Sakaryabaşı Sulama Birliğinde Sulama Performansının Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 2, 320 - 330, 28.12.2023

Eray Harman Belgin Çakmak

https://doi.org/10.33202/comuagri.1310046

Öz

Sulama tesislerinin öngörülen hedeflere ulaşılabilmesi için, işletme faaliyetlerinin belli aralıklarla izlenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Sulama performansının izlenmesi ve değerlendirilmesi, beklenen faydaların elde edilebilmesi ve sulama yönetiminin başarılı olabilmesi için en önemli hususlardan biridir. Bu çalışma, Devlet Su İşleri tarafından inşa edilip 1995 yılında devredilen Sakaryabaşı Sulama Birliği’nde yürütülmüştür. Sulama birliğinde 2018-2022 yıllarına ilişkin su dağıtım performansı, mali performans ve üretim performansı değerlendirilmiştir. Çalışma sonucuna göre, yıllık su temini oranı 0.97-1.49, yatırımın geri dönüşüm oranı %62.83-125.08, bakım masrafının gelire oranı %19.43-51.86, birim alana düşen işletme-bakım-yönetim masrafı 51.35-73.07 $ ha-1, su dağıtımında istihdam edilen her bir kişiye düşen toplam masraf 9632.38-13589.57 $ kişi-1, su ücreti toplama performansı %75.08-96.40, birim alana düşen çalışan personel sayısı 0.00115-0.00161 kişi ha-1, birim sulama alanına karşılık elde edilen gelir 1776.93-2179.49 $ ha-1, sulanan birim alana karşılık elde edilen gelir 1895.51-2269.31 $ ha-1, şebekeye alınan birim sulama suyuna karşılık elde edilen gelir 0.277-0.405 $ m3-1, tüketilen birim sulama suyuna karşın elde edilen gelir 0.726-0.814 $ m3-1 arasında değiştiği bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

