GESTALT APPROACH TO LITERARY CRITICISM - A STUDY ON SERVİ BY SABAHATTIN ALİ

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 426 - 447, 22.10.2019

Zeynep Candır Yakup Çelik

Öz

Psychology studies man, science of literature deals with literary works of him. These
two fields inevitably feed each other and have the same aim of understanding human. Psychology and science of literature first encountered by means of
psychoanalytical literary approach. Gestalt therapy is another theory of
psychotherapy which can provide new perspectives to reader when it is used as a
tool for analyzing literary pieces.

In this study the history lies behind Gestalt Therapy Theory and its basic concepts
will be presented and then Gestalt approach will be introduced as a tool for literary
criticism. Servi which is one of the poems of Sabahattin Ali will be analyzed
through Gestalt approach as an application. 

Anahtar Kelimeler

Literary Criticism, Gestalt, Literary Theories, Sabahattin Ali

GESTALT BAKIŞ AÇISIYLA EDEBİYAT ELEŞTİRİSİ - BİR UYGULAMA: SERVİ, SABAHATTİN ALİ

Öz

Psikoloji, insanı; edebiyat bilimi ise onun kaleminden veya dilinden dökülenleri ele
alır. İnsanı anlamak amacında birleşen ve birbirini kaçınılmaz olarak besleyen bu iki
alanın kesiştiği ilk nokta psikanalitik edebiyat eleştirisi olmuştur. Gestalt terapisi ise
bir başka psikoterapi kuramı olup prensipleri edebî eser incelemelerinde araç olarak
kullanıldığında okura şimdiye kadar denenmemiş, yepyeni bir perspektif
sunabilecektir.

Bu çalışmada, Gestalt Terapisi Kuramı’nın temelinde yatan tarihi arka plan ve
kuramın temel kavramları irdelendikten sonra edebiyat eleştirisinin bu bakış açısıyla
nasıl yapılabileceği tartışılacaktır. Bir uygulama olarak Sabahattin Ali’nin Servi adlı
şiiri, Gestalt bakış açısıyla değerlendirilecektir. 

Anahtar Kelimeler

edebiyat eleştirisi, Gestalt, edebiyat kuramları, Sabahattin Ali

Kaynakça

• Ali, S. (2016). Bütün şiirleri. A. Özkırımlı (Yay. Haz.). İstanbul: YKY.
• Aristoteles (2018). Ruh üzerine. Ö. Aygün ve Y. G. Sev (Çev.). İstanbul: Pinhan Yay.
• Brooks, P. (2014). Psikanaliz ve hikâye anlatıcılığı. H. Demir-Atay ve H. Atay (Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yay.
• Brownell, P. (2010). Gestalt therapy: a guide to contemporary practice. New York: Springer Publishing Company.
• Bruno, F. J. (1996). Psikoloji tarihi. G. Sevdiren (Çev.). İstanbul: Kibele Yay.
• Cebeci, O. (2004). Psikanalitik edebiyat kuramı. İstanbul: İthaki Yay.
• Crocker, S. F., Philippson, P. (2005). Phenomenology, existentialism, and eastern thought in gestalt therapy. A. L. Woldt, S. M. Toman (Ed.). Gestalt Therapy: History Theory and Practice. (s. 75-76) içinde. London: Sage Publications.
• Eagleton, T. (2004). Edebiyat kuramı: giriş. T. Birkan (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yay.
• O’Leary, E. (Ed.). (2013). Gestalt therapy around the world. UK: Wiley-Blackwell Publications.
• Gökberk, M. (2017). Felsefe tarihi. İstanbul: Remzi Yay.
• Hilav, S. (2013). Felsefe el kitabı. İstanbul: YKY.
• Jung, C. G. (2017). Ruh: insan, sanat, edebiyat. İ. H. Yılmaz (Çev.). İstanbul: Pinhan Yay.
• Korkmaz, R. (1997). Sabahattin Ali, insan ve eser. İstanbul: YKY.
• Mann, D. (2010). Gestalt therapy 100 key points & techniques. New York: Routledge.
• Moran, B. (2008). Edebiyat kuramları ve eleştiri. İstanbul: İletişim Yay.
• Perls, F. S. (1980). Gestalt therapy verbatim. J. O. Stevens (Ed.). New York: Bantam Books.
• Platon (2013). Minos-epinomis. F. Akderin (Çev.). İstanbul: Say Yay. Schultz, D. P., Schultz, S. E. (2007). Modern psikoloji tarihi. Y. Aslay (Çev.). İstanbul: Kaknüs Yay.
• Sharf, R. S. (2016). Theories of psychotherapy and counselling: concepts and cases, Boston: Cengage Learning.
• Shepard, M. (2014). Fritz. New York: Open Road Integrated Media.
• Sinay, S. (2005). Gestalt for beginners. Hyderabad: Orient Longman.