To Take Or Not To Take... The Effect of Influencers on Women's Symbolic Consumption Practices

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 1, 32 - 43, 25.03.2024

Alper Musa Sağlık Mahmut Akgül

https://doi.org/10.11616/asbi.1391237

Öz

While consumption in modern societies is usually the product of a utilitarian attitude towards the provision of mandatory needs, it has gone beyond real needs in today's societies, where postmodernism prevails. Nowadays, symbolic needs such as Jungeting and identity building seem to be at the forefront rather than real needs. In the creation of these abstract needs, the media is in a key position. In particular, new media environments that allow the production of user-generated content manipulate consumption practices and create new needs by encouraging symbolic commodities. The role of influencers, who are a social media actor in the creation of abstract needs in new media environments, has increased too much to ignore. Based on this reality, the research conducted aims to reveal the influence of influencers on women's symbolic consumption practices. In this context, the study is a qualitative research and in-depth interview method has been adopted in the data collection process. In the light of the data processed in the Maxqda 2020 program, it has been discovered that influencers take on an intermediary role in encouraging women consumers to symbolic consumption.

Anahtar Kelimeler

Influencer, Consumption, Symbolic Consumption, Female Consume

Almak ya da Almamak… Kadınların Sembolik Tüketim Pratiklerine Influencerların Etkisi

Öz

Modern toplumlarda tüketim genellikle zorunlu ihtiyaçların teminine yönelik faydacı bir tutumun ürünüyken postmodernizmin hüküm sürdüğü günümüz toplumlarında gerçek ihtiyaçların ötesine geçmiştir. Günümüzde gerçek ihtiyaçlardan ziyade haz duyma, kimlik inşa etme gibi sembolik ihtiyaçlar daha ön planda görünmektedir. Bu soyut ihtiyaçların yaratılmasında ise kilit konumda medya bulunmaktadır. Özellikle kullanıcı kaynaklı içerik üretimine imkân tanıyan yeni medya ortamları, tüketim pratiklerini manipüle etmekte ve sembolik metaları teşvik ederek yeni ihtiyaçlar yaratmaktadır. Yeni medya ortamlarında soyut ihtiyaçların yaratılmasında bir sosyal medya aktörü olan influencerların rolü görmezden gelinemeyecek kadar artmıştır. Bu gerçeklikten hareketle yürütülen araştırmada influencerların kadınların sembolik tüketim pratiklerine etkisinin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Bu kapsamda çalışma nitel bir araştırma olup veri toplama sürecinde derinlemesine mülakat yöntemi benimsenmiştir. Maxqda 2020 programında işlenen veriler ışığında influencerların kadın tüketicileri sembolik tüketime teşvik etmede aracı rolü üstlendikleri keşfedilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İnfluencer, Tüketim, Sembolik Tüketim, Kadın Tüketici

