RİZE HALKEVİNİN SOSYAL VE KÜLTÜREL ALANDAKİ FAALİYETLERİ

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 12, 620 - 634, 30.12.2018

Sinan Başaran

Öz

Halkevleri; daha çok
halkın sosyal ve kültürel düzeyini arttırmak, devrimlerin benimsenmesine
yardımcı olmak ve bunun bir sonucu olarak Cumhuriyet Halk Partisinin (CHP) halk
arasında kökleşmesini sağlamak amacıyla tesis edilmiş kurumlardır. Rize
Halkevi, halkevlerinin ilk açıldığı 1932 yılında kurulmuş ve halkevlerinin
kapatıldığı 1951 yılına değin faaliyetlerine devam etmiştir. Burada yürütülen
faaliyetlerin başında konferans, kurs, spor ve müzik etkinlikleri gelir.  Halkı farklı yönlerden geliştirmeyi
hedefleyen halkevinin şehre farklı bir renk kattığı ve bazı değerler
kazandırdığı söylenebilir. Maddi imkânsızlıklar ve nitelikli üye sayısının
azlığı, çalışmalarını olumsuz yönde etkileyen en önemli faktörlerdir. Diğer
taraftan CHP’nin halk arasında tutunmasına yönelik hedeflerde de arzulanan
başarıya ulaşılamamıştır. Bu başarısızlığın temel nedenleri, Halkevi
aracılığıyla yapılan kültürlenme etkinliklerinin halkın büyük bir çoğunluğu
tarafından benimsenmemesi ve halktaki olumsuz CHP algısıdır. Bu çalışmada Rize Halkevinin sosyal ve kültürel
alandaki faaliyetlerine değinilmiş, ağırlıklı olarak gazete ve arşiv belgelerinden
faydalanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Rize, halkevi, CHP.

