KURUMSAL YÖNETİMDE DİJİTAL DÖNÜŞÜM

Yıl 2023, Cilt: 72 Sayı: 4, 1785 - 1842, 14.02.2024

Hanım Yıldırım Soysal

https://doi.org/10.33629/auhfd.1272535

Öz

Dijital teknolojilerde yaşanan hızlı ve etkisi yüksek gelişmeler, bilinen her kurum ve kavram üzerinde değişime yol açmakta ve yaşanan süreç, değişimin boyutunu ortaya koymayı amaçlar şekilde “dijital dönüşüm” olarak adlandırılmaktadır. Anonim şirketler, modern dünyada iş yapmanın temel formu niteliğinde olduğundan, teknolojideki bu gelişimden etkilenmeleri kaçınılmazdır. Etkinin ilk boyutu iş modellerinin değişmesine ilişkindir. Şirketler ürün ve hizmetlerini ve kazanç elde etmeye yönelik faaliyetlerini teknolojiyle uyumlu hale getirmeye çalışmaktadır. Etkinin, bu çalışmanın da konusunu oluşturan diğer boyutu ise, dijital teknolojilerin, anonim şirketlerin kurumsal yapısı üzerinde değişikliğe yol açıp açmayacağı hususuna ilişkindir.
Şirketi yönetme yetkisinin şirkete yabancı bir yönetici kadrosuna devri ve beraberinde gelen çıkar çatışmaları ile vekalet maliyetleri kurumsal yönetim anlayışının hareket noktasını olmuştur. Dijital teknolojilerin iletişimi ve etkileşimi doğrudan ve düz hale getirme ve karar almada insan kusurlarını ortadan kaldırma iddiası, anonim şirketlerde çeşitli kullanım biçimlerine bağlı olarak çıkar çatışmalarını ve vekalet maliyetlerini azaltabilecektir. Ancak değişimin pay sahipleri ve şirket yönetimi arasındaki dengeleri ne ölçüde değiştirebileceği ve pay sahiplerinin şirket içerisindeki gücünü ne kadar arttıracağı tartışmalıdır. Kanaatimizce, dijital teknolojilerin anonim şirket organizasyonu üzerine esaslı etkileri kendisini, pay sahiplerinin şirket yönetimi karşısındaki konumu üzerinde değil, şirket yönetim kurulunun şirketin üst düzey yöneticileri karşısındaki konumu üzerinde gösterecektir.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal Yönetim, Anonim Şirketler, Dijital Dönüşüm, Blokzinciri, Yapay Zeka