Kaynakça

• Azizağaoğlu, A. ve Altunışık, R. (2012), Postmodernizm, Sembolik Tüketim ve Marka, Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 4(2), s. 33-50.
• Başfırıncı, Ç. (2015), Sembolik Tüketim ve Tüketim Öykülerinin Hermeneutik Yaklaşımla Yorumlanmasına İlişkin Bir Uygulama, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (7), s. 183-210.
• Baudrillard, J. (2009), Gösterge Ekonomi Politiği Hakkında Bir Eleştiri. (Çev.: O. Adanır ve A. Bilgin), İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Baudrillard, J. (2016), Tüketim Toplumu. (Çev.: H. Deliceçaylı ve F. Keskin), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2001), Consuming Life, Journal of Consumer Research, 1(1), s. 9-29. doi.org/10.1177/14695405010010010.
• Baycur, G. ve Karaca, H. S. (2022), Reklamlardaki Ünlülerden Sosyal Medyadaki Fenomenlere: Influencer Pazarlamasına Bütüncül Bir Bakış, Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 15(1), s. 271-320.
• Bourdieu, P. (2023), Kültür Üretimi Sembolik Ürünler Sembolik Sermaye. (Çev.: S. Yardımcı ve E. Gen), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Can, E. ve Arslan, B. (2018), Öğretmenlerin Sınıf Yönetimi Yeterliklerine İlişkin Öğrenci Görüşleri, Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 10(18), s. 195-219.
• Canöz, K., Gülmez, Ö. ve Eroğlu, G. (2020), Pazarlamanın Yükselen Yıldızı Influencer Marketing: Influencer Takipçilerinin Satın Alma Davranışını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 23(1), s. 73-91.
• Çetin, E. (2016), Sembolik Tüketim Araçları: Alışveriş Merkezleri ve Moda, Sosyoloji Dergisi (1), s. 65-74.
• Creswell, J. (2017), Araştırma Deseni Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları, (Çev.: S. B. Demir), Ankara: Eğiten Kitap Yayınevi.
• Dehghan, M. K. ve Sadjadi, B. (2021), Symbolic Consumption and Media in Bret Easton Ellis’s Less than Zero, In: Critical Literary Studies, 3(2), s. 93-108.
• Demirzen, İ. (2010), Tüketim Toplumunun Oluşumu ve Din İle Etkileşimi, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 10(1), s. 97-109.
• Eyel, C. Ş. ve Şen, B. (2020), Influencer Pazarlama ve Tüketicilerin Influencer’lara Yönelik Tutumlarının Satın Alma Niyeti Üzerindeki Etkisi, Atlas Sosyal Bilimler Dergisi, 1(5), s. 7-29.
• Eyice, S., İlbasmış, S. ve Pirtini, S. (2014), Sembolik Tüketim Davranışı ve Sembolik Tüketim Ürünü Olarak Tek Taş Yüzük Üzerine Bir Araştırma, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 11(42), s. 89-103.
• Güngör, A. (2021), Dönüşen Pazarlama ve Influencer Pazarlama Uygulamaları, Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi, (7), s. 40-51.
• Gürbüz, C. ve Bozkurt, Ö. (2022), Gösterişçi, Deneyimsel ve Sembolik Tüketim Ölçeklerinin Türkçeye Uyarlanması, Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 15(1), s. 193-218.
• Karahan, F. D. ve Adak, N. (2019), Tüketimin Cinsiyeti: Tüketim Toplumunda Gençlerin Tüketim Eğilimleri, Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi, 2(1), s. 118-148.
• Kıral, B. (2021), Nitel Araştırmada Fenomenoloji Deseni: Türleri ve Araştırma Süreci, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 10(4), s. 92-103.
• McQuail D. ve Windahl S. (2010), İletişim Modelleri: Kitle İletişim Çalışmalarında, (Çev.: K. Yumlu), Ankara: İmge Kitabevi.
• Mert, Y. L. (2018), Dijital Pazarlama Ekseninde Influencer Marketing Uygulamaları, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), s. 1299-1328.
• Peltekoğlu, F. ve Uralman, N. H. (2016), Tüketim Kültürü Perspektifinden Halkla İlişkiler, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 4(1), s. 1-17.
• Roy, N. ve Gretzel, U. (2022), Feeling Opulent: Adding an Affective Dimension to Symbolic Consumption of Themes, Tourism Geographies, 24(2/3), s. 346-368.
• Sarı, B. (2019), Modernizmden Postmodernizme Tüketimin Evrimi ve Ekonomi Politiğini Anlamak, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(70), s. 554-568. doi.org/10.17755/esosder.404495.
• Şahin, D. (2019), Nüfuz Pazarlaması (Influencer Marketıng): Youtuberlar Üzerine Bir Araştırma, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimleri Dergisi, 12(2), s. 47-57.
• Şeker, A. (2021), İnfluencerların Tüketici Satın Alma Tutum ve Davranışlarına Etkileri Üzerine Nitel Bir Araştırma, Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 22(1), s. 19-42.
• Şentürk, Ü. (2008), Modern Kontrol: Tüketim, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), s. 221-239. TDK. (2023), https://sozluk.gov.tr ET:25.01.2023.
• Uslu, F. ve Demir, E. (2023), Nitel Bir Veri Toplama Tekniği: Derinlemesine Görüşme, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 40(1), s. 289-299.
• Ünlü, S. ve Filan, M. (2021), Veblen’in Gösterişçi Tüketim Kavramı Çerçevesinde Sosyal Medya: Instagram İnfluencer’ları Üzerine Bir Analiz, Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 6(12), s. 39-55.
• Veysel, Ş. K. (2018), Tüketim Toplumu: Tüketici Kimliği ve Sembolik Tüketim Açısından Bir Değerlendirme, Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi, (1), s. 1-23.
• Witt, U. (2010), Symbolic Consumption and The Social Construction of Product Characteristics, Structural Change and Economic Dynamics, 21(1), s. 17-25.
• www.marketingturkiye.com.tr/haberler/influencer-marketingde-ezber-bozuluyor/ ET: 07.07. 2023.
• Yalçın, H. (2022), Bir Araştırma Deseni Olarak Fenomenoloji, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), s. 213-232.
• Yıldırım, Y. (2019), Tüketicilerin Sembolik Tüketim Eğilimlerinin Öğrenilmesi: Akçakoca Örneği, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(6), s. 257-267, doi.org/10.18506/anemon.506417.