Y ve Z Kuşağının Siyasal Tutum ve Davranışlarının Oy Verme Yaklaşımları Çerçevesinde Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 1, 393 - 414, 28.03.2024

Eren Karataş Ahmet Tarhan

https://doi.org/10.18037/ausbd.1375955

Öz

Birey, siyasal ve toplumsal anlamda sosyalleşmeye ilk olarak ailede adım atmaktadır. İleriki yaşamında ise formel ve informel çevresiyle bulunduğu ilişki sonucunda siyasal ve toplumsal sosyalleşmesi şekillenmektedir. Bireyin bu alanlarda kimliğinin şekillenmesinin bir diğer önemli unsuru ise jenerasyon, kuşak ya da bir diğer ismiyle nesil kavramıdır. Kuşaklar genel olarak belirli zaman diliminde dünyaya gelen, süreç içerisinde benzer deneyimleri yaşayan ve bunun sonucunda benzer özellikler, tutumlar ya da inançlar taşıyabilen bireyleri ifade etmektedir. Bu çalışma, Y ve Z kuşağı bireylerinin siyasal tutum ve davranışını etkileyen faktörlere, ilgili bireylerin siyasal ilgilenim ve siyasal katılım düzeylerine yoğunlaşmaktadır. Bu doğrultuda çalışma kapsamında öncelikle ilgili bireylerin siyasal tutum ve davranışlarını etkileyen unsurlar literatürde oy verme modelleri olarak bilinen “Psikolojik, Sosyolojik ve Rasyonel” oy verme yaklaşımları çerçevesinde ne gibi farklılıkların veya benzerliklerin olduğunun ortaya koyulması amaçlanmakta, ayrıca ilgili bireyler, siyasal olaylara veya konulara ilişkin ilgi düzeyleri ve siyasal alana katılım düzeyleri açısından karşılaştırmalı bir olarak incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda 1980-2004 yaş doğumlu toplam 617 katılımcı ile saha araştırması yürütülmüştür. 04 Mart – 31 Mart 2022 tarihleri arasında anket tekniği kullanılarak gerçekleştirilen araştırmada Y ve Z kuşağı bireyleri arasında siyasal konulara ilgi ve katılım düzeyleri açısından farklılıklar ortaya çıkarken; oy verme yaklaşımları açısından ise çeşitli noktalarda benzeşmelerin ve farklılaşmanın meydana geldiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kuşaklar, Z Kuşağı, Oy Verme Davranışı, Siyasal Toplumsallaşma, Oy Verme Modelleri

A Research on Evaluating the Political Attitudes and Behaviors of Generation Y and Z in the Framework of Voting Approaches

Öz

In political and social terms, the individual first steps into socialization within the family. In his/her later life, his/her social and political socialization is shaped as a result of his/her relations with his/her formal and informal environment. Another important element in shaping the identity of the individual in these areas is the concept of generation. Generations generally refer to individuals who are born in a certain period of time, who have similar experiences and who may have similar characteristics, attitudes or beliefs as a result. This study focuses on the factors affecting the political attitudes and behaviors of Generation Y and Generation Z individuals and their political interest level and political participation. This study aims to reveal what differences or similarities there are within the framework of "Psychological, Sociological and Rational" voting approaches, which are known as voting models in the literature, and it also aims to examine the relevant individuals comparatively in terms of their level of interest in political events or issues and their level of participation in the political field. For this purpose, field research was conducted with a total of 617 participants born between 1980-2004. In the research conducted using the survey technique between March 4, 2022 and March 31, 2022, it is seen that there are differences in interest and participation levels in political issues among individuals of Generation Y and Z. At the same time, in terms of voting approaches, similarities and differentiation have been observed at various points.