Kaynakça

• Adams, Renee ve Daniel Ferreira. “A Theory of Friendly Boards.” The Journal of Finance 62, no. 1 (2007): 217-250. Agrawal, Ajay, Joshua Gans ve Avi Goldfarb. “Artificial Intelligence in the Boardroom.” The Corporate Board, (2018): 16-20. Erişim tarihi 07.07.2022, https://static1.squarespace.com/static/59d6456137c581acfcef3422/t/5aa2bc86ec212d492f357c14/1520614534631/1803AgrawalGansGoldfarb.pdf.
• Akkuş, Batuhan. Kaydi Sermaye Piyasası Araçlarını Konu Edinen Ayni Teminatlar. İstanbul: On İki Levha, 2020. Alpaydın, Ethem. Machine Learning: The New AI. Cambridge: The MIT Press, 2016.
• Armour, John ve Horst Eidenmüller. “Self Driving Corporations?.” Harvard Business Law Review 10, (2020): 87-116.
• Armour, John, Henry Hannsmann ve Reinier Kraakman. “What is Corporate Law?.” İçinde The Anatomy of Corporate Law- A Comparative and Functional Approach, ed. Reinier Kraakman ve diğ., 2. Baskı, 1-35. London: Oxford University Press, 2009.
• Armour, John, Lucas Enriques, Ariel Ezrachi ve John Vella. “Putting Technology to Good Use for Society: The Role of Corporate, Competition and Tax Law.” Journal of British Academy 6, (2018): 285-321.
• Arner, W. Douglas, Janos N. Barberis ve Ross P. Buckley. “The Evolution of Fintech: A New Post-Crisis Paradigm?.” Georgetown Journal of International Law 47, no. 4 (2016): 1271-1320.
• Aziz, Saqib ve Michael Dowling. “Machine Learning and AI for Risk Management.” İçinde Distrupting Finance: Fintech and Strategy in the 21st Century, ed. Theo Lynn ve John Mooney, 33-50. U.S.A.: Palgrave Macmillian, 2019.
• Bainbridge, Samuel ve Todd Henderson. “Boards-R-Us: Reconceptualizing Corporate Boards.” Stanford Law Review 66, (2014): 1051-1120.
• Bainbridge, Stephen. “The Board of Directors.” İçinde The Oxford Handbook of Corporate Law and Governance, ed. Jeffrey Gordon ve Wolf-Georg Ringe Ringe, 275-333. London: Oxford University Press, 2015.
• Bamberger, Kenneth. “Technologies of Compliance: Risk and Regulation in a Digital Age.” Texas Law Review 88, no. 4 (2010):669-739.
• Barocas, Solon ve Andrew D. Selbst. “Big Data’s Disparate Impact.” California Law Review 104, no. 3 (2016): 671-732.
• Bayern, Shawn. “The Implications of Modern Business-Entity Law for the Regulation of Autonomous Systems.” Stanford Technology Law Review19, (2015): 93-112.
• Nevada State Legislature. “Nevada Revised Statutes, SB 398, § 4.” Erişim tarihi 11.09.2022, https://www.leg.state.nv.us/Session/79th2017/Bills/SB/SB398_EN.pdf.
• PwC. “Integrity-Driven Performance, A New Strategy for Success Through Integrated Governance, Risk and Compliance Management.” Erişim tarihi 12.09.2022, http://www.davidbeam.com/global-compliance-legacy/pdf/PwCIntegrityDrivenPerformance.pdf.
• SETL. “Computershare and SETL Demonstrate Australia’s First Working Blockchain Solution”, (Eylül 2019). Erişim tarihi 11.09.2022, https://setl.io/computershare-and-setl-demonstrate-australias-first-working-blockchain-solution/.
• The Delaware Code Online. “An Act to Amend Title 8 of the Delaware Code Relating to the General Corporation Law, Senate Bill No. 69/2017, Section 7. Amend § 224.” Erişim tarihi 22.11.2022, https://legis.delaware.gov/SessionLaws/Chapter?id=15151.
• The United States Department of Justice. “Exhibit A Statement of Facts.” Erişim tarihi 11.10.2022, https://www.justice.gov/opa/press-release/file/1251346/download ve https://www.justice.gov/opa/pr/wells-fargo-agrees-pay-3-billion-resolve-criminal-and-civil-investigations-sales-practices#:~:text=Wells%20Fargo%20%26%20Company%20and%20its,to%20provide%20millions%20of%20accounts.
• The United States Department of Justice. “Goldman Sachs Charged in Foreign Bribery Case and Agrees to Pay Over $2.9 Billion.” Erişim tarihi 11.10.2022, https://www.justice.gov/opa/pr/goldman-sachs-charged-foreign-bribery-case-and-agrees-pay-over-29-billion.
• TIETO. “Appoint Artificial Intelligence.” Erişim tarihi 19.09.2022,https://www.tieto.com/news/tieto-the-first-nordic-company-to-appoint-artificial-intelligence-to-the- leadership-team-of-the-new. Vermont State Legislature. “Vermont Revised Statutes, 12 V.S.A. § 1913.” Erişim tarihi 11.09.2022, https://legislature.vermont.gov/statutes/section/12/081/01913.