Kaynakça

• 1. Arşiv Kaynakları
• Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA)
• Fon Kodu: 490.01 Yer No: 65.246.1.
• Fon Kodu: 490.01 Yer No: 269.1075.2.
• Fon Kodu: 490.01 Yer No: 182.727.1.
• Fon Kodu: 490.01 Yer No: 636.99.1.
• Fon Kodu: 490.01 Yer No: 698.375.1.
• Fon Kodu: 490.01 Yer No: 699.376.1.
• Fon Kodu: 490.01 Yer No: 699.377.1.
• Fon Kodu: 490.01 Yer No: 699.378.1.
• Fon Kodu: 490.01 Yer No: 990.831.3.
• Fon Kodu: 490.01 Yer No: 960.718.1.
• Fon Kodu: 490.01 Yer No: 1012.905.1.
• Fon Kodu: 490.01 Yer No: 1042.1007.1.
• Fon Kodu: 490.01 Yer No: 1125.106.1.
• Fon Kodu: 490.01 Yer No: 1209.14.4.
• Fon Kodu: 490.01 Yer No: 1219.50.1.
• Fon Kodu: 490.01 Yer No: 1237.120.1.
• Fon Kodu: 490.01 Yer No: 1391.617.1.
• Fon Kodu: 490.01 Yer No: 1521.191.1.
• Fon Kodu: 490.01 Yer No: 1521.193.1. 2. Gazeteler Çoruh Sayı: 95 Tarih: 8 Haziran 1933
• Sayı: 100 Tarih: 13 Temmuz 1933
• Sayı: 103 Tarih: 3 Ağustos 1933
• Sayı: 104 Tarih: 10 Ağustos 1933
• Sayı: 157 Tarih: 30 Ağustos 1934
• Sayı: 158 Tarih: 6 Eylül 1934
• Sayı: 164 Tarih: 18 Birinciteşrin 1934
• Sayı: 165 Tarih: 29 Birinciteşrin 1934
• Sayı: 166 Tarih: 1 İkinci Teşrin 1934
• Sayı: 175 Tarih: 3 İkincikânun 1935
• Sayı: 183 Tarih: 28 Şubat 1935
• Sayı:185 Tarih: 21 Mart 1935
• Sayı: 186 Tarih: 28 Mart 1935
• Sayı: 190 Tarih: 25 Nisan 1935
• Sayı: 191 Tarih: 2 Mayıs 1935
• Sayı: 192 Tarih: 9 Mayıs 1935
• Sayı: 193 Tarih: 16 Mayıs 1935
• Sayı: 200 Tarih: 4 Temmuz 1935
• Sayı: 201 Tarih: 11 Temmuz 1935
• Sayı: 205 Tarih: 8 Ağustos 1935
• Sayı: 207 Tarih: 22 Ağustos 1935
• Sayı: 208 Tarih: 29 Ağustos 1935
• Sayı: 216 Tarih: 28 Birinciteşrin 1935
• Sayı: 217 Tarih: 7 İkinciteşrin 1935
• Sayı: 220 Tarih: 28 İkinciteşrin 1935
• Sayı: 221 Tarih: 5 Birincikanun 1935
• Sayı: 223 Tarih: 19 Birincikanun 1935
• Sayı: 224 Tarih: 2 İkincikânun 1936
• Sayı: 225 Tarih: 11 İkincikanun 1936
• Resmî Gazete
• Sayı: 7882 Tarih: 11 Ağustos 1951
• Sayı: 3017 Tarih: 1 Haziran 1935 Rize
• Sayı: 3 Tarih: 20 Ağustos 1931
• Sayı: 7 Tarih: 17 Eylül 1931
• Sayı: 28 Tarih: 18 Şubat 1932
• Sayı: 39 Tarih: 12 Mayıs 1932
• Sayı: 44 Tarih: 16 Haziran 1932
• Sayı: 47 Tarih: 7 Temmuz 1932
• Sayı: 49 Tarih: 21 Temmuz 1932
• Sayı: 55 Tarih: 1 Eylül 1932
• Sayı: 60 Tarih: 6 Teşrinievvel 1932
• Sayı: 62 Tarih: 20 Teşrinievvel 1932
• Sayı: 63 Tarih: 27 Teşrinievvel 1932
• Sayı: 65 Tarih: 10 Teşrinisani 1932
• Sayı: 67 Tarih: 24 Teşrinisani 1932
• Sayı: 68 Tarih: 1 Kânunievvel 1932
• Sayı: 71 Tarih: 22 Kânunievvel 1932
• Sayı: 78 Tarih: 9 Şubat 1933
• Sayı: 82 Tarih: 9 Mart 1933
• Sayı: 83 Tarih: 16 Mart 1933
• Sayı: 84 Tarih: 23 Mart 1933
• Sayı: 85 Tarih: 30 Mart 1933
• Sayı: 89 Tarih: 27 Nisan 1933
• Sayı: 92 Tarih: 18 Mayıs 1933
• Sayı: 93 Tarih: 25 Mayıs 1933
• Sayı: 230 Tarih: 15 Şubat 1936
• Sayı: 242 Tarih: 16 Mayıs 1936
• Sayı: 243 Tarih: 23 Mayıs 1936
• Sayı: 246 Tarih: 13 Haziran 1936
• Sayı: 250 Tarih: 11 Temmuz 1936
• Sayı: 254 Tarih: 8 Ağustos 193
• Sayı: 256 Tarih: 22 Ağustos 1936
• Sayı: 273 Tarih: 26 Birincikânun 1936
• Sayı: 284 Tarih: 20 Mart 1937
