Experiences of Preschool Teachers Working with Refugee Children: A Multicultural Perspective

Yıl 2022, Cilt: 23 - 7. Uluslararası Okul Öncesi Eğitim Kongresi Özel Sayısı, 23 - 39, 30.09.2022

İbrahim Tanış Özkan Özgün

https://doi.org/10.12984/egeefd.1036816

Öz

This phenomenological study aims to gain a better understanding of experiences of preschool teachers who directly work with refugee children. Criterion and maximum diversity sampling methods were used in a multi-stage successive selection process of participants. A semi-structured interview form was used to collect data from teachers. Researchers conducted individual interviews with 17 preschool teachers working with refugee children in a major metropolitan city in Southeastern Turkey. Interviews were conducted through telephone conversations. Data were analyzed by content analysis method. Findings were organized into four major themes: adaptation, communication, educational situation, problem areas in refugee education and needs. Teachers expressed feelings of insufficiency related to the adaptation process, and communication difficulties with refugee children and their families. Furthermore, teachers stated that adaptation difficulties and communication problems had detrimental effects on the education of refugee children. Suggestions were presented on matters such internship practices, undergraduate course contents, material preparation processes, needs analysis at schools, and longitudinal studies in terms of further research by taking multiculturalism into account.

Anahtar Kelimeler

Refugee children, Multicultural classroom, Early childhood education

Sığınmacı Çocuklarla Çalışan Okul Öncesi Öğretmenlerinin Deneyimleri: Çokkültürlü Bir Bakış Açısı

Öz

Bu araştırma, sınıfında sığınmacı çocuk bulunan okul öncesi öğretmenlerinin deneyimlerini çokkültürlülük bağlamında inceleyen fenomonolojik bir çalışmadır. Ölçüt örnekleme ve maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemleri kullanılarak ulaşılan ve sınıfında sığınmacı çocuk bulunan 17 okul öncesi öğretmeni araştırmanın katılımcılarını oluşturmuştur. Veriler, yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak toplanmıştır. Görüşmeler telefon aracılığıyla ve ses kaydı alınarak yapılmıştır. Veriler, içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Bulgular, sığınmacı çocuklarla çalışan öğretmenlerin deneyimlerinin uyum, iletişim, eğitsel durum, gereksinimler ve sorun alanları temaları altında toplandığını göstermiştir. Öğretmenler, sığınmacı çocukların uyum döneminde zorlandıkları, öğretmenleri ile iletişim kuramadıkları ve yetersizlik yaşadıklarını ifade etmiştir. Yine öğretmenler hem sığınmacı çocukların hem de kendilerinin süreç içerisinde birtakım gereksinimleri olduğunu ve bu gereksinimlerin yalnızca okul idaresi ve merkezi yönetim tarafından giderilebileceğini belirtmişlerdir. Araştırma bulguları ışığında çeşitli etnokültürel özellikleri olan sığınmacı çocuklarla çalışan meslek elemanları ve araştırmacılar için öneriler geliştirilmiştir. Staj uygulamaları, lisans ders içerikleri, materyal hazırlama süreçleri, okulların ihtiyaç analizleri gibi konularda çokkültürlülüğün dikkate alınması ve araştırmalar anlamında boylamsal çalışmalar yapılması gibi konularda öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sığınmacı çocuklar, Çokkültürlü sınıf ortamı, Erken çocukluk eğitimi

