The Effect of Person-Job Fit on Burnout in Public Sector: The Case of Bartın University

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 28, 117 - 141, 30.11.2023

Uğur Yazıcı

https://doi.org/10.47129/bartiniibf.1339683

Öz

Person-job fit and burnout, which emerged as a social problem, have found an important field of study in social sciences. This study aims to investigate the predictive effect of the level of job fit on burnout levels in a sample of administrative staff at a public university. The relational screening model, and quantitative research method were utilized, Correlation and multiple regression analyses were conducted to investigate the relationship and prediction status between the concepts. The findings suggest that there is moderate positive significant relation between participants' maladaptation with work and emotional exhaustion, and weak positive significant relation with depersonalization, and weak negative significant relation with personal accomplishment, all sub factors of burnout. The results also display that there is moderate significant relation between jobfit and emotional exhaustion, and weak negative significant relation with depersonalization, and weak positive significant relation with personal accomplishment. The multiple regression analysis was carried out to investigate the predictive nature of the two independent variables, compatibility and maladaptation on burnout. The results demonstrated that; while both compatibility and maladaptation predict emotional exhaustion statistically, the depersonalization is predicted by maladaptation only. According to the results, within the context of the sample, it can be evaluated that there is a tendency to burnout due to the lack of person-job fit in the public sector. Considering the consequences of burnout, it can be said that the public sector should give importance to this issue in recruiting personnel.

Anahtar Kelimeler

Person-Jop Fit, Burnou, Depersonalization, Personel Accomplishment

Kamuda Kişi-İş Uyumunun Tükenmişliğe Etkisi: Bartın Üniversitesi Örneği

Öz

Kişi-iş uyumu ve sosyal bir problem olarak ortaya çıkan tükenmişlik konuları sosyal bilimlerde önemli bir çalışma alanı bulmuştur. Bu çalışmanın amacı, bir kamu üniversitesindeki idari personel örnekleminde kamu personelinin işleriyle uyum düzeylerinin, tükenmişlik düzeyleri üzerindeki yordayıcı etkisini belirlemektir. Araştırmada ilişkisel tarama modelinden yararlanılmıştır. Nicel araştırma yönteminin
kullanıldığı çalışmada üç bölümden oluşan anket bataryası kullanılmış ve örneklem seçiminde basit tesadüfî örnekleme yönteminden yararlanılmıştır. Kavramlar arasındaki ilişkiyi ve yordama durumunu araştırmak amacıyla korelasyon ve çoklu regresyon analizleri yapılmıştır. Araştırma bulgularında, katılımcıların yaptıkları işle uyumsuz olmaları ile tükenmişlik alt faktörleri olan; duygusal tükenmişlik arasında orta düzeyde pozitif anlamlı, duyarsızlaşma arasında zayıf düzeyde pozitif anlamlı ve kişisel başarı arasında zayıf düzeyde negatif anlamlı ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İşle uyumlu olma ile duygusal tükenmişlik arasında orta düzeyde negatif ve anlamlı, duyarsızlaşma arasında zayıf düzeyde negatif ve anlamlı, kişisel başarı arasında ise zayıf düzeyde pozitif ve anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmüştür. İki bağımsız değişken olan uyumluluk ve uyumsuzluğun tükenmişlik üzerindeki yordayıcılığını araştırmak için çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Sonuçlara göre; hem uyumluluk hem de uyumsuzluk duygusal tükenmeyi istatistiki olarak yordarken, duyarsızlaşma sadece uyumsuzluk tarafından yordanmaktadır. Sonuçlara göre, örneklem bağlamında, kamuda kişi-iş uyumu olmamasından kaynaklı bir tükenme eğilimi olduğu değerlendirilebilir. Tükenmişliğin sonuçları göz önünde bulundurulduğunda kamunun personel temininde bu konuya önem vermesi gerektiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Kişi-İş Uyumu, Tükenmişlik, Kişisel Başarı, Duyarsızlaşma

Teşekkür

Çalışmamı yapabilmem için bana destek olan Bartın Üniversitesi yönetimine ve çalışanlarına çok teşekkür ederim.

