Duygu Düzenleme ve Mesleki Kaygı: Okul Öncesi Öğretmen Adaylarını Değerlendirme

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 3, 298 - 313, 29.10.2023

Hilal Yılmaz

https://doi.org/10.12984/egeefd.1262877

Öz

Okul öncesi öğretmen adaylarının çeşitli kişilik özelliklerinin mesleki kaygıları ile ilişkili olduğu bilinmektedir. Bu özelliklerden biri de duygu düzenleme becerileridir. Bu çalışmanın amacı, okul öncesi öğretmen adaylarının duygu düzenleme becerileri ve mesleki kaygıları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu bağlamda okul öncesi öğretmen adaylarının duygu düzenleme becerileri ve mesleki kaygılarının demografik bilgilerine göre herhangi bir değişiklik gösterip göstermediği sorusuna cevap aranmıştır. Çalışma nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırmanın örneklemini İstanbul’da bulunan iki devlet üniversitesinde Okul Öncesi Öğretmenliği bölümünde öğrenim görmekte olan 296 lisans öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın sonuçları şunlardır: Öğretmen adaylarının duygu düzenleme becerileri gizleme alt boyutu puanlarının orta, yeniden değerlendirme alt boyutu puanlarının yüksek düzeyde olduğu gözlenmiştir. Mesleki kaygı puanlarının ise orta düzeyde olduğu bulunmuştur. Öğretmen adaylarının duygu düzenleme becerileri ve mesleki kaygılarının cinsiyet ve KPSS’ye hazırlanma durumuna göre; mesleki kaygılarının kaçıncı sınıfta olduklarına göre anlamlı şekilde farklılaştığı ortaya çıkmıştır. Duygu düzenleme becerileri ile mesleki kaygı arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak öğretmen adaylarının duygu düzenleme becerileri arttıkça mesleki kaygılarının azaldığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Duygu düzenleme, Mesleki kaygı, Okul öncesi öğretmen adayları

Emotion Regulation and Occupational Anxiety: An Evaluation of Pre-school Teacher Candidates

Öz

It is well known that a number of personality traits of potential preschool teachers are linked to their level of occupational anxiety. One of these traits is emotion regulation. The purpose of this study is to investigate how emotion regulation abilities and occupational anxiety relate among pre-school teacher candidates. In this respect, it was sought to determine whether the demographic data had any effect on the emotion regulation abilities and occupational concerns of pre-school teacher candidates. One of the quantitative research techniques, the relational survey model, was used to conduct the study. 296 undergraduate students from pre-school teaching programs at two state universities in Istanbul make up the research sample. The findings from the study are as follows: Emotional regulation skills hiding sub-dimension scores of pre-service teacher candidates are moderate, while their re-evaluation sub-dimension scores are high. Scores on occupational anxiety were found to be moderate. It was discovered that the pre-service teacher candidates' occupational concerns varied significantly by grade level. Their occupational concerns and emotion regulation abilities differed according to their professional anxiety, gender, and KPSS preparation. The ability to regulate one's emotions and one's occupational concerns have been found to be significantly correlated among preschool teacher candidates. Therefore, it can be said that candidates for preschool teachers experience less occupational anxiety as their ability to regulate their emotions improves.

