Unregistered Employment in Turkey : Social Injustices

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 1, 63 - 84, 31.01.2024

Şevval Yurt Yener Şişman

Öz

This study aims to investigate the social injustices caused by unregistered employment. In order to unpack social injustice, it is requisite to analyze unregistered employment in the first place. In consequence, unregistered employment in Turkey will be discussed in all its forms. National and international data on the subject will be analyzed, the workers are who are deprived of social security due to unregistered employment an based on this, social injustices that closely affect the society will be discussed.
In this respect, the studies in the literature were systematically scanned and the findings were synthesized and compiled. Problems such as inability to access social security tools and income inequality caused by unregistered employment reinforce social injustices. In fact, if workers are deprived of registered employment, they are not only left with the inability to benefit from health rights, but also deprived of the opportunities that retirement brings.
The aim of this study is to discuss the social policies that can be developed by examining the mentioned social injustices. In conclusion, it was found that unregistered employment is a problem that is difficult to eliminate in the short and medium term for Turkey. It has been determined that unregistered employment legitimizes unemployment, long working hours, poor working conditions and low wages; And emphasized that comprehensive policies should be developed due to the consequences that negatively affect the social structure and social security system by reinforcing existing social injustices.

Anahtar Kelimeler

Unregistered Employment, Social Injustice, Social Security

Kayıt Dışı istihdam : Sosyal Adaletsizlikler

Öz

Bu çalışma kayıt dışı istihdamın neden olduğu sosyal adaletsizlikleri incelemeyi amaçlamaktadır. Sosyal adaletsizlikleri çözümlemek için ilk etapta kayıt dışı istihdamı çözümlemek elzemdir. Bu sebeple Türkiye’de kayıt dışı istihdam tüm yönleriyle ele alınacaktır. Konuya ilişkin ulusal ve uluslararası veriler analiz edilecek, kayıt dışı çalışma nedeniyle sosyal güvenceden mahrum kalan işçi kesimi ve bu bağlamdan yola çıkılarak toplumu yakından etkileyen sosyal adaletsizliklerden söz edilecektir.
Bu doğrultuda literatürde bulunan çalışmalar sistematik bir biçimde taranmış, ulaşılan bulgular sentezlenerek derlenmiştir. Kayıt dışı istihdamın getirdiği sosyal güvenlik araçlarına ulaşılamama, gelir dağılımı eşitsizliği gibi sorunlar sosyal adaletsizlikleri perçinlemektedir. Öyle ki, işçiler kayıtlı istihdamdan mahrum kaldıkları takdirde yalnızca sağlık haklarından yararlanamamak ile kalmazlar, aynı zamanda emekliliğin getirdiği fırsatlardan da mahrum kalırlar.
Bu çalışmanın amacı bahsi geçen sosyal adaletsizlikleri irdeleyerek geliştirilebilecek sosyal politikaları tartışmaktır. Sonuç olarak kayıt dışı istihdamın, Türkiye için kısa ve orta vadede ortadan kaldırılması güç bir sorun olduğu; işsizliği, uzun çalışma saatlerini ve karşılığında düşük ücretleri, kötü çalışma koşullarını meşrulaştırdığı tespit edilmiş, var olan sosyal adaletsizlikleri pekiştirerek toplumsal yapıyı ve sosyal güvenlik sistemini olumsuz etkileyen sonuçları nedeniyle geniş kapsamlı politikalar geliştirilmesi gerektiği vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kayıt Dışı İstihdam, Sosyal Adaletsizlik, Sosyal Güvenlik

