Azerbaycan Sineması’nda Bir Milliyetçi Söylem Örneği: Ali ve Nino

Yıl 2018, Cilt: 22 Sayı: 4, 2433 - 2447, 31.12.2018

Lokman Zor

Öz

Milliyetçilik,
bir ideoloji olarak ortaya çıkışından itibaren değişen siyasal ve toplumsal
koşullara rağmen popülerliğini ve geçerliliğini sürdürmektedir. Bu yönüyle
milliyetçilik, söylem olarak, her türlü toplumsal pratik içerisinde kendisine
ait özel bir yer bulabilmektedir. Söz konusu durum sanat ve sinema için de
geçerlidir. Günümüzün en etkili ifade biçimlerinden biri olan sinema, aynı
zamanda potansiyel bir ideolojik araç niteliği de taşır. Dolayısıyla sinema
filmleri, milliyetçi söyleminin inşa edilmesinde, yeniden üretilmesinde ya da
meşrulaştırılmasında önemli bir etken olarak öne çıkmaktadır.

Bu makale;
eleştirel söylem analizi yöntemiyle Azerbaycan sinemasının son yıllardaki
önemli örneklerinden biri olan “Ali ve Nino” isimli filmdeki milliyetçilik
söylemini deşifre etmeyi ve bunun hangi yollarla yapıldığını ortaya koymayı
amaçlamaktadır. Söz konusu film, sinemanın toplum üzerinde belirgin bir etkiye
sahip olduğu ve sinema filmlerinin söylem üretiminde etkin bir rol taşıdığı
varsayımlarından hareketle, milliyetçilik söyleminin yeniden üretimi bağlamında
tercih edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Azerbaycan Sineması, Milliyetçilik, Milliyetçilik Söylemi, Ali ve Nino

Kaynakça

• Calhoun, Craig. (2012). Milliyetçilik (Çev: Bilgen Sütçüoğlu), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Erdoğan, Mustafa. (1999). “Milliyetçilik İdeolojisine Dair”. Liberal Düşünce Dergisi, Sayı 15 Yaz, 89-98.
• Ertan, Timuçin F. – Örs, Orhan (2018). “Milliyetçiliğin Müphemliği: Milliyetçilik Nedir?”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı 62 Bahar, 39-84.
• Hobsbawm, Eric J. (1993). 1780’den Günümüze Milletler ve Milliyetçilik, Program, Mit, Gerçeklik (Çev: Osman Akınhay), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Isgenderli, Anar. (2011). Realities of Azerbaijan 1917-1920, USA: Xlibris Corporation.
• Kafesoğlu, İbrahim. (1993). Türk Milliyetçiliğinin Meseleleri, İstanbul: Hamle Yayın Dağıtım.
• Karakaş, Mehmet. (2006). “Türkçülük ve Türk Milliyetçiliği”, Doğu Batı Dergisi, Sayı 38, 57-76.
• Küçük Durur, Elif. (2011). Milliyetçilik Söylemi ve Medya, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (2), 35-50.
• Nəsibzadə, Nəsib. (1990). “Azərbaycan Höküməti”, V. Allahverdiyev - Ş. Mehdiyev (Ed.), Azərbaycan Demokratik Respublikası: Azərbaycan Höküməti 1918 – 1920 (ss.5-10), Bakı: Bakı Gənclik Nəşriyyat.
• Özkırımlı, Umut. (1999). Milliyetçilik Kuramları Eleştirel Bir Bakış, İstanbul: Sarmal Yayınevi.
• Özkırımlı, Umut. (2008). Milliyetçilik ve Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri, İstanbul: TESEV Yayınları.
• Özkırımlı, Umut. (2010). Milliyetçilik Üzerine Güncel Tartışmalar Eleştirel Bir Müdahale, (Çev: Yetkin Başkavak), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Qasımov, Niyazi. (2017). “Paris Barış Konferansı'nda Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Nümayende Heyeti'nin Çalışmaları”, Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 4 (11), 76-100.
• Weber, Max. (2007). “Millet”, (Çev: Ebru Çerezcioğlu), Doğu Batı Dergisi, Sayı 39, 181- 188.
• Yaylagül, Levent. (2018). Sinema Toplum Siyaset, Ankara: Dipnot Yayınları.
• Yıldız, Şükrü. (2004). Azərbaycan Demokratik Respublikası (1918-1920), Bakı: Səda Nəşriyyat.