The Relationship of Innovation Activities and Economic Growth in Türkiye: Causality Analysis

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 1, 164 - 176, 04.04.2024

İsmail Cem Özkurt

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1103377

Öz

Information is a production factor that increases its importance day by day. The basis of obtaining and developing this factor is based on innovation activities. While achieving economic growth is the primary goal of countries, achieving this goal now requires production based on the knowledge economy instead of industrial investments. In the economic literature, the theory that accepts technology as an endogenous variable, which is referred to as endogenous growth theories, has been included in the literature since the exogenous growth models that accept technology as an exogenous factor are insufficient to explain the growth differences between countries. Innovation activities, first defined by Schumpeter, were defined as the replacement of previous technologies by new technologies and expressed as creative destruction. The aim of this study is to reveal the causality relationship between economic growth and innovation, which are thought to play an important role in economic growth. In the econometric studies in the literature, a reciprocal causality relationship has generally been found between economic growth and innovation activities. In the study, Gross Domestic Product was used as the dependent variable, and R&D expenditures, high technology product exports and numbers of patents were used as independent variables to represent innovation activities. In econometric analysis, VAR model, Johansen Cointegration Test and Toda-Yamamoto causality analysis were performed. According to the results obtained, there is a reciprocal causality relationship between GDP and the number of patents and a unidirectional causality relationship from R&D expenditures to economic growth. The finding that R&D expenditures are the cause of economic growth in Türkiye leads to the conclusion that increases in these expenditures will increase economic growth.

Anahtar Kelimeler

Innovation, R&D expenditures, economic growth, causality analysis

Türkiye’de İnovasyon Faaliyetleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Analizi

Öz

Bilgi her geçen gün önemini arttıran bir üretim faktörüdür. Bu faktörü elde edip geliştirebilmenin temeli ise inovasyon faaliyetlerine dayanmaktadır. Ekonomik büyümeyi sağlamak ülkelerin birincil hedefi olmakla birlikte artık bu hedefe ulaşmak sanayi yatırımları yerine bilgi ekonomisine dayalı üretimden geçmektedir. İktisat literatüründe teknolojiyi dışsal bir faktör olarak kabul eden dışsal büyüme modellerinin ülkeler arasındaki büyüme farklılıklarını açıklamada yetersiz kalması üzerine içsel büyüme teorileri olarak ifade edilen ve teknolojiyi içsel değişken olarak kabul eden teori literatürde yer almıştır. İlk olarak Schumpeter tarafından tanımlanan inovasyon, kullanılan teknolojilerin yerine yeni teknolojilerin geçmesi şeklinde tanımlanmış ve yaratıcı yıkım olarak ifade edilmiştir. Bu çalışmanın amacı, ekonomik büyümede önemli rol oynadığı düşünülen inovasyon ile ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisini ortaya koyabilmektir. Literatürde yer alan ekonometrik çalışmalarda genellikle ekonomik büyüme ve inovasyon faaliyetleri arasında karşılıklı nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Çalışmada bağımlı değişken olarak Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla, bağımsız değişkenler olarak ise inovasyon faaliyetlerini temsilen Ar-Ge harcamaları, yüksek teknolojili ürün ihracatı ve patent sayıları kullanılmıştır. Ekonometrik analizde VAR modeli, Johansen Eşbütünleşme Testi ve Toda-Yamamoto nedensellik analizi yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; GSYİH ile patent sayıları arasında karşılıklı, Ar-Ge harcamalarından da ekonomik büyümeye doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisi bulunmaktadır. Türkiye’de Ar-Ge harcamalarının ekonomik büyümenin nedeni olarak bulunması bu harcamalarda sağlanacak artışların ekonomik büyümeyi arttıracağı sonucunu ortaya çıkarmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İnovasyon, Ar-Ge harcamaları, ekonomik büyüme, nedensellik analizi