Kaynakça

• Açıkel, A. & Esen, Ş. (2023). Covid-19 Pandemisinin İş Yükü Algısı ve Tükenmişlik Üzerindeki Rolü: Bartın Üniversitesi Akademisyenler Üzerinde Bir Araştırma. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25 (1), 271-297.
• Aktaş, M. (2011). Kültürel Değerler ve Kişi Örgüt-Kişi İş Uyumu İlişkisi: Kavramsal Bir Çerçeve. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (26), 13-21.
• Arabacı, İ. B. & Akar, H. (2010). Eğitim Müfettişlerinin Bazı Sosyal, Demografik ve Mesleki Özelliklerine Göre Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (15), 78-91.
• Aydın, A., Ünalan, D., Karasu, E., Altan, F., & İkinci, S. S. (2019). Hemşirelerde Duygusal Emek Davranışı ile Tükenmişlik Düzeyi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Fifth International Mediterranean Congress on Natural Sciences, Health Sciences and Engineering (MENSEC V) Budapest, Hungary. 273-284.
• Avcı, Y. E., Kaya, İ. & Sürgüvenç, N. (2022). Örgütsel Tükenmişlik Araştırmalarının Değerlendirilmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, (21), 11-24.
• Baltacı, A. (2018). Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274.
• Bayramlık, H., Bayık, M. E. ve Güney, G. (2015). Kişi-Örgüt Uyumunun İş Tatmini Üzerine Etkisi: Ankara İlinde İş Makineleri Sektörü İşgörenleri Üzerinde Bir Uygulama. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 25(2), 1-28.
• Boon, C., & Biron, M. (2016). Temporal Issues in Person–Organization Fit, Person–Job Fit and Turnover: The Role of Leader–Member Exchange. Human Relations, 69(12), 2177–2200.
• Budak, G., & Sürgevil, O. (2005). Tükenmişlik ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörlerin Analizine İlişkin Akademik Personel Üzerinde Bir Uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 95-108.
• Cai, D., Cai, Y., Sun, Y., & Ma, J. (2018). Linking Empowering Leadership and Employee Work Engagement: The Effects of Person-Job Fit, Person-Group Fit, and Proactive Personality. Frontiers in Psychology, (9), 1304.
• Cesur, O., Turgut, Ü., Harun, B., Deniz, Ç. ve İrfan, O. (2023). Tükenmişlik Sendromu Belirtileri, Nedenleri ve Çözüm Önerileri. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies, 9(30), 1-16.
• Chan, D. W. (2004). Emotional Intelligence and Components of Burnout Among Chinese Secondary School Teachers in Hong Kong. Teaching and Teacher Education, 22(8), 1042-1054.
• Cindiloğlu Demirer, M. (2019). Kişi Örgüt Uyumunun İş Performansı Üzerine Etkisi: Mutluluğun Aracılık Rolü. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33 (1), 283-302.
• Çağlayan, Y. (2007). Tükenmişlik Sendromu ve İş Doyumuna Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli).
• Çevik, O. & Özbalcı, A. A. (2020). Sağlık Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeyleri ile Demografik Özellikleri Arasındaki İlişki: Samsun İli Örneği. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (3), 1773-1787.
• Çutuk, S. (2011). Spor İşletmelerinde Mesleki Tükenmişlik ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi (Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir).
• Doğan, S., & Kır, A. (2018). Örgütsel Sessizlik, Tükenmişlik Sendromu ve Çalışan Performansı İlişkisi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(4), 1-14.
• Dursun, S., Kaya, U. & İştar, E. (2015). Kişilik-İş Uyumunun Duygusal Tükenmişlik ile İş ve Yaşam Doyumu Üzerindeki Etkisi: Muhasebe Meslek Mensupları Üzerinde Bir Uygulama. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9), 55-69.
