DİJİTAL MEDYADA YARATICI EMEK KAVRAMININ INFLUENCER RÖPORTAJLARIYLA NETNOGRAFİK BİR ANALİZİ

Yıl 2023, Sayı: 13, 22 - 44, 30.10.2023

Eda Çalgüner Kılınç Aslı Şahinkaya Ermiş

https://doi.org/10.56075/egemiadergisi.1255064

Öz

Kültür endüstrilerinin küresel ekonomideki öneminin artmasıyla birlikte iletişim ve medya çalışmaları yaratıcı emeği üzerinde durulması gereken önemli bir kavram olarak görmeye başlamıştır. Ancak bu kavramın kapitalist ilişkiler içinde tam olarak nerede konumlandığı konusunda bir muğlaklık vardır. Yaratıcı emeğin özerklik koşullarının tartışıldığı bu çalışma, yaratıcı emek kavramının dijital kapitalizmdeki konumunu eleştirel politik ekonomi bağlamında incelemektedir. Çalışmada, ütopik "yaratıcı sınıf" tartışmaları eleştirel olarak incelenmekte ve yaratıcı emeğin dijital dünyada kapitalist sistemin çarklarından kendini soyutlama yeteneği sorgulanmaktadır. Bu bağlamda, yaratıcı emeğin Marx ve Fuchs'un düşünceleri çerçevesinde nasıl analiz edilebileceği üzerine bir tartışma yürütülmektedir. Bu araştırmada, yaratıcı emek türü olarak incelenen influencer kavramı, yaratıcı emek, Fuchs'un dijital emek teorisi ve Marx'ın emek değer teorisi çerçevesinde ele alınmıştır. Bu tartışma ışığında, dijital medyada “influencer” olarak yer alan yaratıcı emekçiler üzerinde, emeklerinin sistemdeki konumu hakkındaki farkındalıklarını, değerlendirmelerini ve yorumlarını sorgulamak için netnografik bir analiz yapılmıştır. Bu analiz yöntemi kullanılarak seçilen sosyal medya fenomenlerinin röportajları Youtube üzerinden izlenmiş ve çalışma soruları çerçevesinde yorumlanmıştır. Araştırmanın bulgularına göre influencerlar, emek süreçlerinin ve üretim araçlarına sahip olan küçük grubun sömürüsü altında olduklarının farkında değillerdir.

Anahtar Kelimeler

Yaratıcı Emek, Dijital Emek, Sosyal Medya, Influencer, Netnografi

A NETNOGRAPHIC ANALYSIS OF THE CONCEPT OF CREATIVE LABOR IN DIGITAL MEDIA THROUGH THE INTERVIEWS OF THE INFLUENCERS

Öz

With the increasing importance of cultural industries in the global economy, communication and media studies started to consider creative labor as an important concept to focus on. However, there is an ambiguity about where exactly this concept is positioned within capitalist relations. This study, in which the autonomy conditions of creative labor are discussed, examines the position of the concept of creative labor in digital capitalism in the context of critical political economy. In the study, the debates about the utopian "creative class" are critically examined and the ability of creative labor to isolate itself from the wheels of the capitalist system in the digital world is questioned. In this context, a discussion is carried out on how creative labor can be analyzed within the the thoughts of Marx, Smith and Fuchs. In this research, the concept of social media influencer, which is analyzed as a type of creative labor, has been discussed within the framework of creative labor, Fuchs' digital labor theory and Marx's labor theory of value. In light of this discussion, a netnographic analysis is made on the creative workers who take place as “influencers” in the digital media, in order to question their awareness, evaluation and comments about the position of their labor in the system. Using this analysis method, the interviews of the social media infuencers selected have been watched on Youtube and an interpretation have been made within the framework of the study questions. In the findings of the research, influencers are unaware that they are under the exploitation of the labor processes and the small group that owns the means of production.