Kaynakça

• Alper, A. E. (2017). Türkiye’de patent, ar-ge harcamaları, ihracat ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Bayer-Hanck eş bütünleşme analizi. 3nd International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS), İstanbul.
• Altıntaş, F. F. (2020). İnovasyonun ekonomik büyümeyi etkilemesine yönelik bir yapısal eşitlik modeli uygulaması: G20 grubu ülkeleri örneği. Business & Management Studies: An International Journal, 8(4), 723-763. doi: 10.15295/bmij.v8i4.1582.
• Ayaydın, H., Çam A. V., Barut A. K. ve Pala F. (2018). Araştırma geliştirme ve inovasyon yatırımlarının finansal gelişme üzerine etkisi: BRICS-TM ülkeleri örneği. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, Özel Sayı, 442-461. doi: 10.29067/muvu.339031.
• Ballı, E. (2017). Teknoloji, inovasyon ve ekonomik büyüme ilişkisi: üst ve üst orta gelir gruplarındaki ülkeler üzerine bir inceleme. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 9(2), 15-28.
• Bozkurt, C. (2015). R&D expenditures and economic growth relationship in Turkey. International Journal of Economics and Financial Issues, 5(1), 188-198.
• Çimen, A. ve Sağlam, Y. (2019). Comparison of Sectoral performance of R&D expenditures: analysing ınnovation based economic growth. Journal of Yasar University, 14 (Special Issue), 58-68.
• Dam, M. M. ve Yıldız, B. (2016). BRICS-TM ülkelerinde AR-GE ve inovasyonun ekonomik büyüme üzerine etkisi: ekonometrik bir analiz. Akdeniz Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 33, 220-236.
• Elverdi, S. ve Atik, H. (2021). İnovasyon ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin analizi: bir yapısal eşitlik modellemesi. Pearson Journal Of Social Sciences & Humanities, 6(10), 183-205. doi: 10.46872/pj.206.
• Ercan, N. Y. (2000). İçsel büyüme teorisi: genel bir bakış. DPT Planlama Dergisi, 42. Yıl Özel Sayısı, 129-138.
• Erkiletlioğlu, H. (2013). Dünyada ve Türkiye’de Ar-Ge faaliyetleri. https://ekonomi.isbank.com.tr/ContentManagement/Documents/ar_07_2013.pdf (Erişim Tarihi: 07.03.2022.
• Falk, M. (2007). R&D spending in the high-tech sector and economic growth. Research in Economics, 61, 140-147. doi:10.1016/j.rie.2007.05.002.
• Genç, M. C. ve Atasoy, Y. (2010). Ar&Ge harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: panel veri analizi. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 5(2), 27-34.
• Goel, R. K., Payne, J. E. ve Ram, R. (2007). R&D expenditures and U.S. economic growth: a disaggregated approach. Journal of Policy Modeling, 30, 237-250. doi:10.1016/j.jpolmod.2007.04.008.
• Göçer, İ. (2013). Ar-Ge harcamalarının yüksek teknolojili ürün ihracatı, dış ticaret dengesi ve ekonomik büyüme üzerindeki etkileri. Maliye Dergisi, 165, 215-240.
• Gülmez, A. ve Yardımcıoğlu, F. (2012). OECD ülkelerinde Ar-Ge harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: panel eşbütünleşme ve panel nedensellik analizi (1990-2010). Maliye Dergisi, 163, 335-353.
• Gülmez, A. ve Akpolat, A. G. (2014). Ar-Ge & inovasyon ve ekonomik büyüme: Türkiye ve AB örneği için dinamik panel veri analizi. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 1-17.
• Gülmez, A. (2015). Türkiye’de dış finansman kaynakları ekonomik büyüme ilişkisi: ARDL sınır testi yaklaşımı. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2): 139-152.
• Güloğlu, B. ve Tekin, B. R. (2012). A panel causality analysis of the relationship among research and development, ınnovation, and economic growth in high-income OECD countries. Eurasian Economic Review, 2(1), 32-47.
• Hunady, J. ve Orviska, M. (2014). The impact of research and development expenditures on ınnovation performance and economic growth of the country—the empirical evidence. CBU International Conference On Innovation, Technology Transfer And Education, Czech Republic.