• Edwards, J. R. (1991). Person-Job Fit: A Conceptual İntegration, Literature Review, And Methodological Critique. in C. L. Cooper & I. T. Robertson (Eds.), International Review of İndustrial and Organizational Psychology, (6), 283–357.
• Ergin, C. (1992). Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğin Uyarlanması, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları El Kitabı,143-154. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Fogarty, T. J., Sing, J., Rhoads, G. K. & Moore, R. K. (2000). Antecedents and Consquences of Burnout in Accounting: Beyond The Role Stress Model. Behavioral Research in Accounting, 12, 32-67. Freudenberger, H. J. (1974). Staff Burn‐Out. Journal of social issues, 30(1), 159-165.
• Göçmen, S. (2021). Yer Altı Kömür Madeni Çalışanlarında Tükenmişlik Düzeyinin Maslach Tükenmişlik Ölçeği ile Ölçülmesi (Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, İstanbul).
• Hair, J. F., Ringle, C. M. & Sarstedt, M. (2013), Editorial- Partial Least Squares Structural Equation Modeling: Rigorous Applications. Better Results and Higher Acceptance. Long Range Planning, (46), 1-12.
• Han, T. S., Chiang, H. H., McConville, D., & Chiang, C. L. (2015). A Longitudinal Investigation of Person–Organization Fit, Person–Job Fit, and Contextual Performance: The Mediating Role of Psychological Ownership. Human Performance, 28(5), 425-439.
• Hayes, C. T., & Weathington, B. L. (2007). Optimism, Stress, Life Satisfaction, and Job Burnout in Restaurant Managers. The Journal of Psychology: Interdisciplinary and Applied, 141(6), 565–579.
• Huang, W., Yuan, C., & Li, M. (2019). Person–Job Fit and İnnovation Behavior: Roles of Job Involvement and Career Commitment. Frontiers in Psychology, (10), 1-10.
• Izgar, H. (2001). Okul Yöneticilerinde Tükenmişlik, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Je, M. J., & Kim, Y. G. (2010). Effects of Person-Organization Fit and Person-Job Fit on Occupational Commitment, Organizational Commitment, and Turnover Intentions of Cooks. Culinary Science and Hospitality Research, 16(5), 50-63.
• Kaçmaz, N. (2005). Tükenmişlik (Burnout) Sendromu. Journal of Istanbul Faculty of Medicine, 68 (1), 29-32.
• Kalaycı, Ş. (2018). Faktör Analizi, SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. 8. Baskı. Ankara: Dinamik Akademi.
• Kayabaşı, Y. (2008). Bazı Değişkenler Açısından Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (20), 191-212.
• Keskin, Ö., Esen, Ş., & Yazıcı, U. (2016). İşletmelerde Yetkinlik Bazlı Personel Seçme Faaliyetleri Üzerine Bir Araştırma: Sivas İli Örneği. Sosyal Bilimler Dergisi, 3(9), 480-492.
• Kılıc, S. (2016). Cronbach’s Alpha Reliability Coefficient. Psychiatry and Behavioral Sciences, 6(1), 47-48.
• Köklü, N., Büyüköztürk, Ş. & Çokluk Bökeoğlu, Ö. (2006). Sosyal Bilimler için İstatistik. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Kristof, A. L. (1996). Person-Organization Fit: An Integrative Review of Its Conceptualizations, Measurement, and Implications. Personnel Psychology, 49(1), 1–49.
• Kristof-Brown, A.L., Zimmerman, R.D., & Johnson, E.C. (2005). Consequences of Individuals’ Fit at Work: A Meta-Analysis of Person-Job, Person-Organization, Person Group, and Person-Supervisor Fit. Personnel Psychology, 58(2), 281-342.
• Lee, H., Song, R., Cho, Y. S., Lee, G. Z., & Daly, B. (2003). A Comprehensive Model for Predicting Burnout in Korean Nurses. Journal of Advanced Nursing, 44(5), 534-545.
