Cerrahi Birimlerde Çalışan Hemşirelerin İş Yükünün Yaşam Kalitesine Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 58 - 69, 30.04.2024

Hülya Kızıl Toğaç Emel Yılmaz

https://doi.org/10.58605/bingolsaglik.1385863

Öz

Amaç: Araştırma cerrahi birimlerde çalışan hemşirelerde iş yükünün yaşam kalitesine etkisini belirlemek amacıyla yapıldı.
Materyal ve Metot: Tanımlayıcı ve kesitsel türdeki bu araştırmaya Türkiye'nin batı bölgesindeki bir üniversite hastanesinin cerrahi birimlerinde çalışan 85 hemşire alındı. Araştırma verileri; kişisel bilgi formu, Aşırı İş Yükü Ölçeği ve SF-12 Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanılarak toplandı. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, student t testi, ANOVA ve pearson korelasyon analizi kullanıldı.
Bulgular: Araştırmaya katılan hemşirelerin yaş ortalamasının 30.91±7.32 yıl, %69.4'ünün kadın ve %78.8'inin üniversite mezunu olduğu belirlendi. Hemşirelerin meslekte toplam çalışma süresinin 9.87±7.86 yıl, %56.5'inin servis hemşiresi olduğu, %68.2'sinin gündüz ve nöbet karışık çalıştığı ve %48.2'sinin işinden memnun olduğu saptandı. Katılımcıların Aşırı İş Yükü Ölçeği toplam puan ortalamasının 3.12±0.59, SF-12 fiziksel özet skorun 47.13±7.91 ve SF-12 mental özet skorun 37.17±10.54 olduğu belirlendi. Aşırı İş Yükü Ölçeği ile SF-12 fiziksel özet skor arasında negatif yönde zayıf, SF-12 mental özet skor arasında negatif yönde orta düzey ilişki belirlendi (p<0.05).
Sonuç: Araştırma sonucunda hemşirelerin iş yükleri ve fiziksel yaşam kalitelerinin orta düzey, mental yaşam kalitelerinin düşük olduğu saptandı. Hemşirelerin iş yüklerinin azaltılması ve yaşam kalitelerinin artırılmasına yönelik planlamaların yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hemşire, iş yükü, yaşam kalitesi

Etik Beyan

Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Sağlık Bilimleri Etik Kurulu'ndan onay alındı

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

Araştırmaya katılan hemşirelere teşekkür ederiz.