• Işık, N., Acar, M. ve Işık B. (2004). Enflasyon ve döviz kuru ilişkisi: bir eşbütünleşme analizi. Süleyman Demirel Fakültesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 325-340.
• Işık, C. (2014). Patent harcamaları ve iktisadi büyüme arasındaki ilişki: Türkiye örneği. Sosyoekonomi, 2014-1, 69-86.
• Johansen, S. (1988). Statistical analysis of cointegration vectors. Journal of Economiv Dynamics and Control, 12, 2-3, 231-254.
• Johansen, S. (1995). Likehood based İnference in cointegration vector autoregressive models. Oxford: Oxford University Press.
• Kesbiç, C.Y ve Şimşek, D. (2020). OECD ülkelerinde inovasyonun ekonomik büyüme üzerinde etkisi: Schumpeter haklı mı? Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(38), 273-296.
• Korkmaz, S. (2010). Türkiye’de Ar‐Ge yatırımları ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin VAR modeli ile analizi. Journal of Yasar University, 20(5), 3320‐3330.
• Lucas, R. E. (1988). On the mechanics of economic development. Journal of Monetary Economics, 22, 3-42.
• Özbay, F., Arıcan, M. ve Oğuztürk, B.S (2021). Çin rüyasının gerçekleşmesinde inovasyonun önemi: büyüme ve inovasyon ilişkisi üzerine ekonometrik bir analiz. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(1), 413-437.
• Romer, P. (1986). Increasing returns long-run growth. Journal of Political Economy, 94, 1002-1037.
• Romer, P. (1990). Endogenous technological change. Journal of Political Economy, 98, 71–102.
• Samimi, A. J. ve Alerasoul, S. M. (2009). R&D and economic growth: new evidence from some developing countries. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 3(4), 3464-3469.
• Saygılı, Ş. (2003). Bilgi ekonomisine geçiş sürecinde Türkiye ekonomisinin dünyadaki konumu. DPT Yayınları, Yayın No: 2675.
• Schumpeter, J. A. (1934). The theory of economic development: an ınquiry into profits, capital, credit, ınterest, and the business cycle. London: Harvard University Press.
• Schumpeter, J. A. (1939), Business cycle. Philadelphia: Porcupine Press.
• Sevüktekin, M. ve Nargeleçekenler, M. (2010). Ekonometrik zaman serileri analizi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Sezgin, F. H ve Budak, Y. (2022). Teknolojik gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisi: yükselen ekonomiler örneği. Journal of Emerging Economies And Policy, 7(1), 265-274.
• Shqipe, G. ve Ramadani, V. (2010), The impact of innovation into the economic growth. http://mpra.ub.uni-muenchen.de/22270/ (Erişim Tarihi: 14.02.2022).
• Shukla, S. (2017). Innovation and economic growth: a case of India. Humanities & Social Science Reviews, 5(2), 64-70. doi: 10.18510/hssr.2017.521.
• Slywester, K. (2001). R&D and economic growth. Knowledge, Technology & Policy, 13(4), 71-84.
• Solow, R. M. (1956). A contribution to the theory of economic growth. The Quarterly Journal of Economics, 70(1), 65-94.
• Tarı, R. ve Bozkurt, H. (2006). Türkiye’de istikrarsız büyümenin VAR modelleri ile analizi (1991.1-2004.3). İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 4, 12-28.
• Tunçbilek, M. M. ve Bayrakçı, S. (2017). Üniversitelerde algılanan liderlik, vizyon ve örgüt yapısının inovasyon yönetimine etkisi: Karabük Üniversitesi örneği. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 28(83), 49-84.
• Ulku, H. (2004). R&D, innovation, and economic growth: an empirical analysis. IMF Working Paper, WP/04/185, 1-36.
• Yaylalı, M., Akan, Y. ve Işık, C. (2010). Türkiye'de Ar&Ge yatırım harcamaları ve ekonomik büyüme arasındaki eş-bütünleşme ve nedensellik ilişkisi: 1990–2009. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 5(2), 13-26.
• Yıldız, G. (2018). Teknolojik inovasyonun ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: Türkiye- AB (15) ülkeleri örneği. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, Prof. Dr. Harun Terzi Özel Sayısı, 41-58. doi: 10.18092/ulikidince.380899.