Kaynakça

• Aiken, J. , Wizner, S. (2003). Law as Social Work. Washington University Journal of Social Work, 32(6), s.669-682.
• Arsenio, W. , Gold, J. (2006). The Effects of Social Injustice and Inequality on Children’s Moral Judgments and Behavior: towards a Theoretical Model, Cognitive Development, 21(4), s.388-400.
• Borrie, G. , (Chair) (Commission for Social Injustice) (1994) Strategies for National Renewal, London, Verso. Bölükbaş, M. (2018). Kayıt Dışı İstihdam ve Genç İşsizlik Ekonomik Büyüme ile Alakalı Olabilir mi? Türkiye için Ekonomik Bir Analiz, Sosyal Güvenlik Dergisi, 8 (2), s.77.
• Candan, M. (2007). Kayıt Dışı İstihdam, Yabancı Kaçak İstihdamı ve Toplumumuz Üzerindeki Sosyo-Ekonomik Etkileri (Uzmanlık Tezi), Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı.
• Craig, G. (2002). Poverty, Social Work and Social Injustice. The British Journal of Social Work, 32(6), s.669-82.
• Dean, A. (1938). Social Injustice. The Journal of Education, 121(7), s.234.
• Erbey, G. (2012). Kayıt Dışı İstihdam Türlerinden Çocuk İşgücü ve Hanehalkı Gelirine Etkileri “İzmir İli Sanayi Sektöründeki Çocuk İşçiler Üzerine Bir Araştırma, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı.
• Güloğlu, T. , Korkmaz, A. & Kip, M. (2003). Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdam Gerçeğine Bir Bakış, Journal of Social Policy Conferences, 0 (45), s.51-96.
• Haddon, C. (2012). Making Policy in Opposition: the Commission on Social Justice, 1992-1994, Institute for Government https://www.instituteforgovernment.org.uk/publication/report/making-policy-opposition-commission-social-justice-1992-1994 (30.01.2024).
• İpek, M. (2014). Kayıt Dışı İstihdamda Küresel Etkiler ve Sosyal Örüntüler, Çalışma ve Toplum Dergisi, 1 (40), s.181.
• Jennings, K. (1991). Thinking about Social Injustice. Political Psychology, 12(2), s.188.
• Kahraman, H. , Karadağ, N. & Tüzel İşeri, E. (2023). Sosyal Adaleti Anlamak: Eğitim Perspektifinden Akademik Bir Bakış / An Academic View from the Perspective of Education, e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14 (1), s.335-372.
• Kaleli, E. , Karaca, C. (2019). Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdama İlişkin Çözüm Önerileri, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 19 (44), s.789.
• Kaygusuz, B. (2019). Türkiye’de Kayıt Dışı Ekonomi ve İstihdamın Sosyal Politikalar Açısından Analizi, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, s.97-118.
• Kutbay, H. (2018). Kayıt Dışı İstihdamın Vergi Gelirleri Üzerindeki Etkisi, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 7 (2), s.172-189.
• Manderson, D. (2012). Social Injustice. University of New South Wales Law Journal, 35(12), s.413.
• Misganaw, B. , Assefa, D. & Colovic, A. (2023). Is Starting and Staying Unregistered Longer Beneficial for Firms? The Moderating Role of Institutional Quality. International Journal of Entrepreneurial Behaviour and Research, 29(2), s.433-458.
• Murat, G. (2002). Dünyada ve Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdamın Nedenleri, Boyutları ve Çözüm Önerileri, Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 3 (1), s.45-62.
• Niknami, S. (2012). Essays on Inequality and Social Policy, Education, Crime and Health, Stockholm University, s.12.
• Nilsson, J. , Marszalek, U. ,Linnemeyer, R. , Bahner, A. & Misialek, L. (2011). Development and Assesment of the Social Issues Advocacy Scale. Educational and Psychological Measurement, 71(1), s.258-275.
• Ozbay, B. (2020). Türkiye’de Çocuk, Kadın ve Göçmenlerin Kayıt Dışı İstihdamı, Atlas Sosyal Bilimler Dergisi, s.1-6.
• Sarıca, A. (2008). Kayıt Dışı İstihdam ve Mücadele Yöntemleri (Uzmanlık Tezi), T.C. Başbakanlık DPT Planlama Uzmanlığı Tezleri, Ankara, s.6.
• Sosyal Güvenlik Kurumu, Kayıt Dışı İstihdam Oranları, http://eski.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/calisan/kayitdisi_istihdam/kayitdisi_istihdam_oranlari , (04.06.2023).
• Sunal, O. (2011). Sosyal Politika: Sosyal Adalet Açısından Kuramsal Bir Değerlendirme, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66(3), s.283-305.
• Şişman, Y. (1999). Ekonomik Faaliyetlerde Enformelleşme ve Enformel Ekonomik Faaliyetlerde Çalışanlara Yönelik sosyal Politikalar, Eskişehir’deki Seyyar Satıcılar Üzerine Bir Alan Araştırması (Doktora Tezi), Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Eskişehir.
• T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenliği Bakanlığı, Asgari Ücret 2024 Ocak, https://www.csgb.gov.tr/asgari-ucret/ ,(30.01.2024).
• TÜİK, Çalışan Çocuk İstatistikleri 2019, Temel Bulgular https://data.tuik.gov.tr/Bulten/DownloadFile?p=yxyGcx0z0f8arf1wGPRiRwk69yn6C6s4mVoY5hOZMWtPUWFzq1J3qlbmhHgE12BO2cuV3syT4ivSxIjKkRQxL5tRNI7TVv7WNOH4yqhzaKU= (30.01.2024).
• TÜİK, Çocuk İşgücü Anketi Sonuçları, 2019 https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Child-Labour-Force-Survey-2019-33807 (30.01.2024).
• TÜİK, Gelir Dağılımı İstatistikleri 2022 – 2023, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Gelir-Dagilimi-Istatistikleri-202249745#:~:text=Son%20yap%C4%B1lan%20ara%C5%9Ft%C4%B1rma%20sonu%C3%A7lar%C4%B1na%20g%C3%B6re,azalarak%20%256%2C0%20oldu. , (04.06.2023).
• TÜİK, Ulusal Eğitim İstatistikleri, 2022.
• https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=National-Education-Statistics-2022-49756#:~:text=Ortalama%20e%C4%9Fitim%20s%C3%BCresi%202022%20y%C4%B1l%C4%B1nda,10%2C0%20y%C4%B1l%20olarak%20ger%C3%A7ekle%C5%9Fti (31.01.2024).
• Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (1997) “Ekonomik Forum" , TOBB Dergisi, s.4.
• Williams, C. , Horodnic, I. (2018). Do Deterrents Prevent Undeclared Work? An Evaluation of the Rational Economic Actor Approach. Macroeconomics: Employment, Income & Informal Economy eJournal.
• Williams, C. , Horodnic, I. (2018). Extent and Distribution of Unregistered Employment in the Service Industries in Europe, The Service Industries Journal, 38(12), s.856-874.
• Yağmur, A. (2013). Seçilen Ülkeler ve Ülkemizdeki Kayıt Dışı İstihdamın Karşılaştırılması ve Seçilen AB Üyesi Devletlerde Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele, Sosyal Güvence, 0 (3), s.7.
• Yıldırım, K. (2019). Makro İktisada Giriş, Nisan Kitabevi, Eskişehir.