Anahtar Kelimeler

Creative Labor, Digital Labor, Social Media, Influencer, Netnography

Kaynakça

• Adorno, T. (2014). Kültür Endüstrisi Kültür Yönetimi. İstanbul: İletişim.
• Aslan, M. G. (2021). Beyond Digital Labour: A Theoretical Inquiry into Value and Abstraction in Communication. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• Dahan, G., & Levi, E. (2012). Netnografya: Sosyal Mecralarda Tüketici Araştırmaları Üzerine Yeni Bir Metot. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi. (3), 34-54.
• Demir, E. (2018). Türkiye'de Yaratıcı Emek. Moment Dergi. 5(2), 174-194.
• Florida, R. (2012). The Rise of the Creative Class: Revisited. Basic Books.
• Fuchs, C. (2014). Bilişsel Kapitalizm ya da Enformasyonel Kapitalizm? Enformasyonel Kapitalizmde Sınıfın Rolü. In E. Bulut, & M. A. Peters (Eds.), Bilişsel Kaptalizm, Eğitim Ve Dijital Emek (pp. 137-188). İstanbul: Nota Bene Yayınları.
• Fuchs, C., & Fisher, E. (2015). Introduction: Value and Labour in the Digital Age. In C. Fuchs, & E. Fisher (Eds.), Reconsidering Value an Labour in the Digital Age (pp. 3-25). Berlin: Springer.
• Gandio, J. (2011). Rethinking Immaterial Labor: Communication, Reality and Neo-Radicalism. Radical Philosophy Review. 14(2), 121-138.
• Gürel, E. & Yakın, M. (2013). Ekşi Sözlük: Postmodern Elektronik Kültür. Selçuk İletişim. 4 (4) , 203-219.
• Hardt, M., & Negri, A. (2004). Çokluk: İmparatorluk Çağında Savaş ve Demokrasi. (B. Yıldırım, Trans.) İstanbul: Ayrıntı.
• Hardt, M., & Negri, A. (2011). Ortak Zenginlik. (B. Yıldırım, Trans.) İstanbul: Ayrıntı.
• Hesmondhalgh, D., & Baker, S. (2011). Creative Labour. London: Routledge.
• Holt, F., & Lapenta, F. (2010). Introduction: Autonomy and Creative Labour. Journal for Cultural Research. 14(3), 223-229.
• Jupp, V. (2006). The Sage Dictionary of Social Research. London: Sage.
• Kılıç, B. (2019). Maddi Olmayan Emek Bağlamında Sosyal Medya İşçileri: Facebook Ve Youtube Örneği. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Koşar, M. (2017). Hardt ve Negri’nin Maddi Olmayan Emek Teorisi: Eleştirel Bir Bakış. Praksis. (46), 203-224.
• Kozinets, R. (2002). The Field Behind the Screen: Using Netnography for Marketing Research in Online Communities. Journal of Marketing Research. 39(1), 61-72.
• Kozinets, R. (2006). Click to Connect: Netnography and Tribal Advertising. Journal of Advertising Research. (46), 279-288.
• Lazzarato, M. (2005). Maddi Olmayan Emek. In S. Göbelez, & S. Özer (Eds.), Italya'da Radikal Düsünce ve Kurucu Politika. İstanbul: Otonom.
• Lou, C. ve Yuan, S. (2019). Influencer Marketing: How Message Value and Credibility Affect Consumer Trust of Branded Content on Social Media. Journal of Interactive Advertising, 1(19), 58-77.
• Marx, K. (2011). Kapital I. Cilt Kapitalist Üretimin Eleştirel Bir Tahlili. (A. Bilgi, Trans.) Ankara: Sol Yayınları.
• McRobbie, A. (2002). Fashion Culture: Creative Work, Female Individualization. Feminist Review. (71), 52-62.
• Önder, A. (2018). Sosyal Medyada Kullanıcı Faaliyeti: Üretken Ve Üretken Olmayan Emeği Anlamak. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi.
• Özkan, G. (2013). Çağri Merkezlerinde Duygusal Emek Ve Örgütsel İletişim . Selçuk İletişim. 7 (4), 64-80 .
• Robbins, S. (2005). Organizational Behavior. New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Ross, A. (2003). No- Collar: The Humane Workplace and its Hidden Costs. Philadelphia: Temple University Press.
• Yanık, A. H. (2019). Türkiye'de Dijital Emek. Yayinlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi.
• Yıldırım, M. Ö. (2020). Akışkan Modernite Tartışmaları Işığında Dijital Emek Süreçlerinin Kavramsal Bir İncelemesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Galatasaray Üniversitesi.
• Yürür, S., & Ünlü, O. (2011). Duygusal Emek, Duygusal Tükenme ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources. 13(2), 81-104.