Kısa Gıda Tedarik Zinciri Türlerinin Sürdürülebilirlik Bağlamında Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2023, Sayı: 16, 19 - 35, 31.12.2023

Arzu Kolay Selda Başaran Algöz

Öz

Gıda sistemleri, besin kaynaklarının üretiminden dağıtımına kadar farklı süreçleri içeren ve nüfus artışı, iklim değişikliği, çevresel sorunlar ve artan rekabet gibi baskılar altında sürdürülebilirliği sağlamak için alternatif çözümler arayan sistemlerdir. Kaynakların daha verimli kullanımını sağlamak için uygulanan büyük ölçekli üretim modellerinin yanı sıra, toplumların yaşam şekillerindeki değişimler, endüstriyel ve küresel gıda tedarik zincirlerinin gıda sistemlerindeki payını artırmıştır. Ancak bu zincirlerin yaygınlaşması, avantajların yanı sıra farklı riskleri de beraberinde getirmektedir. Yakın zamandaki pandemi süreci, toplumların gıda güvencesi endişeleri nedeniyle kısa gıda tedarik zincirlerinin (KGTZ) yeniden gündeme gelmesine neden olmuştur.
Bu çalışmada KGTZ'nin çevresel, ekonomik ve sosyal boyutlarıyla sürdürülebilirliğinin değerlendirilmesine yönelik sonuçlar özetlenmektedir. Elde edilen veriler değerlendirildiğinde, incelenen kısa gıda tedarik zincirlerinin sürdürülebilirliğe her zaman olumlu etki yapmadığı, en fazla olumlu etkinin sosyal sürdürülebilirlik boyutunda olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Gıda, Gıda Sistemi, Tedarik Zinciri, Kısa Gıda Tedarik Zincirleri

Kaynakça

• Altunışık, Remzi, Coşkun, Recai, Bayraktaroğlu, Serkan, ve Yıldırım, Engin. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (6. Baskı), Sakarya, Sakarya Yayıncılık, 2010.
• Augére-Granier, M. L. (2016). “Short Food Supply Chains and Local Food Systems in the EU”, Belçika: European Parliamentary Research Service.
• Başkale, H. (2016). “Nitel Araştırmalarda Geçerlik, Güvenirlik ve Örneklem Büyüklüğünün Belirlenmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
• Creswell, John, W. Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni (6. Baskı), (Çev. Ed. Mesut BÜTÜN ve Selçuk Beşir DEMİR), Ankara: Siyasal Kitabevi, 2021.
• Galli, F. ve Gianluca B.(2013). Short Food Supply Chains as Drivers of Sustainable Development. Evidence Document.
• Guba, E. G. (1981). “Criteria for Assessing the Trustworthiness of Naturalistic Inquiries, Educational Communication and Technology”, A Journal of Theory, Research, and Development, 29 (2), 75- 91.
• Kneafsey, M., Venn, L., Schmutz, U., Balázs, B., Trenchard, L., Eyden-Wood, T., Bos, E., Sutton, G. ve Blackett M. (2013). Short food supply chains and local food systems in the EU. A state of play of their socio-economic characteristics, Joint Research Centre, Scientific and Policy Report, European Commission.
• Kocaman, G. ve Tüfekçi, Ö. K. (2017). “The Role of Marketing Communication in Sports Sponsorship: A Research on the Positioning Strategy of the Turkish Archery Federation”, Journal of Strategic Research in Social Science (JoSReSS), 3(3), 47-68.
• Krefting, L. (1991). “Rigor in Qualitative Research: The Assessment of Trustworthiness”, The American Journal of Occupational Theraphy, 45 (3): 214- 222.
• Malak-Rawlikowska, A., Majewski, E., Wąs, A., Gołaś, M., Kłoczko-Gajewska, A., Borgen, S. O. vd. (2019a), Quantitative Assessment of Economic, Social and Environmental Sustainability of Short Food Supply Chains and Impact on Rural Territories, European Union’s Horizon 2020.
• Malak-Rawlikowska, A., Majewski, E., Wąs, A., Borgen, S.O., Csillag, P. Donati, M. vd. (2019b), “Measuring the Economic, Environmental, and Social Sustainability of Short Food Supply Chains”, Sustainability, 11(15), 4004, https://doi.org/10.3390/su11154004, (Erişim Tarihi: 25 Ağustos 2021)
• Mancini, M.C., Menozzi, D., Donati, M., Biasini, B., Veneziani, M. ve Arfini, F. (2019). “Producers’ and Consumers’ Perception of the Sustainability of Short Food Supply Chains: The Case of Parmigiano Reggiano PDO”. Sustainability, 11(3), 721.
• Resmi Gazete, (2017). Çiğ Süt Arzına Dair Tebliğ, 27/04/2017 Tarihli Resmi Gazete, Sayı: 30050.
• Resmi Gazete, (2018). Türk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas Eden Aktif ve Akıllı Madde ve Malzemelere Dair Yönetmelik, 05/04/2018 Tarihli Resmi Gazete, Sayı: 30382.
• Schmutz, U., Kneafsey, M., Sarrouy Kay, C., Doernberg, A., ve Zasada, I. (2017). “Sustainability impact assessments of different urban short food supply chains: examples from London, UK”, Renewable Agriculture and Food Systems, London, UK, 1-11.
• Tutar, Hasan ve Erdem, Ahmet Tuncay. Örnekleriyle Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve SPSS Uygulamaları, 1. Baskı, Ankara, Seçkin, 2020.
• Vittersø, G., Torjusen, H., Laitala, K., Tocco, B., Biasini, B., Csillag, P., de Labarre, M. D., vd. (2019). “Short Food Supply Chains and Their Contributions to Sustainability: Participants’ Views and Perceptions from 12 European Cases”, Sustainability, 11(17), 4800, https://doi.org/10.3390/su11174800, (Erişim Tarihi: 25 Ağustos 2021).
• Yıldırım, Ali ve Hasan Şimşek. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 6, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2008. Zasada, I., Doernberg, A., Piorr, A., Pintar, M., Glavan, M., Schmutz, U. vd. (2014). Metropolitan Footprint Analysis and Sustainability Impacts Assessment of SFC Scenarios. FOODMETRES Report 5.1.