Edremit Körfez Bölgesi (Balıkesir, Türkiye) zeytin bahçelerindeki kabuklubit (Hemiptera: Sternorrhyncha: Coccomorpha) türleri

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 1, 139 - 148, 19.01.2024

Gonca Sakin

https://doi.org/10.25092/baunfbed.1351518

Öz

Çalışma, 2019 ve 2020 yıllarında Balıkesir ilinin (Türkiye), Edremit Körfez Bölgesi’ndeki beş ilçenin (Edremit, Havran, Burhaniye, Gömeç ve Ayvalık) zeytin bahçelerinde kabuklubit (Hemiptera: Coccomorpha) türlerinin belirlenmesi ve bunların dağılışlarının tespit edilmesi amacıyla yürütülmüştür. İlçelere bağlı bulunan 84 adet lokasyondaki 679 adet zeytin bahçesinde örneklemeler yapılmıştır. Sürveyler sonucunda Coccidae (3), Diaspididae (2) ve Pseudococcidae (1) familyalarından olmak üzere 6 adet tür belirlenmiştir. Bu türler; Filippia follicularis (Targioni Tozzetti), Lichtensia viburni Signoret, 1873, Saissetia oleae (Olivier, 1791) (Coccidae), Leucaspis riccae (Targioni Tozzetti, 1881), Parlatoria oleae (Colvée, 1880) (Diaspididae) ve Phenacoccus madeirensis Green (Pseudococcidae) olmuştur. Edremit Körfez Bölgesi’ndeki tüm ilçelerde yaygın tür olarak birçok zeytin bahçesinde S. oleae’ye rastlanırken, L. viburni ve P. madeirensis yalnızca Edremit’teki zeytin bahçelerinde belirlenmiştir. Çalışma sonunda, örneklenen zeytin bahçelerinin %8.1’inin Coccidae, Diaspididae ve Pseudococcidae türlerinden herhangi biri ile bulaşık olarak bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Edremit Körfez Bölgesi, zeytin bahçeleri, kabuklubit, Coccidae, Diaspididae

Destekleyen Kurum

Balıkesir Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeler Birimi (BAP)

Proje Numarası

2019/086

Teşekkür

Bu çalışmayı maddi yönden destekleyen Balıkesir Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimine (Proje no: 2019/086), toplanan örneklerin teşhisini yapan Çukurova Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. M. Bora Kaydan’a çok teşekkür ederim

Scale insect species (Hemiptera: Sternorrhyncha: Coccomorpha) in olive orchards of Edremit Bay Region (Balıkesir, Turkey)

Öz

This study was carried out to determine the species of scale insects and their distribution (Hemiptera: Coccomorpha) in olive orchards in five districts (Edremit, Havran, Burhaniye, Gömeç and Ayvalık) in Edremit Bay Region, Balıkesir Province (Turkey), in 2019 and 2020. The samples were collected from 679 olive orchards at 84 locations in the districts. The following six species belonging to the families Coccidae (3), Diaspididae (2) and Pseudococcidae (1) were recorded during the survey: Filippia follicularis (Targioni Tozzetti), Lichtensia viburni Signoret, 1873, Saissetia oleae (Olivier, 1791) (Coccidae), Leucaspis riccae (Targioni Tozzetti, 1881), Parlatoria oleae (Colvée, 1880) (Diaspididae) and Phenacoccus madeirensis Green (Pseudococcidae). Saissetia oleae was found in many olive orchards as a common species in all districts in Edremit Bay, while L. viburni and P. madeirensis were determined only in olive orchards in Edremit district. At the end of the study, 8.1% of the sampled olive orchards were found to be infested with any of the Coccidae, Diaspididae and Pseudococcidae species.

Anahtar Kelimeler

Edremit Bay Region, olive orchards, scale insect, Coccidae, Diaspididae, Pseudococcidae

