Jandarmada Ahlak ve Değer Eğitimi

Yıl 2023, Cilt: 21 Sayı: 46, 451 - 484, 25.12.2023

İsmail Demircioğlu Onur Güven

https://doi.org/10.34234/ded.1389797

Öz

Ahlak ve değer eğitimi, toplumların gelişmişlik düzeyini yansıtan önemli göstergelerdendir. Şüphesiz her toplumun kendine özgü değerleri olduğu gibi her mesleğin de kendisini özgün kılan bazı ahlaki ve değer ölçütleri bulunur. Bu kapsamda jandarma mesleği de özellikleri itibariyle diğer mesleklerden ayrılır. Türk jandarması terörle mücadeleden asayişin sağlanmasına, sınır güvenliğinden kaçakçılığa kadar birçok problemle başarıyla mücadele etmektedir. İşte bu başarısının altında ahlak ve değer eğitiminin önemi büyüktür. Bu eğitimlerin yanı sıra yurt sevgisi/bilgisi gibi derslerde vatan sevgisi düsturunu personele kazandırmaktadır.
Kurulduğu günden bugüne hangi rütbede olursa olsun jandarma personeli, nitelikli birer kolluk kuvveti olarak ülke güvenliğine hizmet etmektedir. Şüphesiz bu hizmetin başarılı olabilmesi için sistemli bir eğitim organizasyonu ve hem akademik hem de mesleki bilgi birikim gerekmektedir. Ayrıca bunun yanında ahlaklı, değerlerine bağlı ve yüreği vatan sevgisiyle çarpan personeller yetiştirilmelidir. Bu çerçevede Jandarma Okullarının teşkilatlandığı XX. yüzyılın ilk çeyreğinden 2016 yılında kurulan Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi’ne kadar geçen süreçte eğitim programları incelendiğinde ahlak, değer ve yurt bilgisi derslerinin bazı dönemlerde müfredata eklendiği ve bu alanlara yönelik konuların önemle üzerinde durulduğu görülmektedir. Bu çalışmada, Erken Cumhuriyet evresinden günümüze jandarma eğitiminde ahlak ve değer eğitimine ne ölçüde yer verildiği, yayımlanan müfredatlar ve çeşitli materyaller aracılığıyla incelemeye tabi tutulmuştur. Neticede jandarma eğitiminde bu konunun önemli bir yer kapladığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Jandarma, Ahlak, Değer, Askerlik, Şehitlik, Gazilik

Etik Beyan

Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur. / It is declared that scientific and ethical principles have been followed while carrying out and writing this study and that all the sources used have been properly cited.

Destekleyen Kurum

Destekleyen Kurum yoktur.

Moral and Values Education in the Gendarmerie

Öz

Moral and value education is one of the important indicators that reflect the level of development of societies. Undoubtedly, every society has its own values. In addition, each profession has some special moral and value norms. In this context, the gendarmerie profession differs from other professions in terms of its characteristics. The Turkish gendarmerie successfully combats many problems, ranging from the fight against terrorism to maintaining public order, from border security to smuggling. Moral and value education is of great importance behind this success. In addition to these trainings, the principle of patriotism is imparted to the personnel in courses such as love/knowledge of the country. Since the day it was founded, gendarmerie personnel, regardless of their rank, have been serving the security of the as country as qualified law enforcement officers. Undoublty academic and professional education are important for this service to be successful. Additionaly, moral education, loyality to the values and love for country should be included in personnel trainings. Gendarmerie Schools were established in the 20th century. When the education programs of Gendarmarie Schools from the first quarter of the 20th century until the establishment of the Gendarmerie and Coast Guard Academy in 2016 are examined, it is seen that morality, values and love/knowledge of the country courses were included in the programs in some periods and the subjects related to these areas were emphasised. In this study, the extent to which moral and value education has been included in gendarmerie training from the Early Republic period to the present has been examined through published curricula and various materials. As a result, it was concluded that this subject occupies an important place in gendarmerie training.