• Lee, R. T., & Ashforth, B. E. (1993). A Further Examination of Managerial Burnout: Toward an Integrated Model. Journal of Organizational Behavior, 14(1), 3–20.
• Leiter, M. P., & Maslach, C. (2004). Areas of Worklife: A Structured Approach to Organizational Predictors of Job Burnout. Research in Occupational Stress and Well Being, (3), 91-134.
• Leiter, M. P., & Maslach, C. (2001). Burnout and Quality in a Sped-up World. The Journal for Quality and Participation, 24(2), 48-51.
• Maslach, C. & Jackson, S. E. (1986). Maslach Burnout Inventory Manual. 2nd ed., Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.
• Maslach, C. (1982). Burnout: The Cost of Caring. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The Measurement of Experienced Burnout. Journal of Organizational Behavior, 2(2), 99-113.
• Maslach, C., & Leiter, M. P. (1997). The Truth About Burnout: How Organizations Cause Personal Stress and What to Do About it. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
• Maslach, C., Schaufeli, W. B., & Leiter, M. P. (2001). Job Burnout. Annual Review of Psychology, 52, 397–422.
• Muchinsky, P. M., & Monahan, C. J. (1987). What is Person-Environment Congruence? Supplementary Versus Complementary Models of Fit. Journal of Vocational Behavior, 31(3), 268–277.
• Ostroff, C., & Judge, T. A. (2007). Perspectives on Organizational Fit. New York: Psychology Press.
• Özdemir İşman, T. (2022). Okul İdarecilerinin Birey-Örgüt Uyumları ile Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişki (Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul).
• Polatcı, S. & Aydın, N. C. (2022). Çalışanların Duygusal Zekâ ve Kişi-İş Uyumu Düzeylerinin Tükenmişliğe Etkisi. Journal of Organizational Behavior Review, 4 (1), 48-63.
• Polatcı, S. & Cindiloğlu, M. (2013). Kişi-Örgüt Uyumunun Örgütsel Vatandaşlık davranışına Etkisi: Duygusal Bağlılığın Aracılık Rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(3), 299-318.
• Polatlı, S., Ardıç, K. & Türkan, G. (2014). Bağlılık Boyutlarının Tükenmişlik Boyutları Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 21(2), 281-292.
• Rajper, Z. A., Ghumro, I. A., & Mangi, R. A. (2019). Linking Person Job Fit to Employee Job Performance Amid Employees of Services Sector: The Role of Burnout as Mediator. Journal of Social and Administrative Sciences, 6(4), 188-199.
• Rajper, Z. A., & Ghumro, I. A. (2020). Study of Relationship of Person Organization Fit, Burnout and Employee Job Performance Among the Employees of Service Sector. International Journal of Disaster Recovery and Business Continuity, 11(1), 1399-1415.
• Sweeney, J T. & Summers, S. L. (2002). The Effect of The Busy Season Workload on Public Accountants Job Burnout. Behavioral Research in Accounting, (14), 223-245.
• Telli, E., Ünsar, A. & Oğuzhan, A. (2012). Liderlik Davranış Tarzlarının Çalışanların Örgütsel Tükenmişlik ve İşten Ayrılma Eğilimleri Üzerine Etkisi: Konuyla İlgili Bir Uygulama. Electronic Journal of Vocational Colleges, (2), 135-150.
• Uçanok, B. (2008). The Effects of Work Values, Work Centrality and Person-Job Fit on Organizational Citizenship Behavior (Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul).
• Wong, C. M., & Tetrick, L. E. (2017). Job Crafting: Older Workers’ Mechanism for Maintaining Person-Job Fit. Frontiers in Psychology, (8), 1-12.
• Wright, T., & Bonett, D. (1997). The Contribution of Burnout to Work Performance. Journal of Organizational Behavior, 18 (5), 491-499.