Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Bilgi Arama Süreçlerine Yönelik Tutumları ile Bilimsel Araştırmalara Yönelik Öz-Yeterlik Algıları Arasındaki İlişkinin Araştırılması

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 2, 1175 - 1212, 28.12.2023

Güldane Dinç Bay Talip Öztürk

https://doi.org/10.51460/baebd.1180519

Öz

Bu araştırma ile sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bilgi arama süreç tutumları ile bilimsel araştırma öz-yeterlikleri arasındaki ilişkisi ve yordama gücünün incelenmesi amaçlanmıştır. Bu genel amaç doğrultusunda, çeşitli değişkenler açısından anlamlı fark olup olmadığı araştırılmıştır. İlişkisel tarama yöntemine göre yürütülen bu araştırma evrenini 2021-2022 akademik yılında, AÜ, BÜ, BAYÜ, GOPÜ ve OÜ’si Eğitim Fakültelerinde öğrenim gören, Sosyal Bilgiler Eğitimi öğrencilerinden oluşmaktadır. Evrenin tamamına ulaşmak mümkün olmadığından “küme örnekleme” yöntemiyle seçilen, (n=158) öğrenci örneklemi oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak, Çakmak (2016) tarafından geliştirilen “BASTÖ”, Akçöltekin (2019) tarafından geliştirilen, “BAOYO” ve “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde t testi ve ANOVA analizi kullanılmıştır. Bağımlı değişkenler arasındaki ilişkisel bağlam için ise Pearson Korelasyon Katsayısı ve Çoklu Regresyon Analizinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğretmen adaylarının BAOYO algıları yüksek ve olumlu iken BASTO tutumlarının olumlu ve orta düzeyin altında değişkenlik göstermektedir. Cinsiyete göre, BASTO açısından kadın öğretmen adayları lehine, BAOYO ölçeğinde kadın öğretmen adayları lehine; Yaşa göre, BASTO ölçeğinde, 19-20 yaş aralığında bulunan öğretmen adayları lehine; Üniversiteye göre, BASTO ölçeğinde AÜ, OÜ ve BAYÜ’de öğrenim gören öğretmen adayları lehine, BAOYO ölçeğinde AÜ lehine; Bilgiye erişim eğitimi alma durumuna göre yapılan karşılaştırmalarda; BASTO ölçeğinde eğitim alanlar lehine, BAOYO ölçeğinde eğitim alanlar lehine, Bilimsel araştırma yöntemleri eğitimi alma durumuna göre yine eğitim alanlar lehine; Bilimsel araştırma deneyimi olma durumuna göre BASTO ve BAOYO ölçeklerinde araştırma deneyimi olanlar lehine yüksek olduğu belirlenmiştir. Korelasyon sonuçlarına göre BASTO ile BAOYO ölçekleri arasında pozitif yönde “zayıf” ilişki olduğu, regresyon analizinde ise BASTO tutumlarının, BAOYO algısına yönelik varyansın %17’sini açıkladığını yani anlamlı bir yordayıcısı olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Bilgi arama süreç tutumları, Bilimsel araştırma öz-yeterliği, Algı, Sosyal bilgiler, Öğretmen adayları.

Pre-service Social Science Teachers Investigation of the Relationship Between Their Attitudes Towards Information Searching Processes and the Perceptions of Self-efficiency to Scientific Research

Öz

Kaynakça

• Referans1 Akçöltekin, A. (2019). Bilimsel araştırmalara yönelik öğretmen öz yeterlik ölçeğinin geliştirilmesi. Kastamonu Education Journal, 27(6), 2713-2727. doi:10.24106/kefdergi.3707
• Referans2 Baysen, F., ve Özsavaş-Akçay. (2017). Mimarlık öğrencilerinin bilgi arama süreçlerine ilişkin tutumları. Bilgi Dünyası, 18(1), 125-142, doi: 10.15612/BD.2017.596.
• Baysen3 Çakmak, N. (2016). Lisans öğrencilerinin bilgi arama süreçleri ile ilgili kavramları, Tutumları ve düşünceleri (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.