REFLECTIONS FROM GOBEKLI TEPE IN CLOTHING DESIGN

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 1, 103 - 120, 13.11.2023

Serap Çaşkurlu Betül Kır Can Hacıosmanoğlu

https://doi.org/10.20493/birtop.1374363

Öz

Clothing fashion, which affects individuals and societies, is constantly changing with trends. The role of developed countries in fashion in the process leading to the deterioration of the natural balance is negatively reflected in the cultural creativity of developing and underdeveloped societies. The awareness of the cultural values of societies can be kept alive with the work of individuals in their fields. In our study, Göbekli Tepe, which is located in the Fertile Crescent region and revealed by excavations that it is the place where civilization was born and spread to the world, is discussed. Inspired by the finds, stelae, and symbols on the steles unearthed in the region, original clothes were designed with the patterns and forms obtained from the visuals of the finds by using Photoshop and CorelDraw computer programs. Our study will contribute to the preservation and maintenance of the importance and value of Göbekli Tepe today and in the future. Informing and raising awareness with similar studies will add value to the protection and preservation of our cultural values.

Anahtar Kelimeler

Gobekli Tepe, Clothing Design, Cultural Design

GİYSİ TASARIMINDA GÖBEKLİ TEPE’DEN YANSIMALAR

Öz

Bireyleri ve toplumları etkisine alan giyim modası, trendlerle sürekli değişim göstermektedir. Doğal dengede bozulmaya kadar varan süreçte gelişmiş ülkelerin modadaki rolü, gelişmekte olan ve az gelişmiş toplumların kültürel yaratıcılıklarına da olumsuz yansımaktadır. Toplumların kültürel değerlerinin farkındalığı, kişilerin alanlarında yapacakları çalışmalarla yaşatılabilecektir. Çalışmamızda, Bereketli Hilal bölgesinde konumlanan, uygarlığın doğduğu ve dünyaya yayıldığı yer olduğu yapılan kazılarla ortaya çıkan Göbekli Tepe ele alınmıştır. Bölgede günyüzüne çıkartılan buluntular, steller ve stellerde yer alan sembollerden esinlenilmiş, Photoshop ve CorelDraw bilgisayar programları kullanılarak buluntuların görselliğinden elde edilen desen ve formlarla özgün giysiler tasarlanmıştır. Göbekli Tepe’nin günümüzde ve gelecekte önem ve değerinin korunması ve sürdürülmesinde çalışmamızın katkısı olacaktır. Benzeri çalışmalarla bilgilendirme ve bilinçlendirme, kültürel değerlerimizin korunması ve yaşatılmasına değer katacaktır.

Anahtar Kelimeler

Göbekli Tepe, Giysi Tasarımı, Kültürel Tasarım

Kaynakça

• Au, Y. and Au J. (2018). " Development of Innovative High-Fashion Collection Via Conceptual Design Process Model", Journal of Textile Science & Fashion Technology, 1(2), 1-7.
• Çaşkurlu , S., Egharloo, S. ve Kır, B. (2022). "Ayakkabı Tasarımında Bir İran Halı Hikâyesi". Gaziantep Unıversity Journal Of Social Sciences, 21(2), 840-854.
• Çelik, B. ve Tolon, K. (2018)." Yeni Bulgular Işığında Urfa’da Neolitik Dönem". Seleucia, 8, 211-232.
• Çoban, G. M. (2017). Güneydoğu Ve Orta Anadolu Bölgelerinde Neolitik Dönem’de Konut Ve Hane [Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Arkeoloji Anabilim Dalı, Edirne]. YÖK Tez Merkezi.
• Dietrich , O., Heun, M., Notroff, J., Schmidt, K., Zarnkow, M. (2012). “The role of cult and feasting in the emergence of Neolithic communities. New evidence from Göbekli Tepe, south-eastern Turkey”. Antiquity, 86(333), 674–695.
• Dökmen, Ü. (2009). Sanatta ve Günlük Yaşamda İletişim Çatışmaları ve Empati. Remzi Yayınevi.
• Güdek, O. (2018). Sözsüz İletişim Unsurlarının İşgören Motivasyonuna Etkisi: Otel İşletmelerine Yönelik Bir Araştırma [Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Balıkesir]. YÖK Tez Merkezi.
• Kılıç, Y. ve Eser, E. (2020). “Göbekli Tepe (Maden-İnanç Bağlamında) Toprak Ana İnancı”. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 7(4), 1985-2010.
• Mozota, B. (2006). Tasarım Yönetimi. Kapital Medya Hizmetleri A.Ş. Özdöl, S. (2011). Çanak Çömleksiz Neolitik Çağda Güneydoğu Anadolu’da Din Ve Sosyal Yapı. Tarih İncelemeleri Dergisi, 26(1), 173-199.
• Peters, J. and Schmidt, K. (2004). Animals In The Symbolic World Of Pre-pottery Neolithic Göbekli Tepe, South-Eastern Turkey: A Preliminary Assessment. Anthropozoologica, 39(1), 179-218.
• Schmidt, K. (2007). Taş Çağı Avcılarının Gizemli Kutsal Alanı Göbekli Tepe En Eski Tapınağı Yapanlar. (R. Aslan, Çev.), Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Schmidt, K. (2010). Göbekli Tepe – The Stone Age Sanctuaries. New Results Of Ongoing Excavations With A Special Focus On Sculptures And High Reliefs. Documenta Praehistorica, 37(21), 239-256.
• Seivewright, S. (2013). Moda Tasarımında Araştırma ve Tasarım. (B.Bakın, Çev.). Literatür Yayıncılık.
• Şanlıurfa Vakfı. (2022, Şubat). Göbeklitepe, Tarihin Bilinen İlk ve En Büyük Tapınağı. https://www.sanliurfavakfi.org.tr/index.php/sanliurfa/kultur-sanat-tarih/15-sanliurfa-kultur-sanat-tarih/40-gobeklitepe-tarihin-bilinen-ilk-ve-en-buyuk-tapinagi.html.
• Türkiye Kültür Portalı.(t.y.).Göbeklitepe. https://www.kulturportali.gov.tr/portal/gobeklitepe. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Şanlıurfa İl Kültür Ve Turizm Müdürlüğü. (2018, Temmuz). Göbeklitepe Unesco Dünya Mirası Listesinde. https://sanliurfa.ktb.gov.tr/TR-212086/gobeklitepede-unesco-dunya-mirasi-listesinde.html.
• T.C.Şanlıurfa Valiliği. (2018, Temmuz). Göbeklitepe UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'ne girdi. http://www.sanliurfa.gov.tr/yikob/gobeklitepe-unesco-dunya-kultur-mirasi-listesine-girdi.
• Zıllıoğlu, Merih. (2003). İletişim Nedir? Cem Yayınevi.