Anahtar Kelimeler

Gendarmerie, Morality, Value, Military, Martyrdom, Veteran

Kaynakça

• Akagündüz, Y.S. (2016). Türkiye’de Ahlak Eğitimi Üzerine Bir İnceleme. [Yayınlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Alay Hey’et Talimiyesi, (1939). Askerlik ve Jandarma Meslek Bilgisi. İl Basımevi.
• Arbak, H. (1942). Manisa Jandarma Alay Ders Notları. Dereli Basımevi.
• Aslan, A. (2019). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Maneviyat-ı Askeriyye Kitapları. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi
• Avcı, A. (1944). Gedikli Erbaşın Vasfı. Jandarma Karakol Dergisi, 31, 16-26.
• Baray, M. (1944). Fevkalade Zamanlarda, Fevkalade Hizmet ve Gayretlerin Meslek ve Vazife Noktai Nazarından Fayda ve Tahlili. Jandarma Mecmuası, 72, 15-20.
• BCA (Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi), Muamelat Genel Müdürlüğü, 1933; 128.923.6.
• Binbaşıoğlu, C. (1999). Cumhuriyet Döneminde İlkokul Programları. 75. Yılda Eğitim, Tarih Vakfı Yayınları, 145-170.
• Cevizci, A. (2002). Etiğe Giriş. Paradigma Yayınları.
• Cihan, H. (2015). Kuruluşundan Cumhuriyetin İlk Yıllarına Geçen Süreçte Jandarma Okulları. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi
• Çermeli, A. ve Atabey H. (2002). Jandarma Genel Komutanlığı Tarihi. c.1, Kozan Ofset.
• Çilingir, L. (2020). Ahlak ve Din Eğitiminin Yapısı ve Yönetimi Üzerine. Felsefe Dünyası Dergisi, 72, 58-75.
• Demircioğlu İ., Demircioğlu E., Güven O. ve Yılmaz D. (2023). Kuruluştan Günümüze Jandarma Mektep, Müfredat, Tarih Bilinci. Yeditepe Akademi.
• Duman, T. ve Ergün, M. (1996). 19. Yüzyılda Osmanlı Askerî Okullarının Ders Programları ve Ders Kitapları. Yeni Türkiye Dergisi, 7, 494-511.
• Erginsoy, A. (1937). 1706 sayılı Jandarma Kanununun Şerhi. Jandarma Genel Komutanlığı.
• Esirci, Ş. (1989). Çağımızda Görgü ve Nezaket Kuralları. Şedele Matbaacılık.
• Görgü ve Nezaket Kuralları (2003). Jandarma Genel Komutanlığı Yayınları.
• Günay, A. (1943). Bir Jandarma Nasıl Olmalıdır. Jandarma Karakol Mecmuası, 28-29, 23-30.
• Halıcı, E. N. (2019). Değişim Sürecinde Osmanlı Jandarması’nın Eğitim Meselesi (1839-1914). [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Kırıkkale Üniversitesi
• https://islamansiklopedisi.org.tr/gedikli
• https://www.jsga.edu.tr/fakulte
• https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.2709.pdf
• J. Er Okullarında ve Bu Vaziyetteki Toplu Birliklerde Haftalık Ders Programı H., (1942). Jandarma Emirnamesi, 577, 200-203.
• Jandarma Alay Mektepleri Ta’limatnamesi. (1918). Jandarma Matbaası.
• Jandarma Astsubay Hazırlama ve Sınıf Okulları Komutanlığı Tarihçesi. (Yayın yılı yok), Beytepe Jandarma Okullar Komutanlığı.
• Jandarma Efrâd ve Zabit Mektepleri Ders Programı. (1925). Jandarma Evamir Mecmuası, 199, 159-163.
• Jandarma Erinin Askeri Bilgi Kitabı. (Yayın yılı yok), İl Basımevi.
• Jandarma Sınıfının Talim ve Terbiye Devre ve Safhaları, (1931). Jandarma Emirler Mecmuası, 347, 452-456.
• Jandarma Vazaifi ve Askerî Bilgi (Sualli Cevaplı) Emir ve Kumandanlar, (1935). Işık Baskıevi.
• Kara, İ. (2007). Askere Din Dersleri: İyi Asker, İyi Müslüman Olur. Toplumsal Tarih, 166, 48-53.
