Brother's Keeper: A Foucaultian Approach

Yıl 2024, Sayı: 35, 185 - 214, 29.02.2024

Haşim Demirtaş

https://doi.org/10.15182/diclesosbed.1358076

Öz

When “power” is mentioned, one of the images that comes to mind fort he concept is “political power”. That means perceiving the concept in a narrow framework because power influences much broader aspects of life. Foucault has expanded the perception of power by eliminating its boundaries. According to him, power is a phenomenon produced within institutions and manifests itself in human relationship. From the perspective that cinema is an art that portrays society and humanity, it is possible to say that these patterns of power find their representation on the silver screen. Ferit Karahan’s film Brother’s Keeper (2021) is a production that portrays a snapshot of Turkish sociology, showing how power practices take place and how they structure teacher-student relationship. This study firstly summarized Foucault’s definition of power, and then explained how the otherness is produced and visible within the school institution through a sociological analysis method. As a result of the research, it is observed that various form of power and discipline technique according to Foucault are present in the film.

Anahtar Kelimeler

Foucault, Power, Cinema, Brother’s Keeper, Other.

Okul Tıraşı: Foucaultçu Bir Yaklaşım

Öz

“İktidar” denildiğinde kavramın zihinde beliren imgelerinden biri siyasal iktidardır. Bu, kavramın dar bir çerçevede algılanması demektir çünkü iktidar, hayatın çok daha geniş alanlarına etki etmektedir. Foucault, iktidar algısına yönelik sınırları ortadan kaldırarak genişletmiştir. Ona göre iktidar, kurumlarda üretilen ve insan ilişkilerinde kendini gösteren bir olgudur ve her iktidar kendi ötekisini yaratmaktadır. Sinemanın toplumu ve insanı anlatan bir sanat olduğu görüşünden hareketle, üretilen bu iktidar örüntülerinin beyaz perdede kendine temsil alanı bulduğunu söylemek mümkündür. Ferit Karahan’ın Okul Tıraşı (2021) filmi, iktidar pratiklerinin nasıl gerçekleştiğini ve bunun da öğretmen-öğrenci ilişkilerini nasıl yapılandırdığını gösteren, Türkiye sosyolojisinin bir kesitinin fotoğrafını çeken bir yapımdır. Bu çalışma, öncelikle Foucault’nun iktidar kavramını özetlemiş, ardından da bu açıklamalar çerçevesinde “öteki”nin nasıl üretildiğini ve okul kurumu içinde nasıl görünür olduğunu sosyolojik analiz yöntemiyle açıklamıştır. Çalışmanın sonucunda filmin Foucault’nun belirttiği iktidar biçim ve disiplin tekniklerini içerdiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Foucault, İktidar, Sinema, Okul Tıraşı, Öteki

Kaynakça

• Althusser, L. (2008). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları. İthaki.
• Aristoteles. (1993). Politika. Remzi Kitapevi.
• Aytaç, Ö. (2005). Modern bürokrasiler ve yabancılaşma ethosu. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 319-348.
• Başaran, İ. E. (2000). Eğitim psikolojisi. Feryal Matbaası.
• Berger, A. A. (2018). Medya çözümleme teknikleri. (Çev. N. Pembecioğlu). Nobel.
• Canpolat, N. (2005). Bilginin arkeologu: Michel Foucault. İçinde N. Rigel, G. Batuş, G. Yücedoğan ve B. Çoban (Eds.). Kadife karanlık: 21. yüzyıl iletişim çağını aydınlatan kuramcılar (s. 75-138). Su Yayınevi.
• Dante, A. (1996). Monarchy. Cambridge University Press.
• Dreyfus, H. L., & Rabinow, P. (1982). Michel Foucault: beyond structuralism and hermeneutics. University of Chicago Press.
• Foucault , M. (2017). Deliliğin tarihi. (Çev. M. A. Kılıçbay). İmge Kitabevi Yayınları.
• Foucault, M. (1992). Hapishanenin doğuşu. (Çev. M. A. Kılıçbay). İmge Kitabevi.
• Foucault, M. (2005). Özne ve iktidar. Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2007). Cinselliğin tarihi. (Çev. H. U. Tanrıöver). Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2011). Büyük kapatılma. (Çev. I. Ergüden ve F. Keskin). Ayrıntı Yayınları.
• Goldstein, J. (1987). Console and classify: the French psychiatric profession in the nineteen century. Cambridge University Press.
• Hall, S. (2001). Foucault: power, knowledge and discourse. İçinde M. Wetherel, S. Taylor ve S. J. Yates (Eds.). Discourse theory and practice: a reader (s. 72-81). Sage Publications.
• Hobbes , T. (2020). Leviathan veya bir din ve dünya devletinin içeriği, biçimi ve kudreti. Yapı Kredi Yayınları.
• Hunter, I. (1996). Assembling the school. İçinde A. Barry, T. Osborne ve N. Rose (Eds.). Foucault and political reason: liberalism, neo-liberalism and rationalities of government (s. 143-166). UCL Press.
• Kabadayı, L. (2018). Film eleştirisi. Ayrıntı.
• Keskin, F. (1996). Foucault'da şiddet ve iktidar. Cogito(6-7), s. 117-122.
• Klenke, K. (2016). Qualitative research in the study of leadership. Emerald Group Publishing Limited.
• Krippendorff, K. (2012). Content analysis: an introduction to its methodology. Sage Publications Inc.
• Locke, J. (2010). The educational writings of John Locke. Cambridge University Press.
• Machiavelli, N. (2009). Söylevler. (Çev. N. Adabağ). Say Yayınları.
• Marshall, G. (2005). Sosyoloji sözlüğü. (Çev. O. Akınhay ve D. Kömürcü). Bilim ve Sanat Yayınları.
• Mutlu, E. (2012). İletişim sözlüğü. Sofos.
• Özden, Z. (2000). Film eleştirisi: film eleştirisinde temel yaklaşımlar ve tür filmi eleştirisi. AFA Yayınları.
• Pinel, P. (2008). Medico-philosophical treatise on mental alienation: entirely reworked and extensively expanded (1809). (Çev. G. Hickish, D. Healy ve L. Charland). Wiley-Blackwell.
• Poulantzas, N. (2000). State, Power, Socialism. Verso.
• Sarıtaş, M. (2003). Sınıf yönetimi ve disiplinle ilgili kurallar geliştirme. İçinde L. Küçükahmet (Eds.). Sınıf yönetiminde yeni yaklaşımlar. Nobel Yayıncılık.
• Scull, A. (2017). Uygarlık ve delilik: akıl hastalığının kültürel tarihi. (Çev. N. Elhüseyni). Yapı Kredi Yayınları.
• Seeman, M. (1959). On the meaning of alienation. American Sociological Review, 24(6), s. 783-791.
• Willis, T. (1683). Two discourse concerning the soul of brutes which is that of the vital and sensitive of man. (Çev. S. Pordage). Dring, Harper and Leigh.
• Yalçınkaya, A. (2015). Orta çağ ve feodalite: bitmeyen tartışma ve siyasal düşünce. İçinde M. A. Ağaoğulları (Eds.). Sokrates’ten jakobenlere batı'da siyasal düşünceler (s. 235-262). İletişim Yayınları.
• Yeğenoğlu, M. (2006). Michel Foucault'da eğitim ve öznellik. (YÖK Tez Merkezi, Yüksek Lisans). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.