• Sayı: 288 Tarih: 17 Nisan 1937
• Sayı: 323 Tarih: 18 Birincikânun 1937
• Sayı: 326 Tarih: 8 İkincikânun 1938
• Sayı: 329 Tarih: 29 İkincikânun 1938
• Sayı: 343 Tarih: 7 Mayıs 1938
• Sayı: 348 Tarih: 11 Haziran 1938
• Sayı: 350 Tarih: 25 Haziran 1938
• Sayı: 355 Tarih: 30 Temmuz 1938
• Sayı: 368 Tarih: 29 Birinciteşrin 1938
• Sayı: 383 Tarih: 25 Şubat 1939
• Sayı: 479 Tarih: 12 İkincikânun 1941
• Sayı: 480 Tarih: 25 İkincikânun 1941
• Sayı: 483 Tarih: 15 Şubat 1941
• Sayı: 507 Tarih: 2 Ağustos 1941
• Yeniyol
• Sayı: 3187 Tarih: 2 Haziran 1945
• Yeşilgireson
• Sayı: 1073 Tarih: 26 Şubat 1949
• 3. Kitaplar ve Makaleler BAŞARAN, Sinan (2017). Rize Siyasi Tarihi (1923-1950), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• _______________ (2017). "Cumhuriyet Döneminde Rize Türk Ocakları (1924-1931)", Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, c. 9, s.63-81.
• Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü (1943). Maarif İstatistiği 1940-1941, Yayın No: 199, Ankara Basım ve Ciltevi, Ankara.
• CAN, Sıtkı (1936). “Halkevimizin Tertip Ettiği Konferans Gecelerinden Faydalanma İşi”, Rize, 18 Nisan, s.1.
• CHF Kâtibiumumiliğinin Fırka Teşkilâtına Umumi Tebliğatından Halkevlerini Alakadar Eden Kısım (1933). c.2, Hâkimiyeti Milliye Matbaası, Ankara.
• CHP (1950). XVIII. Yıl Dönümünde Halkevleri ve Halkodaları, Ankara, Ulus Basımevi. CHP (1935). 1935 Halkevleri, Ankara.
• CHP (1939). 1939’da Halkevleri, Recep Ulusoğlu Basımevi, Ankara.
• CHP (t.y.). 1940 Kongre Dilekleri, CHP Genel Sekterliği Yayınları, Ankara.
• CHP (1940). Halkevleri Çalışma Talimatnamesi, Zerbamat, Ankara.
• CHP (1951). Halkevleri Hakkında Genel İdare Kurulunun Açıklaması, Ulus Basımevi, Ankara.
• CHP (1940). Halkevleri İdare ve Teşkilat Talimatnamesi, Zerbamat, Ankara.
• CHP (1932). Halkevleri Talimatnamesi, Hakimiyeti Milliye Matbaası, Ankara.
• CHP (t.y.). Halkevleri ve Halkodaları 1932-1942, Alâeddin Kıral Basımevi, İstanbul-Ankara.
• CHP (1944). Halkevleri ve Halkodaları 1943, Ankara.
• CHP (1945). Halkevleri ve Halkodaları 1944, Ankara.
• ÇAPA, Mesut (2001). “Cumhuriyetin İlk Yıllarında Rize”, Toplumsal Tarih, 1, s. 41-47.
• ÇEÇEN, Anıl (2000). Atatürk’ün Kültür Kurumu Halkevleri, 2. Baskı, Cumhuriyet Kitapları, İstanbul.
• Halkevlerinin 10 Yıllık Yayınları 1933-1942 (t.y.).
• Halkevlerinin 1933 Senesi Faaliyetleri Raporları Hülâsaları (1934). Hâkimiyeti Milliye Matbaası, Ankara.
• Halkevlerinin 1934 Senesi Faaliyet Raporları Hülâsası (1935). Ulus Basımevi, Ankara.
• Halkevlerinin 1935 Senesi Faaliyet Raporları Hülasası (1936). Ulus Basımevi, Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı (1947). Millî Eğitim İstatistikleri, Birinci Matbaa, Ankara.
• OKAY, Vehbi (1944). “Rize Halkevinde Çalışmalar”, Ülkü Dergisi, 6 (62), Ankara, s. 18.
• TAYMAS, Abdullah (1950). Yeşil Rize ve İli, Doğuş Matbaası, Ankara.
• TOKSOY, Nurcan (2007). Halkevleri, Orion Yayınevi, Ankara.
• TOPALOĞLU, İhsan (1998). Bölge Tarihinde Rize, Trabzon.
• ZEYREK, Şerafettin (2006). Türkiye’de Halkevleri ve Halkodaları, Anı Yayıncılık, Ankara.