• Karaçam, İ. (1954). Jandarma ve Karakol. Dizerkonca Matbaası.
• Kaymakcan, R. ve Meydan, H. (2020). Ahlak, Değerler ve Eğitimi. Dem Yayınları.
• Kemal Bey. (1341). Jandarma Teşkîlâtı ve Meslekte Ma'lûmat ve Ahlâk Üzerine. Jandarma Mecmuası, 3, 89-94.
• Kemerdere, R. (1936). J. Subaylarına Öğütlerim, Jandarma Mecmuası, 46, 67-81.
• Kesgin, S. (2010). Cumhuriyet Dönemi Örgün Eğitim Kurumlarında Ahlak Eğitimi. [Yayınlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi
• Köy Mektepleri Müfredat Programı, (1938). Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Kunter, E. (2006). Askeri Birliklerde Erbaş ve Erlerin Yurt Sevgisi Eğitimi Üzerine Bir Araştırma. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gaziantep Üniversitesi.
• Mekteplerin ve Ağ. Mt nin Günlük Porgıram. (1931). Jandarma Emirler Mecmuası, 344, 416-420.
• Olçay, Ş. (1939). Vazife Aşkı, Jandarma Karakol Mecmuası, 13, 14-18.
• Ozanalp, O. (1939). Jandarma Karakollarında Talim Terbiye. Jandarma Karakol Mecmuası, 13, 19-26.
• Öcal, M. (1998). Cumhuriyet Döneminde Türkiye’de Din Eğitimi ve Öğretimi. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(7), 241-268.
• Ömer F. (1325). Osmanlı Efrâdına Maneviyât-ı Askeriyye Dersleri.
• Özege, F. (1947). Genç Jandarma Subayına Öğütler. Jandarma Dergisi, 79, 35-46.
• P. ve Gedikli Erbaş Okulunda J. Erbaşlarına Okutulan Derslerin Müfredat Programı. (1937). J. Genel Komutanlığı Matbaası.
• Piyade Er ve Manganın Yetiştirilmesinde Kılavuz. (1940). Jandarma Mecmuası, 58, 5-18.
• Sapan, H. (1966). Mehmetçiğe Din Bilgisi. Genelkurmay Basımevi.
• Şahan, Z. (1938). Genç Subayların Meslek Vazifelerinde Muvaffakiyet Sırları. Jandarma Mecmuası, 52, 29-32.
• Şimşek, H. ve Yıldırım, Ali. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Tarhan, N. (2018). Askeri Kurumlarda Değerler. Kurumlarda Değerler, (ed.) Muzaffer Şeker, Yasin Bulduklu & Bülent Dilmaç, Necmettin Erbakan Üniversitesi Kültür Yayınları, 5-86.
• Tevfik Efendi. (1926). Jandarma'nın Vazîfesine Dâir, Jandarma Mecmuası, 6, 79-84.
• Töreli, T. (2020). Osmanlı Jandarmasının Mesleki ve Askeri Terbiyesi. Hiper Yayınları.
• Tural, S. (1992). Kültürel Kimlik Üzerine Düşünceler. Ecdad Yayınevi.
• Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Yönetmeliği. (1961). https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=5905&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5
• Uzun, Z. ve Uzun, A. M. Ş. (2017). Değerin Yeniden İnşası: Askerlik Mesleğinde Değer Eğitimine Dair Kuramsal Bir Yaklaşım Önerisi. Akademik Bakış Dergisi, 63, 503-520.
• Üstel, F. (2021). Makbul Vatandaşın Peşinde II. Meşrutiyet'ten Bugüne Vatandaşlık Eğitimi. İletişim Yayınları.
• Vehbi, M. (1926). Efrad-ı Cedide Bölüklerine Mahsus Terbiye-i Medeniye ve Meslekiye. Jandarma Matbaası.
• Yarbay Hüsnü. (1934/35). Bir Jandarma Nasıl Olmalıdır? Jandarma Mecmuası, 40-41, 4-6.
• Yazar, N. (2023). Din ve Değerler Eğitimi. Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi Yayınları.
• Yüzbaşı Tubert. (1929). “Jandarma Zabiti”, Jandarma Mecmuası, S.20, ss. 121-132.
• Zâbitanın Manevi Silahı, (1926). Jandarma Mecmuası, S.5, ss. 68-76.