Kaynakça

• Acar Çiftçi, Y. (2019). How much are academics at faculties of education ready for multicultural education. Bartın University Journal of Faculty of Education, 8(3), 966-987. doi: 10.14686/buefad.549076
• Ağcadağ Çelik, İ. (2019). Sınıf öğretmenleri gözünden Suriyeli mülteci çocuklar. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(66), 663-679. doi: 10.17719/jisr.2019.3615
• Akdeniz, Y. (2018). Türkiye'de yaşayan Suriyeli mülteci öğrencilerin uyum sorunları: Şanlıurfa ili örneği. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Aksakal, İ. (2017). Suriyeli mülteci öğrencilerin Türk eğitim sistemine ve sınıf ortamına uyum sorunları (Kars ili örneği). TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 9(36), 669-676. doi: 10.15189/1308-8041
• Aktın, K., & Aktaş, D. (2018). İlkokula devam eden sığınmacı çocukların eğitimsel sorunlarına ilişkin öğretmen görüşleri. V. Özpolat (Ed.), Zorunlu göçler ve doğurduğu travmalar içinde (ss. 316-338). Ankara: HEGEM Yayınları.
• Amaç, Z. ve Yaşar, H. (2018). İlk ve ortaokullardaki Suriyeli öğrencilerin eğitimi: Türkiye’de yapılan akademik çalışmalar üzerine sistematik bir inceleme. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(85), 417-434.
• Annells, M. (2006). Triangulation of qualitative approaches: Hermeneutical phenomenology and grounded theory. Journal of Advanced Nursing, 56(1). doi: 10.1111/j.1365-2648.2006.03979.x
• Aslan, M. ve Kozikoğlu, İ. (2017). Öğretmenlerin çokkültürlü eğitime yönelik tutumları: Van ili örneği. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 729-737. doi: 10.14582/DUZGEF.1829
• Atasoy Çiçek, Ş. (2017). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki Türkçe bilmeyen 3-6 yaş çocuklarının karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Doğu Akdeniz Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim, Gazimağusa, Kuzey Kıbrıs.
• Avcı, F. (2019). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden mülteci öğrencilerin sınıf ortamında karşılaştıkları sorunlara ilişkin öğretmen görüşleri. Language Teaching and Educational Research (LATER), 2(1), 57-80. doi: 10.35207/later.537817
• Aykırı, K. (2017). Sınıf öğretmenlerinin sınıflarındaki Suriyeli öğrencilerin eğitim durumlarına ilişkin görüşleri. Turkish Journal of Primary Education, 2, 44-56.
• Aykut, S. (2019). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitim sorunları: Farklılıklara saygı eğitimi odağında okul sosyal hizmeti önerisi. (Yayımlanmış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Bütün Kar, E., & Uzun, E. M. (2017). Assessment of the attitudes of classroom teachers and preschool teachers towards students from different ethnic origins and socioeconomic segments in terms of occupational ethics. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 18(2), 73-85. doi: 10.17679/inuefd.323418
• Büyüköztürk, Ş. Kılıç Çakmak, E. Akgün, Ö. E. Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cin, G. (2018). Suriyeli öğrencilere eğitim veren sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları sorunlar ve psikolojik sağlamlılık düzeyi: Adana ili örneği. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Çağ Üniversitesi, Mersin.
• Çapçı, S. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin çok kültürlü yeterlik algıları ve çok kültürlü eğitim uygulamaları. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• De Beer, J. M. (2019). Preschool teachers’ perspectives of the teacher-child relationship within the context of a diverse classroom. (Unpublished dissertation). Stellenbosch University, South Africa.
• Ekı̇cı̇, S. ve Tuncel, G. (2016). Göç ve insan. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 9-22.
• Erdem, C. (2017). Sınıfında mülteci öğrenci bulunan sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları öğretimsel sorunlar ve çözüme dair önerileri. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 26-42.
• Eren, Z. (2019). Yönetici ve öğretmen görüşlerine göre göçmen çocukların eğitim sorunları ve çözüm önerileri. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 213-234. doi: 10.17240/aibuefd.2019.19.43815-476805
• Eroğlu, Ö. B. ve Gülcan, M. G. (2016). Göçle gelen ailelerin çocuklarının eğitimi sorunları (Mersin ili örneği). https://www.pegem.net/UserFiles/File/pdff.pdf adresinden elde edildi.
• Esen, S. (2020). Suriyeli çocukların Türk eğitim sistemine entegrasyonu (uyumu) ve yaşanan sorunlar (Konya ili örneği). (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Gencer, T. E. (2017). Göç ve eğitim ilişkisi üzerine bir değerlendirme: Suriyeli çocukların eğitim gereksinimi ve okullaşma süreçlerinde karşılaştıkları güçlükler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(54), 838-851. doi: 10.17719/jisr.20175434652