sulama performansı, Sakaryabaşı sulama birliği, sulama

Kaynakça

• Anonim, 2019. Devlet Su İşleri, İşletme Bakım Mühendisleri Temel Eğitim Semineri. 08-12.04.2019, İstanbul.
• Anonim 2022a. 2021 yılı DSİ ce İşletilen ve Devredilen Sulama Tesisleri Değerlendirme Raporu. DSİ Genel Müdürlüğü İşletme ve Bakım Dairesi Başkanlığı. 755s. Ankara.
• Anonim 2022b. Sakaryabaşı Sulama Birliği kayıtları, Eskişehir.
• Anonim, 2023a. Devlet Su İşleri 2022 Yılı Faaliyet Raporu. 2023, Ankara.
• Anonim, 2023b.https://eskisehir.tarimorman.gov.tr/Menu/34/Genel-Bilgiler#:~:text=%C4%B0KL%C4%B0M%20%E2%80%8B%C3%96ZELL%C4%B0KLER%C4%B0&text=Y%C4%B1ll%C4%B1k%20s%C4%B1cakl%C4%B1k%20ortalamas%C4%B1%2C%2010.9%C2%B0,C%20aras%C4%B1nda%20de%C4%9Fi%C5%9Fen%20derecelere%20rastlanabilir.
• Bekisoglu, M., 1994. Irrigation Development and Operation and Maintenance Problems in Turkey. Proceedings of the Conference on Development of Soil and Water Resources. General Directorate of State Hydraulic Works, Ankara, pp: 579-586.
• Beyribey, M., 1997. Devlet Sulama Şebekelerinde Sistem Performansının Değerlendirilmesi. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayın No: 1480, Bilimsel Araştırmalar ve İncelemeler. 813. Ankara
• Burton, M., Molden, D., Scutsch, J., 2000. Benchmarking Irrigation and Drainage System Perfromance. International Programme on Technology and Research in Irrigation and Drainage (IPTRID), 49p.
• Cengiz, A., Uçar, Y., 2021. Acıpayam Sulama Şebekesi Performansının Değerlendirilmesi. Türk Bilim ve Mühendislik Dergisi. 3(1): 22-29.
• Cakmak, B., Polat, H. E., Kendirli, B., Gokalp, Z., 2009. Evaluation of Irrigation Performance of Asartepe Irrigation Association: A Case Study From Turkey. Journal of Akdeniz University Agricultural Faculty, Antalya, 22(1): 1-8.
• Cin, S., Çakmak, B., 2017. Assessment of Irrigation Performance in Başören Irrigation Cooperative Area of Beypazarı, Ankara. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpasa University, 34 (2), 10-19.
• Çakmak, B., Beyribey, M., Kodal, S., Erözel, A.Z., Aküzüm, T., 1995. Sulama Şebekelerinin Kullanıcıya Devri.5.Ulusal Kültürteknik Kongresi Bildirileri, 30 Mart- 2Nisan 1995, s.95-109, Kemer, Antalya.
• Çakmak, B., 2002. Kızılırmak Havzası Sulama Birliklerinde Sulama Sistem Performansının Değerlendirilmesi. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, Cilt:5, Sayı:2, s.130-141, K.Maraş.
• Çakmak, B., Beyribey, M., Yıldırım, Y.E., Kodal, S., 2004. Benchmarking Performance of Irrigation Schemes: A Case Study from Turkey. Irrigation and Drainage, The Journal of the International Commission on Irrigation and Drainage, Vol 53, No:2, p.155-164.
• Çakmak, B., Tekiner, M., 2010. Çanakkale Kepez Kooperatifinde Sulama Performansının Değerlendirilmesi. 1. Sulama ve Tarımsal Yapılar Sempozyumu 27-29 Mayıs 2010. Kahramanmaraş Sütçüimam Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü. Cilt:1, s.279-290, K.Maraş.
• Cakmak, B., Kibaroglu, A., Kendirli, B., Gokalp, Z., 2010. Assessment of The Irrigation Performance of The Transferred Schemes in Turkey: A Case Study Analyses. Irrigation and Drainage, The Journal of the International Commission on Irrigation and Drainage, Volume 59, Issue 2, p.138-149.
• Değirmenci, H., Buyukcangaz, H., Kuşçu, H., 2003., Assessment of Irrigation Schemes with Comparative Indicators inthe Southeastern Anatolia Project. Turkish Journal of Agriculture and Forestry Vol. 27 (2003) 293-303.
• Ghazalli, M.A., 2004. Benchmarking of Irrigation Projects in Malaysia: Initial Implementation Stages and Preliminary Results. Irrigation and Drainage, The Journal of the International Commission on Irrigation and Drainage, Vol 53, No:2, p.195-212.
• Malano, H., Burton, M., 2001. Guidelines for Benchmarking Performance in the Irrigation and Drainage Sector. International Programme for Technology and Research in Irrigation and Drainage (IPTRID), FAO, 44p., Rome, Italy.
• Merdun, H., 2004. Comparison of Irrigation Performance Based on The Basin, Crop Pattern, and Scheme Sizes Using External Indicators. Turk J Agric For 28: 321-331.
• Sener, M., Yuksel, A.N., Konukcu , F., 2007. Evaluation of Hayrabolu Irrigation Scheme in Turkey Using Comparetive Performance Indicators. Journal of Tekirdag Agricultural Faculty 4(1) :43-54.
• Nalbantoğlu, G., Çakmak B., 2007. Akıncı sulama birliğinde sulama performansının karşılaştırmalı değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi. Ziraat Fakültesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 13(3), 213- 223.
• SYGM, 2021. Tarım Sektöründe Su Verimliliğine İlişkin Metodolojik Rehber. Tarım ve Orman Bakanlığı, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, 91s. Ankara.
• Tekiner, M., Çakmak, B., 2012. Aynı Kaynaktan Su Alan Üç Sulama Birliğinde Su Yönetim Performansının Değerlendirilmesi. 2. Ulusal Sulama ve Tarımsal Yapılar Sempozyumu 24-25 Mayıs, s.1-8, İzmir.