Anahtar Kelimeler

Generations, Generation Z, Voting Behavior, Political Socialization, Voting Patterns

Kaynakça

• Aktaş, H. (2004). Bir siyasal iletişim aracı olarak internet. Konya: Tablet Yayınevi.
• Alkan, T. (1979). Siyasal toplumsallaşma. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Altuntaş, A. (2019). Siyasal katılım sürecinde gençliğin rolü ve sosyal medya etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Erişim adresi: https://www.proquest.com/docview/2572329561?pq-origsite=gscholar&fromopenview=true
• Andolina, M. W., Jenkins, K., Zukin, C. ve Keeter, S. (2003). Habits from home, lessons from school: Influences on youth civic engagemen. American Political Science Association, 36(2), 275-280. Erişim adresi: https://doi.org/10.1017/S104909650300221X
• Antunes, R. (2010). Theoretical models of voting behaviour, Exedra 4(1), 145-170. Erişim adresi: http://exedra.esec.pt/docs/N4/10C_Rui-Antunes_pp_145-170.pdf
• Aslan, K. (2001). Eğitimin toplumsal temelleri. Balıkesir Sosyal Bilimler Dergisi, 5, 16-30. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/baunsobed/issue/50351/652123
• Ayhün, S. E. (2013). Kuşaklar arasındaki farklılıklar ve örgütsel yansımaları. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 93-112. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/eyad/issue/57423/813902
• Bakardjieva, M. (2003). Virtual togerherness: an everyday-life perspective. Media, Culture & Society 25(3), 291-313. doi: 10.1177/0163443703025003472
• Başol, G. (2020). Araştırmacılar için istatistik (2. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
• Baykal, A. (2019) A Comparative analysis on voting behavior of generations X, Y and Z: Ankara case (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Erişim adresi: acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/702547
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (28. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
• Campbell, A., Converse, P. E., Miller, W. E. ve Stokes, D. E. (1980). The American voter. Chicago and London: University of Chicago Press.
• Çambay, O. S. (2015). Bir toplumsallaşma aracı olarak yeni medya: Kuramsal bir değerlendirme. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 237-247. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/295659
• Çetin, H. (2003). İnsan ve siyaset: Siyasetin psikolojik temelleri. Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Çömlekçi, N. (2005). Temel istatistik ilke ve teknikleri (4. bs.). Eskişehir: Bilim ve Teknik Yayınevi.
• Erdoğan, M. (2019) X, Y ve Z kuşakları ve siyasal katılımda rol oynayan faktörler (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü), Gaziantep. Erişim adresi: http://openaccess.hku.edu.tr/xmlui/handle/20.500.11782/1993
• Eskişehir Büyükşehir Belediyesi (2020). Eskişehir istatistikleri. Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Yayını. Erişim adresi: https://www.eskisehir.bel.tr/istatistiklerle-eskisehir
• Evans, J. (2004). Voters and voting: An introduction. London: Sage.
• Field, A. (2005). Discovering statistics using SPSS (2. bs.). London: Sage Publications.
• Gravetter, J. F. ve Wallnau B. L. (2010). Essentials of statistics for the behavioral sciences (7. bs.). Wadsworthd Publishing.
• Greenberg, E. S. (1970). Consensus and dissent: Trends in political socialization research. Greenberg E. S. (Ed), Political Socialization içinde (s. 1-16). New York: Atherton Press.
• Hafızoğlu, Y. (2021). Z Kuşağı seçmen davranışları. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 4(2), 141-164. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/jena/article/1035189
• Harrop, M. ve Miller, W. L. (1987). Elections and voters a comparative introduction. London: Macmillan International Higher Education.
• Heywood, A. (2004). Political theory an introduction key concept in politics. New York: Palgrave Mcmilan.
• Hooghe, M. (2004). Political socialization and the future of politics. Acta Politics, 39, 331-341. Erişim adresi: https://link.springer.com/article/10.1057/palgrave.ap.5500082