Anahtar Kelimeler

Emotion Regulation, Occupational anxiety, Pre-school teacher candidates

Kaynakça

• Ada, E., & Erdaş Kartal, E. (2020). Professional concerns of preschool teacher candidates. Elementary Education Online, 19(4), 2017-2031. doi: 10.17051/ilkonline.2020.763209
• Akbulut, S., Erol ve Say, S. (2018). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile mesleki kaygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 1(1), 1-11.
• Akgün, A., Gönen, S. ve Aydın, M. (2007). İlköğretim fen ve matematik öğretmenliği öğrencilerin kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(20), 283-299.
• Apaydın-Demirci, Z. ve Arslan, E. (2020). Okul öncesi öğretmen adaylarının mesleki kaygıları ile aile katılım çalışmalarına yönelik öz yeterlilik inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(4), 2205-2215. doi: 10.33206/mjss.612589
• Arslan, R., Tunca Güçlü, N. ve Alkın Şahin, S. (2023). Öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(1), 161-171. doi: 10.33206/mjss.1158406
• Ataman, E. (2011). Stres veren yaşam olayları karşısında bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin depresyon ve kaygı düzeyini belirlemedeki rolü (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Aydın, İ. (2018). Öğretmenlik kariyer evreleri ve öğretmenlerin mesleki gelişimi. Journal of Human Sciences, 15(4), 2047-2065.
• Beidel, D. C., & Turner, S. M. (1988). Comorbidity of test anxiety and other anxiety disorders in children. Journal of Abnormal Child Psychology, 16, 275-287. doi:10.1007/BF00913800
• Berger, J., Kim, Y. D., & Meyer, R. (2021). What makes content engaging? How emotional dynamics shape success. Journal of Consumer Research, 48(2), 235-250.
• Beyhan, O., Barışeri, N., & Şişman, Y. S. (2018). An investigation of pre-service preschool teachers’ occupational anxiety levels in terms of different variables. Social Sciences and Education Research Review, 5(1), 59-71.
• Bilgiz, Ş. ve Peker, A. (2018). Üniversite öğrencilerinin duygu düzenleme becerileri ile psikolojik yardım ihtiyaçları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(4), 1978-1990. doi:10.17240/aibuefd.2018.18.41844-504897
• Blase, J. J. (1986). A qualitative analysis of sources of teacher stress: Consequences for performance. American Educational Research Journal, 23(1), 13-40. doi:10.3102/00028312023001013
• Brackett, M. A., Palomera, R., Mojsa‐Kaja, J., Reyes, M. R., & Salovey, P. (2010). Emotion‐regulation ability, burnout, and job satisfaction among British secondary‐school teachers. Psychology in the Schools, 47(4), 406-417. doi:10.1002/pits.20478
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cabı, E. ve Yalçınalp, S. (2013). Öğretmen adaylarına yönelik mesleki kaygı ölçeği (MKÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(44), 85-96.
• Carstensen, L. L., Pasupathi, M., Mayr, U., & Nesselroade, J. R. (2000). Emotional experience in everyday life across the adult life span. Journal of Personality and Social Psychology, 79(4), 644-655. doi 10.1037/0022-3514.79.4.644
• Cole, P. M., & Deater-Deckard, K. (2009). Emotion regulation, risk, and psychopathology. J. Child Psychol. Psychiatry 50, 1327–1330. doi: 10.1111/j.1469-7610.2009.02180.x
• Dalgar, G. ve Kaytez, N. (2022). Covid 19 pandemi sürecinde okul öncesi öğretmen adaylarının özyeterlikleri ve gelecek kaygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mavi Atlas, 10(2), 390-403. doi:10.18795/gumusmaviatlas.1119236
• Davis, H. A., DiStefano, C., & Schutz, P. A. (2008). Identifying patterns of appraising tests in first-year college students: Implications for anxiety and emotion regulation during test taking. Journal of Educational Psychology, 100(4), 942-960. doi:10.1037/a0013096
• Deniz, S. ve Tican, C. (2017). Öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik inançları ile mesleki kaygılarına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(4), 1838-1859. doi:10.17240/aibuefd.2017.17.32772-363968
• Du Bois-Reymond, M. (1998). ‘I don't want to commit myself yet’: Young people's life concepts. Journal of Youth Studies, 1(1), 63-79. doi:10.1080/13676261.1998.10592995
• Edmonds, W. A., & Kennedy, T. D. (2017). An applied guide to research designs: Quantitative, qualitative, and mixed methods. USA: SAGE.
• Eisenberg, N., Hofer, C., Sulik, M., & Spinrad, T. L. (2014). Self-regulation, effortful control, and their socioemotional correlates. In J. J. Gross (Ed.), Handbook of Emotion Regulation (pp. 157–172). Guilford.
• Eldeleklioğlu, J., & Eroğlu, Y. (2015). A Turkish adaptation of the emotion regulation questionnaire. Journal of Human Sciences, 12(1), 1157-1168.
• Erdaş, E., Asikuzun, E. ve Recepoğlu, E. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeylerini etkileyen değişkenlerin incelenmesi. Turkish Studies, 12(14), 333-356. doi:10.7827/TurkishStudies.9163
• Ersay, E., Türkoğlu, D., & Kaynak, K. B. (2014). Investigating the relationship between pre-service early childhood teachers' emotional awareness levels and their emotion regulation strategies. European Journal of Research on Education, 2(2), 229-237. doi:10.15527/ejre.201426268
