Atalet Ölçeği’nin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 2, 1325 - 1344, 28.12.2023

Gözde Karapinar Türkmenoğlu Münevver Çetin

https://doi.org/10.51460/baebd.1367894

Öz

Atalet, birçok kurumda olduğu gibi okullarda da ortaya çıkan bir kavramdır. Öğretmenlerin, atalete ilişkin algıları oldukça önemlidir. Bu çalışmanın amacı, devlet okullarında görev yapan öğretmenlerin atalet algılarını belirlemeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Ölçek, 2022-2023 eğitim öğretim yılında Tekirdağ ilinde resmi ilkokullarda, ortaokullarda ve liselerde görev yapmakta olan öğretmenlere uygulanmıştır. Çalışmanın örneklemi kolayda (uygun) örneklem yöntemiyle seçilmiştir. Açımlayıcı faktör analizi (AFA) aşamasında 330 kişiye, doğrulayıcı faktör analizi (DFA) aşamasında ise 450 kişiye uygulanmıştır. Hazırlanan 41 maddelik ölçek "Varimax rotated" açımlayıcı faktör analizi ile faktörler ve hangi maddeleri içerdikleri belirlenmiş ve 4 madde ölçekten çıkarılmıştır. Bu analizler sonucunda 37 maddeden oluşan ve toplam varyansın %41,01'ini açıklayan ölçek elde edilmiştir. Atalet ölçeği 6 alt boyuttan oluşmaktadır. Bu alt boyutlar; eylem ataleti, psikolojik atalet, kendini yenileme/mesleki gelişim ataleti, farkındalık iletişim ve işbirliği ataleti, ölçme değerlendirme ataleti, planlama ataletidir. İçtutarlılığı belirlemek amacıyla her alt boyut için madde-toplam korelasyon katsayısı ve madde-hariç toplam korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. Üst çeyrek ve alt çeyrekler arası t-testi uygulanarak maddelerin ayırt etme gücü saptanmıştır. Sonuçlar DFA ile doğrulanmıştır. Güvenirlik için altı alt boyut ve ölçeğin tamamı için Cronbach α katsayıları hesaplanmıştır. Araştırma sonuçları Atalet Ölçeği’nin öğretmenlerin atalet algılarını değerlendirmek üzere kullanılabilecek geçerli, güvenilir ve kullanışlı bir ölçek olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Atalet, örgütsel atalet, ölçek geliştirme, geçerlik

Kaynakça

• Adams, M. E., Day, G. S., & Dougherty, D. (1998). Enhancing new product development performance: An organizational learning perspective. The Journal of Product Innovation Management, 15(5), 403-422. https://doi:10.1016/s0737-6782(98)00013-7
• Aydın Yalçıner, S. A. (2015). The relationship between inertia and organizational chang management: An application in educational instituions. The Journal of Academic Social Science, 3(20), 260-270.
• Bacharach, S. B. (2018). Transforming the clunky organization: Pragmatic leadership skills for breaking inertia. Cornell University Press.
• Bloomberg, J., & Schmelzer, R. (2006). Service orient or be doomed! Wiley.
• Büyüköztürk, Ş. (2015). Sosyal bilimler için ver analizi el kitabı. Pegem Akademi.
• Cemal, A. (2014). Knowledge inertia and organizational learning as the explanation of organizational performance. Educational Research and Reviews, 9(21), 1143–1155. https://doi:10.5897/err2014.1885
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2000). Research methods in education. Routledge.
• Çankaya, H. İ. (2010). İlköğretim okul yöneticilerinin vicdan odaklı yaklaşım düzeyleri ile atalet algıları arasındaki ilişki. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 2, 65-74.
• Çankaya, İ., & Demirtaş, Z. (2010). Öğretmen adaylarının görüşlerine göre üniversite iklimi ve atalet arasındaki ilişki. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 1-9.
• Eroğlu, Ş., & Alga, E. (2019). Üniversite çalışanlarının örgütsel değişime açıklıkları ile örgütsel ataletleri arasındaki ilişki. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(3), 1251-1271.
• Godkin, L., & Allcorn, S. (2008). Overcoming organizational inertia: A tripartite model for achieving strategic organizational change. The Journal of Applied Business and Economics, 8(1), 82-94.
• Hannan, M., & Freeman, J. (1984). Structural inertia and organizational change. American Journal of Sociology, 49, 149-164. https://doi.org/10.2307/2095567
• Hargreaves, A. (2005). Pushing the boundaries of educational change. In A. Hargreaves (Ed.), International handbook of educational change (pp. 1-14). Springer.
• Hoe, S. L. (2008). Issues and procedures in adopting structural equation modeling technique. Journal of Applied Quantitative Methods, 3(1), 76-83.
• Hu, L.-T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6(1), 1–55. https://doi.org/10.1080/10705519909540118
• Huang, H. C., Lai, M. C., Lin, L. H., & Chen, C. T. (2013). Overcoming organizational inertia to strengthen business model innovation: An open innovation perspective. Journal of Organizational Change Management, 26(6), 977-1002. https://doi.org/10.1108/JOCM-04-2012-0047