• Inkeles, A. (1969). Social structure and social socialization. Goslin, D. A. (Ed), Handbook of Socialization Theory and Research içinde (s.615-632). Chicago: Rand Mcnally.
• Jennings, K. M. (1979). Another look at the life cycle and political participation. Journal of Political Science, 13(4), 755-771. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/2110805
• Kalender, A. (1998). Seçmen tercihini etkileyen propaganda ve iletişim faktörleri: Türk seçmen davranışı üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Klecka, W. E. (1971). Apllying political generations to the study of political behavior; A cohort analysis. Public Opinion Quarterly, 35(3), 358-373. Erişim adresi: https://academic.oup.com/poq/article-abstract/35/3/358/1825971
• Koç, F. (2020). Politik pazarlama kapsamında seçmenlerin ilgilenim düzeylerinin incelenmesi, ARCOBAR, 1(1), 41-49. Erişim adresi: http://www.arcobar.org/index.php/1/article/download/5/5
• McAllister, L. (2018). Democratic theory and electoral behavior. Fisher, J., Fieldhouse, E.., Franklin, M. N., Gibson, R., Cantijoch M. ve Wlezien C. (Ed), The routledge handbook of elections, voting behavior and public opinion içinde (s. 35-50). London: Routledge.
• McQuail, D. ve Windahl, S. (2005). İletişim modelleri (2. bs.), (Çeviren: Yumlu, K.). Ankara: İmge Yayınevi.
• Miller, S. D. ve Sears, D. O. (1986). Stability and change in social tolerance: A test of the persistance pypothesis. American Journal of Political Science, 62(1), 214-236. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/2111302
• Morgan, L. A. ve Kunkel, S. R. (2016). Aging, society and the life course (5. Bs.). New York: Springer Publishing.
• Niemi, R. G ve Sobieszek, B. I. (1977). Political socialization. Annual Review of Sociology, 3(1), 209-233. Erişim adresi: https://www.annualreviews.org/doi/pdf/10.1146/annurev.so.03.080177.001233
• Öztürk, K. H. ve Toklu, T. İ. (2020). Seçimlerde oy verme davranışını ne etkiler? Z kuşağı üzerine bir araştırma. Business & Management Studies: An International Journal, 8(5), 4546-4574. Erişim adresi: http://openaccess.artvin.edu.tr/xmlui/handle/11494/3258
• Öztürk, R. (2017). Siyasal pazarlamanın seçmen davranışlarına etkisinde ağızdan ağıza iletişimin aracılık rolü: Konya ili örneği (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir. Erişim adresi: https://acikerisim.nevsehir.edu.tr/bitstream/handle/20.500.11787/273/Resul_%C3%96zt%C3%BCrk_Tez.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Serper, Ö (2010). Uygulamalı istatistik (6. Bs.). Bursa: Ezgi Kitapevi.
• Shah, D. V., McLoad, J. M. ve Lee, N. (2009). Communication competence as a foundation for civic competence: Proccesses of socialization into citizenship. Political Communication, 26, 102-177. Erişim adresi: https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/10584600802710384
• Sharlamanov, K. ve Jovanoski, A. (2014). Models of voting. Journal of Art Science & Commerce, 5(1), 16-24. Erişim adresi: https://eprints.uklo.edu.mk/id/eprint/6542/1/Sharlamanov%2C%20K.%20and%20J ovanoski%2C%20A.%202014%20Models%20of%20Voting.pdf
• Tarhan, A. (2011). Kamu yönetiminde halkla ilişkiler ve e-devlet. Konya: Palet Yayınları.
• Türk Dil Kurumu (2021, 12 Aralık). Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/
• Topbaş, H. (2010). David Easton'un siyasal sistem kuramı bağlamında siyasal katılma: Erzurum seçmeni üzerine bir araştırma. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 30, 81-111. Erişim adresi: https://www.uiodergisi.com/wp-content/uploads/2013/01/4_hasan_topbas.pdf
• Ünal, B. A. (2016). Oy verme davranışı modelleri. OÜSOBİAD, 6(15), 95-119. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/odusobiad/issue/27575/290198
• Yıldırım, E. İ. (2017) İstatiksel araştırma yöntemleri araştırma tasarımı – örnekleme – veri toplama teknikleri (3. bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yoldaş, Y. (2019). Sistem kuramı (4. bs.). İstanbul: Der Kitapevi.