Proje Numarası

2019/086

Kaynakça

• García Morales, M., Denno, B.D., Miller, D.R., Miller, G.L., Ben-Dov, Y. ve Hardy, N.B., ScaleNet: a literature-based model of scale insect biology and systematics. Database, 2016, 1-5, (2016).
• Elekçioğlu, N.Z. ve Kaydan, M.B., Scale insect (Hemiptera: Sternorryncha: Coccomorpha) species on medicinal and aromatic plants in Adana (Turkey). Plant Protection Bulletin, 61, 4, 5-12, (2021).
• Kaydan, M.B., Ülgentürk, S. ve Erkılıç, L., Türkiye'nin gözden geçirilmiş Coccoidea (Hemiptera) türlerinin listesi. Yuzuncu Yıl University Journal of Agricultural Sciences, 17, 2, 89-106, (2007).
• Ülgentürk, S., Şahin, Ö. ve Kaydan, M.B., İstanbul ili yeşil alan bitkilerinde bulunan Coccoidea (Hemiptera) türleri. Bitki koruma bülteni, 48, 1, 1-18, (2008).
• Batsankalashvili, M., Kaydan, M., Kirkitadze, G. ve Japoshvili, G., Updated checklist of scale insects (Hemiptera: Coccomorpha) in Sakartvelo (Georgia). Annals of Agrarian Science, 15, 2, 252-268, (2017).
• Kaydan, M.B., Ülgentürk, S. ve Erkılıç, L., Checklist of Turkish Coccoidea (Hemiptera: Sternorryncha) species. Türkiye Entomoloji Bülteni, 3, 4, 157-182, (2013).
• Mansour, R., Grissa-Lebdi, K., Suma, P., Mazzeo, G. ve Russo, A., Key scale insects (Hemiptera: Coccoidea) of high economic importance in a Mediterranean area: host plants, bio-ecological characteristics, natural enemies and pest management strategies–a review. Plant Protection Science, 53, 1, 1-14, (2017).
• Miller, D.R., Miller, G.L. ve Watson, G.W., Invasive species of mealybugs (Hemiptera: Pseudococcidae). Proceedings of the Entomological Society of Washington, 104, 825-836, (2002).
• Telli, S. ve Yiğit, A., Türkiye’de meyve ağaçlarında ekonomik zarar meydana getiren Pseudococcid’ler (Hemiptera) ve doğal düşmanları. Türkiye Biyolojik Mücadele Dergisi, 10, 1, 41-59, (2019).
• Anonymous, 2022-2023 Üretim sezonu sofralık zeytin ve zeytinyağı rekoltesi ulusal resmi tespit heyeti raporu. Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi (UZZK), 18 Eylül 2022, İzmir, Türkiye, (2022).
• Kaçar, G., Yıldırım, E. ve Ulusoy, M.R., Türkiye’de Gaziantep ve Kilis yöresinden yeni bir zeytin (Olea europaea Linnaeus, 1758) zararlısı: Omophlus nasreddini Reitter, 1890 (Coleoptera: Alleculidae). Turkish Journal of Entomology, 34, 3, 383-390, (2010).
• Kaçar, G., Ülgentürk, S. ve Ulusoy, M.R., Doğu Akdeniz Bölgesi zeytin ağaçlarında zararlı Coccoidea (Hemiptera) üstfamilyasına bağlı türler ve yayılış alanları. Türkiye Entomoloji Bülteni, 2, 2, 75-90, (2012).
• Kaplan, M., Mardin İli Zeytin Bahçelerinde Zararlı Böcek Türleri, Yayılışları ve Yoğunlukları. Journal of the Institute of Science and Technology, 9, 4, 1901-1907, (2019).
• Çetin, H. ve Alaoğlu, Ö., Mut (Mersin) ilçesinde zeytin ağaçlarında bulunan ikinci derecede önemli zararlıların populasyon değişimi ve zararları üzerinde araştırmalar. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 19, 36, 52-58, (2005).
• Yaşar, B. ve Erözmen, K., Balıkesir İli Meyve Ağaçlarındaki Diaspididae (Hemiptera: Coccomorpha) Türlerinin Saptanması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 22, 1, 172-181, (2018).
• Ergün, N. ve Tunalıoğlu, R., Edremit ilçesinde zeytincilik ve desteklemeler. Zeytin Bilimi, 6, 2, 83-92, (2016).
• Anaç, H., Balıkesir İli Edremit İlçesi Yağlık Zeytin Üreten İşletmelerin Ekonomik Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, (2005).
• TÜRKPATENT, Türk Patent ve Marka Kurumu, (2004, 2014, 2017). https://www.turkpatent.gov.tr/arastirma-yap, (12.10.2023).
• GLview, Search for Geographical Indications across the European Union and beyond, (2018, 2021). https://www.tmdn.org/giview/gi/search, (12.10.2023).
• Lazarov, A. ve Grigorov, P., Karantina na Rastenijata, Sofia: Zemizdat, (1961).
• Githae, M., Ong’amo, G.O., Nderitu, J., Watson, G.W. ve Kinuthia, W., Ants (Hymenoptera: Formicidae) associated with scale insects (Hemiptera: Coccomorpha) on citrus trees in Coastal and Lower Eastern Counties, Kenya. Journal of Agricultural Science and Practice, 5, 6, 245-249, (2020).
• Bora, T. ve Karaca, İ., Kültür Bitkilerinde hastalığın ve Zararın Ölçülmesi, İzmir: Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yardımcı Ders Kitabı, (1970).
• Şişman, S. ve Ülgentürk, S., Scale insects species (Hemiptera: Coccoidea) in the Turkish republic of northern Cyprus. Turkish Journal of Zoology, 34, 2, 219-224, (2010).
• Delrio, G. ve Foxi, C., Current status of Saissetia oleae biological control in Sardinia (Italy). IOBC/wprs Bulletin, 59, 171-176, (2010).
• Masten Milek, T. ve Šimala, M., Scale insects (Hemiptera: Coccoidea) on olive tree (Olea europaea L.). Glasilo biljne zaštite, 12, 4, 285-297, (2012).
• Mansour, R., Mkaouar, R., Lebdi, K.G., Suma, P. ve Russo, A., A survey of scale insects (Hemiptera: Coccoidea) occurring on olives in Tunisia. Journal of Entomological and Acarological Research, 43, 3, 315-322, (2011).
• Kaydan, M.B., Erkılıç, L. ve Ülgentürk, S., An invasive mealybug species Phenacoccus madeirensis Green (Hemiptera: Coccoidea: Pseudococcidae) introduced recently into Turkey. Turkish Bulletin of Entomology, 2, 2, 67-74, (2012).
• Çalışkan, A.F., Ulaşlı, B. ve Ulusoy, M.R., Mersin ili park ve peyzaj alanlarında tespit edilen unlubit (Hemiptera: Coccomorpha: Pseudococcidae) türleri. Türkiye Entomoloji Bülteni, 7, 1, 75-80, (2017).