• Eskici, M. (2016). Öğretmen adaylarının atanamama kaygılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Turkish Studies, (11)19, 361-378. doi:10.7827/TurkishStudies.10035
• Fischer, W. F. (1991). The psychology of anxiety: A phenomenological description. The Humanistic Psychologist, 19(3), 289-300. doi:10.1080/08873267.1991.9986769
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A simple guide and reference, 17.0 update (10th ed.). Boston: Pearson.
• Grieve, A. M. (2010). Exploring the characteristics of ‘teachers for excellence’: Teachers’ own perceptions. European Journal of Teacher Education, 33(3), 265-277. doi:10.1080/02619768.2010.492854
• Gross, J. J. (2014). Emotion regulation: Conceptual and empirical foundations. In J. J. Gross (Ed.), Handbook of emotion regulation (pp. 3-20). London: The Guilford.
• Gross, J. J., Richards, J. M., & John, O. P. (2006). Emotion regulation in everyday life. In D. K. Snyder, J. Simpson, & J. N. Hughes (Eds.), Emotion regulation in couples and families: Pathways to dysfunction and health (pp. 13-35). American Psychological Association. doi:10.1037/11468-001
• Gudykunst, W. B., & Nishida, T. (2001). Anxiety, uncertainty, and perceived effectiveness of communication across relationships and cultures. International Journal of Intercultural Relations, 25(1), 55-71. doi:10.1016/S0147-1767(00)00042-0
• Gülbahçe, A., Yazar, A., Balcı, A. ve Gülbahçe, Ö. (2012). Öğretmen adaylarının kamu personeli seçme sınavına yönelik kaygı düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(2), 14-24.
• Gümrükçü Bilgici, B. ve Deniz, Ü. (2016a). Okul öncesi öğretmen adaylarının mesleki kaygılarının bazı demografik özelliklere göre incelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 5(1), 53-70.
• Gümrükçü Bilgici, B. ve Deniz, Ü. (2016b). Okul öncesi öğretmen adaylarının gelecek kaygılarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(5), 2353-2372.
• Gündoğdu, K., Çimen, N. ve Turan, S. (2008). Öğretmen adaylarının kamu personeli seçme sınavına (KPSS) ilişkin görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 35-43.
• Güngör, C. ve Gül, İ. (2019). Öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Giresun ili örneği). Asya Öğretim Dergisi, 7(2), 74-89.
• Güngör, C. ve Gül, İ. (2021). Öğretmen adaylarının öz yeterlik algıları ile mesleki kaygı düzeyleri arasındaki ilişki. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (25), 774-811.
• Haskan Avcı, Ö., Karababa, A. ve Zencir, T. (2019). Toplumsal cinsiyet bağlamında erkek okul öncesi öğretmen adayları: Algıladıkları güçlükler ve gelecek kaygıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(4), 1092-1106.
• İhtiyaroğlu, N. (2018). 13. Uluslararası Eğitim Yönetimi Kongresi Eğitim Yönetimi Araştırmaları: Öğretmen adaylarının bilişsel duygu düzenleme tarzlarının iletişim becerileri üzerindeki etkisi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Yayıncılık.
• Kaya Uyanık, G., Gür Erdoğan, D., & Canan Güngören, O. (2019). Examination of the relationship between prospective teachers’ occupational anxiety and technological pedagogical content knowledge by canonical correlation. International Journal of Educational Methodology, 5(3), 407-420. doi:10.12973/ijem.5.3.407
• Koçin, B. (2022). Okul öncesi öğretmen adaylarının e-öğrenmeye hazır bulunuşluk düzeyleri ile mesleki kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Kshtriya, S., Lawrence, J., Kobezak, H. M., Popok, P. J., & Lowe, S. (2022). Investigating strategies of emotion regulation as mediators of occupational stressors and mental health outcomes in first responders. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(12), 7009. doi:10.3390/ijerph19127009
• Lakeman, R., Coutts, R., Hutchinson, M., Massey, D., Nasrawi, D., Fielden, J., & Lee, M. (2022). Stress, distress, disorder and coping: the impact of anonymous student evaluation of teaching on the health of higher education teachers. Assessment & Evaluation in Higher Education, 47(8), 1489-1500.
• Liakopoulou, M. (2011). The professional competence of teachers: Which qualities, attitudes, skills and knowledge contribute to a teacher’s effectiveness. International Journal of Humanities and Social Science, 1(21), 66-78.
• Malik, S., & Perveen, A. (2023). Mindfulness and anxiety among university students: Moderating role of cognitive emotion regulation. Current Psychology, 42(7), 5621-5628. doi:10.1007/s12144-021-01906-1
• Martel, J. P., & Dupuis, G. (2006). Quality of work life: Theoretical and methodological problems, and presentation of a new model and measuring instrument. Social Indicators Research, 77, 333-368.
• Mearns, J., & Cain, J. E. (2003). Relationships between teachers' occupational stress and their burnout and distress: Roles of coping and negative mood regulation expectancies. Anxiety, Stress & Coping, 16(1), 71-82. doi:10.1080/1061580021000057040
• Mérida-López, S., Extremera, N., & Rey, L. (2017). Emotion-regulation ability, role stress and teachers’ mental health. Occupational Medicine, 67(7), 540-545.
