunmuştur (p<0.05). Adölesanların madde bağımlılığı farkındalık düzeylerinin yükseltilmesi gerektiği, bunun için erken dönemde farklı yöntemler (video animasyon, role play, grup tartışması vb.) kullanılarak farkındalık eğitimlerinin verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Adölesan, Madde Bağımlılığı, Farkındalık

Kaynakça

• Albayrak, S., & Balcı, S. (2014). Gençlerde madde bağımlılığı ve önlenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma, 11(2), 30–37.
• Aldemir, İ., & Doğan, S. (2022). Hemşirelik öğrencilerinin madde bağımlılığı farkındalığı ve iyilik hallerinin değerlendirilmesi. Health Sciences, 8(1), 67–84.
• Altunkürek, Ş. Z., & Özçoban K. (2020). Lise öğrencilerinin internet bağımlılıkları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Bağımlılık Dergisi, 1(4), 275–284.
• Bağcı Taylan, Ş., Nas, İ., & Ediz, Ç. (2019). Sağlıklı yaşam seminerine katılan öğrencilerin madde bağımlılığı ile ilgili farkındalıkları. Bağımlılık Dergisi, 20(4), 197–205.
• Bekircan, E., Ün, İ., İşcan Ayyıldız, N., & Usta, G. (2022). Üniversite öğrencilerinde madde bağımlılığı farkındalığı benlik saygısı ilişkisi. Bağımlılık Dergisi, 23(1), 1–7. https://doi.org/10.51982/bagimli.939626
• Can, V., Küçükoğlu, S., Aytekin Özdemir, A., Bulduk, M., (2021). Üniversite öğrencilerinin madde kullanım durumları ile yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Kocaeli Med J., 10(Ek Sayı 2), 63–71.
• Çevik, M., & Kızmaz, Z. (2021). Uyuşturucu bağımlılarının demografik özellikleri̇ ve madde kullanım alışkanlıkları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(37), 470–506. https://doi.org/10.14520/adyusbd.823646
• Chioma, O. O., Bridget, I. U., Ifeyinwa, C. N., & Fidelia, O. E. (2022). Knowledge and indulgence in substsance abuse among adolescents in Anambra state, South-East Nigeria. African Health Sciences, 22(1), 227–233. https://doi.org/10.4314/ahs.v22i1.29
• Chisom, H. I., Beatrice, O., Iyanuoluwa, O. O., & Oluwatoyin, B. (2022). Risk factors associated with substance abuse among adolescents. International Neuropsychiatric Disease Journal, 18(1), 11–24. https://doi.org/10.9734/indj/2022/v18i130214
• De Berardis, D., Fornaro, M., Orsolini, L., Ventriglio, A., Vellante, F., & Di Giannantonio, M. (2020). Emotional dysregulation in adolescents: Implications for the development of severe psychiatric disorders, substance abuse, and suicidal ideation and behaviors. Brain Sciences, 10(9), 1–5. https://doi.org/10.3390/brainsci10090591
• Dilbaz, N., Enez Darçın, A., Nurmedov, S., Kovan, O., Başabak, A. Z., Mordağ, O., Çengel, S. M., & Dağ, M. (2019). Madde kullanım riski ve madde bağımlılığından korunma. T.C Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. Hangar Yayıncılık.
• Dinç E.Ç. (2019). Madde kullanım bozukluğu olan kişilerde madde kullanım özellikleri üzerine nitel bir çalışma. [Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü]. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi (ID: 565987).
• Eker, F., Akkuş, D., & Kapısız, Ö. (2013). Ergenler için madde bağımlılığından korunma öz-yeterlik ölçeği’nin geliştirilmesi ve psikometrik değerlendirilmesi. Journal of Psychiatric Nursing, 4(1), 7–12. https://doi.org/10.5505/phd.2013.74936
• Erdamar, G., & Kurupınar, A. (2014). Ortaöğretim öğrencilerinde görülen madde bağımlılığı alışkanlığı ve yaygınlığı: Bartın ili örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 65–84. https://doi.org/10.5578/jss.7521
• Hemati, Z., Abbasi, S., Oujian, P., Kiani, D., Hajar hospital, K. D., & ward, P. (2020). Relationship between parental communication patterns and self-efficacy in adolescents with parental substance abuse Iran. Iranian Journal of Child Neurology, 14(1), 49–56.