Kaynakça

• 1Aboshaiqah, A. (2016). Strategies to address the nursing shortage in Saudi Arabia. International Nursing Review, 63(3), 499-506. https://doi.org/10.1111/inr.12271
• 2Mosisa, G., Abadiga, M., Oluma, A., Wakuma. B. (2022). Quality of work-life and associated factors among nurses working in wollega zones public hospitals, West Ethiopia: a cross-sectional study. International Journal of Africa Nursing Sciences, 17, 100466. https://doi.org/10.1016/j.ijans.2022.100466
• Ayla Avcı. (2019). İş ve iş stresi yönetimi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(1), 290–296.
• Yazıcı Altuntaş, S. (2014). Hemşirelik Hizmetleri Yönetimi. İçinde: Ü. Tatar Baykal & E. Ercan Türkmen (Eds.), Stres yönetimi (pp. 665–677). Akademi Basın ve Yayıncılık.
• Dall'Ora, C., Griffiths, P., Ball, J., Simon, M., & Aiken, L. H. (2015). Association of 12 h shifts and nurses' job satisfaction, burnout and intention to leave: findings from a cross-sectional study of 12 European countries. BMJ Open, 5(9), e008331. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2015-008331
• Hasan, Y. (2014). Çalışma yaşamı ve stres kavramı: Durumsal bir yaklaşım. Manas Journal of Social Studies, 3(3), 109–131.
• Arifiani, D., Amalia, A., Naibaho, H., & Pitaloka, E. (2019). The role of work stress as a mediating variable in the relationship between workload and ıntention to leave. KnE Social Sciences, 3(26), 175–181. https://doi.org/10.18502/kss.v3i26.5372
• Phillips C. (2020). Relationships between workload perception, burnout, and intent to leave among medical-surgical nurses. International journal of evidence-based healthcare, 18(2), 265–273. https://doi.org/10.1097/XEB.0000000000000220
• Karacabay, K., Ayşegül, S., Çömez, S., & Çelik, N. (2020). Cerrahi hemşirelerinin iş yükü algilari ile tıbbi hata eğilimleri arasindaki ilişkinin belirlenmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(3), 404–417. https://doi.org/10.26559/mersinsbd.686481
• Karahan, E., Çelik, S., & Sugeçti, S. (2021). Investigation of workload perception, patient safety attitude and affecting factors of nurses working in surgical clinics. Journal of Education and Research in Nursing, 18(1), 1-9. https://doi.org/10.5152/jern.2021.65983
• Kıvanç Demiryas, Ç., & İlhan, N. (2023). Bir hastanede çalışan sağlık çalışanlarının yaşam kalitesi ile ilişkili faktörler. Sağlık ve Toplum, 33(1), 72-83.
• Aydıner Boylu, A., & Paçacıoğlu, B. (2016). Yaşam kalitesi ve göstergeleri. Journal of Academic Researches and Studies, 8(15), 137–150.
• Bilik, Ö. (2022). Komorbiditeli hastaların yaşam kalitesi. İçinde: S. Bülbüloğlu & Z. Şimşek Yaban (Eds.), Komorbid Hastalıklar ve Cerrahi Bakım (1. baskı, pp. 431–440). Nobel Tıp Kitabevleri Tic. Ltd. Şti.
• Li, X., Jiang, T., Sun, J., Shi, L., & Liu, J. (2021). The relationship between occupational stress, job burnout and quality of life among surgical nurses in Xinjiang, China. BMC Nursing, 20(1), 181. https://doi.org/10.1186/s12912-021-00703-2
• Santos, RMA., & Beresin, R. (2009). Quality of life of nurses in the operating room. Einstein, 7(2 Pt 1), 152-158.
• Derya, S. (2008). Crossover of work-family conflict: antecedent and consequences of crossover process in dual-earner couples. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul,.
• Peterson, M. F., Smith, P. B., Akande, A., Ayestaran, S., Bochner, S., Callan, V., Cho, N. G., Jesuino, J. C., Amorim, D., Francois, P., Hofmann, K., Koopman, P. L., Leung, K., Lim, T. K., Mortazavi, S., Munene, J., Radford, M., & Ropo, A. (1995). Role Conflict , Ambiguity , and Overload : A 21-Nation Study. Academy of Management Journal, 38, 429–452. https://www.jstor.org/stable/256687
• Gündüz, Ö., Mutlu, S., Aslan Basli, A., Gül, C., Akgül, Ö., Yilmaz, E., & Aydemir, Ö. (2021). Validation of the Turkish Form of Short Form-12 health survey version 2 (SF-12v2). Archives of Rheumatology, 36(2), 280–286.
• Tabachnick, B. G., & Fidel, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (sixth). Pearson.