• Günek, F. (2020). Mülteci çocuklarla çalışan okul öncesi öğretmenlerinin yaşadığı güçlüklerin çeşitli değişkenler üzerinden incelenmesi. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Johnson, B., & Christensen, L. (2008). Educational research: Quantitative, qualitative, and mixed approaches. California: Sage.
• Kardeş, S. ve Akman, B. (2018). Suriyeli mültecilerin eğitimine yönelik öğretmen görüşleri. İlköğretim Online, 17(3), 1224-1237. doi: 10.17051/ilkonline.2018.466333
• Karuppiah, N. (2004). Identifying training needs for multicultural education of preschool teachers: A Singapore case study. (Unpublished dissertation). Durham University, United Kingdom.
• Kılıç, G. ve Özkor, D. (2019, Şubat). Suriyeli çocukların eğitimi araştırma raporu. http://www.mavikalem.org/wp-content/uploads/2019/03/Suriyeli-%C3%87ocuklar%C4%B1n-E%C4%9Fitimi-Ara%C5%9Ft%C4%B1rma-Raporu.pdf adresinden elde edildi.
• Korkmaz, S. (2019). Okul öncesi eğitimi alan sığınmacı çocukların eğitim süreçleri ve yaşanan sorunlara yönelik nitel bir değerlendirme. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Lastikka, A. L., & Lipponen, L. (2016). Immigrant parents' perspectives on Early childhood education and care practices in the Finnish multicultural context. International Journal of Multicultural Education, 18(3), 75-94.
• Leung, C. H., & Hue, M. T. (2017). Understanding and enhancing multicultural teaching in preschool. Early Child Development and Care, 187(12), 2002–2014. doi: 10.1080/03004430.2016.1203308
• Levent, F. ve Çayak, S. (2017). Türkiye'de Suriyeli öğrencilerin eğitimine yönelik okul yöneticilerinin görüşleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 21-46.
• Maya, İ. (2016). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin çok kültürlü sınıf ortamlarında sınıf yönetiminde karşılaştıkları sorunlar ve bu sorunlar için kullandıkları stratejiler. Sözel Bildiri. 11. Ulusal Eğitim Yönetimi Kongresi, İzmir, Türkiye.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. (S. Turan, çev. ed.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Merriam, S. B., & Tisdell, E. J. (2016). Qualitative research: A guide to design and implementation (4th ed.). San Francisco, CA: Jossey.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). London: Sage.
• Ojala, M. (2010). Developing multicultural early childhood education in a Finnish context. International Journal of Child Care and Policy, 4(1), 13-22. doi: 10.1007/2288-6729-4-1-13
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün ve S. B. Demir, çev.). Ankara: Pegem Akademi.
• Rutter, J. (2003). Working with refugee children. Retrieved from http://www.jrf.org.uk/sites/default/files/jrf/migrated/files/1859351395.pdf
• Sarıtaş, E., Şahi̇n, Ü., & Çatalbaş, G. (2016). İlkokullarda yabancı uyruklu öğrencilerle karşılaşılan sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(1), 208-229.
• Sönmez, M. E. (2016, Ekim). Suriyeli sığınmacıların Gaziantep şehrindeki mekânsal dağılışı ve geleceği. Sözel Bildiri. TÜCAUM Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, Ankara.
• Şimşir, Z., & Dilmaç, B. (2018). Yabancı uyruklu öğrencilerin eğitim gördüğü okullarda öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar ve çözüm önerileri. İlköğretim Online, 17(2), 1116-1134. doi: 10.17051/ilkonline.2018.466425
• Tarım, Ş. (2015). Preschool education preservice teachers’ views on multilingual education. Journal of Theory and Practice in Education, 11(2), 589-609.
• Tosun, A., Yorulmaz, A., Teki̇n, İ. ve Yıldız, K. (2018). Mülteci öğrencilerin eğitim sorunları, eğitim ve din eğitiminden beklentileri: Eskişehir örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 107-133. doi: 10.17494/ogusbd.457087
• Türnüklü, A. (2000). Eğitim bilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24, 553-559.
• Yanık Özger, B. ve Akansel, A. (2019). Okul öncesi sınıfındaki Suriyeli çocuklar ve aileleri üzerine bir etnografik durum çalışması: Bu sınıfta biz de varız! Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(3), 942-966. doi:10.14689/issn.2148-624.1.7c.3s.3m
• Yaşar, M. ve Amaç, Z. (2018). Öğretmen adaylarının dezavantajlı öğrencilere eğitim verme deneyimleri: Zorluklar ve fırsatlar. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 611-634. doi: 10.17860/mersinefd.410242
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Vinagre, J. (2019). Cultural diversity in preschool: Development of teachers’ educational tools in multicultural classes. (Unpublished dissertation). Jönköping University, Sweden.
• Youn, J. (2016). Teachers’ experiences of including children and families from Asian cultural backgrounds in early childhood education. (Unpublished dissertation). University of Canterbury, New Zealand.
• Zayimoğlu Öztürk, F. (2018). Mülteci öğrencilere sunulan eğitim-öğretim hizmetinin sosyal bilgiler öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. AJESI - Anadolu Journal of Educational Sciences International, 8(1), 52-79. doi: 10.18039/ajesi.393879