• Narlı, M. (2019). Duygu düzenleme güçlüğü ile sınav kaygısı arasındaki ilişkide mükemmeliyetçilik ve obsesif kompulsif belirtilerin aracı rolü (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Başkent Üniversitesi, Ankara.
• Özen, R., Yıldız, S. ve Yıldız, K. (2013). Teaching profession anxiety levels of preservice teachers. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 3(6), 21-30.
• Öztürk, N. (2020). Okul öncesi öğretmen adaylarının çocukların duygularına vermeyi tercih ettikleri tepkiler ile kendi duygusal farkındalıkları ve duygu düzenlemeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Pantić, N., & Wubbels, T. (2010). Teacher competencies as a basis for teacher education-Views of Serbian teachers and teacher educators. Teaching and Teacher Education, 26(3), 694-703. doi:10.1016/j.tate.2009.10.005
• Patton, M. Q. (2014). Qualitative research & evaluation methods: Integrating theory and practice. New York: SAGE.
• Puertas Molero, P., Zurita Ortega, F., Ubago Jiménez, J. L., & González Valero, G. (2019). Influence of emotional intelligence and burnout syndrome on teachers well-being: A systematic review. Social Sciences, 8(6), 185. https://doi.org/10.3390/socsci8060185
• Richardson, P. W., & Watt, H. M. (2005). ‘I’ve decided to become a teacher’: Influences on career change. Teaching and Teacher Education, 21(5), 475-489. doi:10.1016/j.tate.2005.03.007
• Saban, A., Korkmaz, İ. ve Akbaşlı, S. (2004). Öğretmen adaylarının mesleki kaygıları. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research, 17, 198-209.
• Saedpanah, D., Salehi, S., & Moghaddam, L. F. (2016). The effect of emotion regulation training on occupational stress of critical care nurses. Journal of Clinical and Diagnostic Research: JCDR, 10(12), VC01-VC04. doi:10.7860/JCDR/2016/23693.9042
• Saleem, S., Khan, I. A., & Saleem, T. (2019). Anxiety and emotional regulation; anxiety and emotional regulation among pupils of a state-owned medical institution: A gender perspective. The Professional Medical Journal, 26(05), 734-741. doi:10.29309/TPMJ/2019.26.05.3469
• Shen, G. (2022). Anxiety, boredom, and burnout among EFL teachers: The mediating role of emotion regulation. Frontiers in Psychology, 13, 842920. doi:10.3389/fpsyg.2022.842920
• Sutton, R. E. (2004). Emotion regulation goals and strategies of teachers. Social Psychology of Education, 7, 379-398.
• Sutton, R. E., & Harper, E. (2009). Teachers’ emotion regulation. International Handbook of Research on Teachers and Teaching, 389-401. doi:10.1007/978-0-387-73317-3_25
• Swartz, R. A., & McElwain, N. L. (2012). Preservice teachers’ emotion-related regulation and cognition: Associations with teachers’ responses to children's emotions in early childhood classrooms. Early Education & Development, 23(2), 202-226. doi:10.1080/10409289.2012.619392
• Şen, S. N. (2016). Okul öncesi eğitimi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri, empati kurma becerileri ve mesleki kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Tabancalı, E., Çelik, K., & Korumaz, M. (2016). Professional anxiety level of pre-service teachers in Turkish context. E-International Journal of Educational Research, 7(3), 63-73.
• Temiz, Z. (2017). Yeni okul öncesi öğretmenlerinin yaşadıkları zorluklar ve öğretmen adaylarının kaygıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 871-885. doi:10.17860/mersinefd.292106
• Thompson, R. A. (1994). Emotion regulation: A theme in search of definition. Monographs of The Society for Research in Child Development, 59(2/3), 25-52.
• Tümerdem, R. (2007). Dicle Üniversitesi eğitim fakültesi ve fen-edebiyat fakültesi kimya son sınıf öğrencilerinin kaygılarını etkileyen etmenler. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(20), 32-45.
• Türkdoğan, S. C. (2014). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etmelerinde etkili olan faktörlere göre mesleki kaygıları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Urdan, T., & Schoenfelder, E. (2006). Classroom effects on student motivation: Goal structures, social relationships, and competence beliefs. Journal of School Psychology, 44(5), 331-349. doi:10.1016/j.jsp.2006.04.003
• Yöş, B. (2018). Üniversite öğrencilerinde bilişsel duygu düzenleme stratejileri ile depresyon ve kaygı arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Işık Üniversitesi, İstanbul.
• Yüksel, B. (2014). Kaygı belirtilerini açıklamada bağlanma, pozitif ve negatif duygu düzenleme ve belirsizliğe tahammülsüzlük arasındaki ilişkiyi bütünleyici model arayışı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Zeman, J., Cassano, M., Perry-Parrish, C., & Stegall, S. (2006). Emotion regulation in children and adolescents. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics, 27(2), 155-168.
• Zengin, M. (2019). Üniversite öğrencilerinde mükemmeliyetçilik, bilişsel duygu düzenleme stratejileri ve kaygı arasındaki ilişkiler (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.