• Tayfur Ekmekci, O., Xhako, D., & Metin Camgoz, S. (2021). The Buffering Effect of Perceived Organizational Support on the Relationships Among Workload, Work-Family Interference, and Affective Commitment: A Study on Nurses. The Journal of Nursing Research : JNR, 29(2), e140. https://doi.org/10.1097/JNR.0000000000000419
• Kowalczuk, K., Krajewska-Kułak, E., & Sobolewski, M. (2020). Working excessively and burnout among nurses in the context of sick leaves. Frontiers in Psychology, 11, 285. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.00285
• Ross, C., Rogers, C. & King, C. (2019). Safety culture and an ınvisible nursing workload. Collegian, 26, 1-7. https://doi.org/10.1016/j.colegn.2018.02.002
• Leridis, I., Matsouka, O., Bebetsos, E., & Kosta, G. (2023). The effect of physical activity on the quality of life of emergency room nurses working in public hospitals. Scientific Journal of Sport and Performance, 2(2), 236-224. https://doi.org/10.55860/QTXU6667
• Konstantinou, M.S., Efstathiou, A., Charalambous, G., Kaitelidou, D., & Jelastopulu, E. (2018). Assessing the health-related quality of life of nurses in the public sector of Cyprus. International Journal of Caring Sciences, 11(1), 100-107.
• Alahiane, L., Zaam, Y., Abouqal, R., & Belayachi, J. (2022). Health-related quality of life of nurses in university hospitals in Morocco: Cross-sectional observational study. Journal of Positive School Psychology, 6 (4), 7758 – 7768.
• Dehvan, F., Dalvand, S., & Ghanei Gheshlagh, R.(2019) Health-related quality of life measured by sf-36 in ıranian nurses: a systematic review and meta-analysis Shiraz E-Medical Journal, 20(7), e84762. https://doi.org/10.5812/semj.84762
• Dall'Ora, C., Ball, J., Reinius, M., & Griffiths, P. (2020). Burnout in nursing: a theoretical review. Human resources for health, 18(1), 41. https://doi.org/10.1186/s12960-020-00469-9
• Hellín Gil, M. F., Ruiz Hernández, J. A., Ibáñez-López, F. J., Seva Llor, A. M., Roldán Valcárcel, M. D., Mikla, M., & López Montesinos, M. J. (2022). Relationship between Job Satisfaction and Workload of Nurses in Adult Inpatient Units. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(18), 11701. https://doi.org/10.3390/ijerph191811701
• Phillips C. (2020). Relationships between workload perception, burnout, and intent to leave among medical-surgical nurses. International Journal of Evidence-Based Healthcare, 18(2), 265–273. https://doi.org/10.1097/XEB.0000000000000220
• Esin, M. N., & Sezgin, D. (2012). Yoğun bakım ortamında çalışan güvenliği: yoğun bakım hemşirelerinin çalışma ortamı ve mesleki riskleri. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 16(1), 14-20.
• Khanade, K., & Sasangohar, F. (2017). Stress, Fatigue, and Workload in Intensive Care Nursing: A Scoping Literature Review. Proceedings of the Human Factors and Ergonomics Society Annual Meeting, 61(1), 686-690. https://doi.org/10.1177/1541931213601658
• Kılınç, F., & Tosun, N. (2020). Hemşirelerin fiziksel aktivite düzeyleri ile yaşam kaliteleri arasındaki ilişkinin incelenmesi : tanımlayıcı bir araştırma. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(2), 207–215. https://doi.org/10.30569/adiyamansaglik.709435
• Aktaş, G., & Özvurmaz, S. (2019). Hemşirelerin yaşam kalitesi ve etkileyen değişkenlerin belirlenmesi. Hemşirelik Bilimi Dergisi, 2(3), 14–18.
• Toprak, M. E., & Timuçin, A. (2023). Hemşirelerin iş yaşam kalitesini etkileyen etmenlerin belirlenmesi. Yaşam Boyu Hemşirelik Dergisi, 4(2), 19–35. https://doi.org/10.29228/llnursing.67680
• Erenoğlu, R., Tambağ, H., Can, R., & Kabakoğlu, H. (2019). Hemşirelerin iş yaşam kalitesi ve etkileyen faktörler. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(3), 181–187. https://dx.doi.org/10.33631/duzcesbed.551576
• Korkmazer, F., & Aksoy, A. (2020). İşyükü fazlalığının yaşam kalitesi üzerindeki etkisinde iş-aile çatışmasının aracı rolü: Sağlık sektöründe bir uygulama. Business and Management Studies: An International Journal, 8(2), 1628–1657.
• Aydın, Y., & Kamuk, Y. U. (2021). Hemşirelerin fiziksel aktivite düzeyleri ile yaşam kalitesi ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(1), 88–105.