• Hockenberry, M. J., Wilson, D., & Rodgers, C. C. (2017). Wong’s essentials of pediatric nursing. Elsevier.
• Karataş, H., Kandemir, H., Basmacı Kandemir, S., & Akın, R. (2016). Lise öğrencilerinde riskli madde kullanımının incelenmesi. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 13(1), 23–31.
• Keten, H. S., Üçer, H., Önay, H., Cerit, M., Gürsoy, H., & Çelik, M. (2014). Kahramanmaraş’ta yurtta kalan erkek lise öğrencilerinin maraş otu konusunda bilgi, tutum ve davranışları. Turkish Journal of Family Medicine & Primary Care, 8(4), 111–116. https://doi.org/10.5455/tjfmpc.158578
• Köse, E. Ö., & Gül, Ş. (2018). Madde bağımlılığı farkındalık ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 41–56.
• Köse, E. Ö., Gül, Ş., & Keskin, B. (2017). Ortaöğretim öğrencilerinin madde bağımlılığı ile ilgili farkındalık ve bilgi düzeylerinin incelenmesi. Bağımlılık Dergisi, 18(1), 8–15.
• Leifer, G. (2019). Introduction to maternity and pediatric nursing. Elsevier.
• Mayda A. S., Gerçek Ç. G., Gümüş G., Demir S., Deniz M., Sürücü Z. P., Konuk M., Türkmaya M., & Taner H. (2010). Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi öğrencilerinde sigara, alkol ve madde kullanımı sıklığı ve kullanmaya başlama nedenleri. Düzce Tıp Dergisi, 12(3), 7–14.
• Mete, B., Söyiler, V., Pehlivan, E. (2020). Adölesanlarda sigara içme ve madde kullanma prevalansı. Bağımlılık Dergisi, 21(1), 64–71.
• Momeñe, J., Estévez, A., Pérez-García, A. M., Jiménez, J., Chávez-Vera, M. D., Olave, L., & Iruarrizaga, I. (2021). Title: Substance abuse and its relationship to emotional dependence, attachment and emotional regulation in adolescents. Anales de Psicologia, 37(1), 121–132. https://doi.org/10.6018/analesps.404671
• Nazlıcan, E., Ersoy, Ö., Akbaba, M., & Kurt, B. (2018). Kahramanmaraş il merkezindeki lise son sınıf öğrencilerinde maraş otu ve madde kullanımı ve etkileyen faktörler. Sakarya Tıp Dergisi, 8(2), 235–246.
• Özcan, B., & Sever, S. (2017). Sosyo-Demografik değişkenler açısından alkol kullanımı ve çeşitli kriterlere göre analizi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1), 261–276.
• Rohde, P., Turner, C. W., Waldron, H. B., Brody, J. L., & Jorgensen, J. (2018). Depression change profiles in adolescents treated for comorbid depression/substance abuse and profile membership predictors. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 47(4), 595–607. https://doi.org/10.1080/15374416.2015.1118695
• Şaşman Kaylı, D., Yılmaz, G., & İyilikçi, O. (2020). Toplumun bağımlılık yapıcı madde kullanan bireylere yönelik tutum ve davranışları üzerine ölçek çalışması. Bağımlılık Dergisi, 21(2), 115–128.
• Şimşek, Ş., & Bulut, F. (2022). Abdullah Harmancı’nın hışırtı avcısı adlı eserinde kültür aktarımı. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 8(1), 37-66.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Allyn and Bacon.
• Ulusoy, K. (2017). Tarih öğretmenlerinin madde bağımlılığı ve medya bağımlılığı ile ilgili düşünceleri. Kastamonu Education Journal, 25(1), 385-400.
• Yalman, E. (2019). Ebeveyn ve akran ilişkilerinin genç kızlarda madde kullanımına etkisi. Journal of International Scientific Researches, 4(2), 372–391. https://doi.org/10.21733/ibad.536682
• Yoldaş, C., & Demircioğlu, H. (2020). Madde Kullanımı ve bağımlılığını önlemeye yönelik psikoeğitim programlarının incelenmesi. Bağımlılık Dergisi, 21(1), 72–91.
• Yüce, H. B. (2019). Lise öğrencilerinin alkol ve madde kullanım özellikleri, alkol ve madde kullanımını arttıran risk faktörleri ile bunlara yönelik uygulanabilecek önleme programlarının belirlenmesi. [Tıpta Uzmanlık Tezi, Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı]. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi (ID: 598189).