ENUMA ANU-ENLİL KEHANET SERİSİ IŞIĞINDA ESKİ ÇAĞ MEZOPOTAMYA İNSANININ DEPREM ALGISI

Yıl 2023, Cilt: 37 Sayı: 4, 1625 - 1638, 31.12.2023

Harun Duman

https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1352363

Öz

Eski Çağ Mezopotamya’da, birçok alanda olduğu gibi gök bilimi ve astroloji konusunda da kendini geliştiren uzmanlar vardı. Gelecekten haber verirken farklı yaklaşımlar kullanan dönemin kahinleri, böylelikle gelecek ile ilgili bir vizyon sahibi olmayı amaçlamışlardır. Bunun bir aracı olarak da memleketlerinde meydana gelen depremler ile ilgili kehanetlerde bulunmuşlardır. Çivi yazılı metinler incelendiğinde deprem kehanetleri ile ilgili en çok bilgi, Enuma Anu-Enlil (Bir Zamanlar Anu-Enlil) adlı kehanet serisinde bulunmuştur. Bu seride daha çok göksel olaylar ile ilgili kehanetlere yer verilmiştir. Depremle ilgili kehanetler ise bu serinin 22. ve 47. tabletlerinde bulunmuştur. Bunun yanında kehanette bulunurken de “eğer x olursa; sonucu y olur” gibi bir formül kullanılmıştır. Günümüzde dünyada meydana gelen ve birçok can kaybına neden olan depremler konusunda Eski Çağ Mezopotamya insanı da aynı kaderi yaşamıştır. Bu yaşadıkları trajediyi de tanrıların bir cezalandırması olarak yorumlamışlardır. Kâhinler, yaptıkları kehanetler sonucunda ortaya çıkması muhtemel veya olağanüstü olayları sıralamışlardır. Göksel kehanette bulunmak için de gökyüzünü çok detaylı şekilde incelemişler ve günümüze kadar gelecek olan çivi yazılı tabletlere yazmışlardır. Bütün bunlar dikkate alınarak ve Eski Çağ’da Mezopotamya’da kâhinlerin yaptığı kehanetler incelenerek dönemin insanının deprem bakış açısı ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Enuma Anu-Enlil, Kehanet, Astroloji, Gök

EARTHQUAKE PERCEPTION OF ANCIENT MESOPOTAMIAN PEOPLES IN THE LIGHT OF THE PROPHECY SERIES ENUMA ANU ENLIL

Öz

In ancient Mesopotamia, as in many other fields, there were those who developed themselves in astronomy and astrology. The oracles of the period, who used different solutions that foretold the future, aimed to have a vision of the future. As a means of this, they naturally made prophecies about earthquakes that occurred in their country. When the cuneiform texts are examined, the most information about earthquake prophecies is found in the prophecy series Enuna Anu-Enlil (Once Upon a Time Anu-Enlil). In this series, prophecies about celestial events are mostly included. Prophecies about the earthquake were found in the 22nd and 47th tablets. In addition, while prophesying, "if x happens; A formula such as “the result will be y” is used. The ancient Mesopotamian people suffered the same fate regarding the earthquakes that occurred in our world today and caused many casualties. They also interpreted this tragedy as a punishment from the gods. Oracles, listed possible or extraordinary events that could occur as a result of the prophecies they made. In order to make heavenly prophecies, they examined the sky in great detail and wrote it on cuneiform tablets that have survived to the present day. Taking all these into consideration and by analysing the prophecies made by the oracles in Ancient Mesopotamia, the perspective of the people of the period on earthquakes was tried to be revealed.

Anahtar Kelimeler

Enuma Anu-Enlil, Prophecy, Astrology, Sky

Kaynakça

• Baigent, M. (2015). Astrology in Ancient Mesopotamia: The science of omens and the knowledge of heavens. Simon and Schuster.
• Barton, T. (1994). Ancient astrology. Routledge Press.
• Baysal, A. S. (2016). Asurlular’da tarih yazımı ve takvim sistemi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çeçen, S., Gökçek, L. G., & Akyüz, F. (2020). Marqasi’den Nanburbi ritüeline ait bir tablet: nisan ayında görüen yılanın uğursuzluğu. Arcivum Anatolicum, 14/2, 157–175.
• Duman, H. (2022). Eski Çağ Mezopotamya inanışlarında gök hiyerofanisi. Kulmira, 3(1), 37–43.
• Esteve, J. L. B. (2017). Nergal: The shaping of the god Mars in Sumer,Assyria, and Babylon (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). University of Wales. http://cura.free.fr/13+/1712belmonte.pdf
• Gehlken, E. (2012). Weather omens of Enuma Anu Enlil: Thunderstorm wind and rain tablets (44-49). Brill.
• Güçlüer, D. E. (2023). Milli güvenlik meselesi olarak depram. Avrasya Dosyası Dergisi, 14, 205–217.
• Leick, G. (1991). A dictionary of Ancient Near Eastern mythology. Routledge Press.
• Hunger, H., & Pingree, D. (1999). Astral science in Mesopotamia. Brill.
• Kağnıcı, G. (2021). Marc Van De Mieroop philosophy before the Greeks: The pursuit of truth in Ancient Babylonia. Cihannüma, VII (1), 203–213.
• Lacheman, E. R. (1937). An omen text from Nuzi. Revue d’Assyriologie et d’archéologie orientale, 34(1), 1–8. Lambert, W. G. (2016). Ancient Mesopotamian Religion and Mythology: Selected Essays (T. . George, A.R, Oshima (ed.)). Mohr Siebeck.
• Lurker, M. (2004). The routledge dictionary of gods and goddesses. Routledge Press.
• Mandacı, E. (2020). Asur devletinde doğal afetler ve doğal afet algısı. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(1), 99–116. https://doi.org/10.26468/trakyasobed.524554
• Pinches, T. G. (1906). The religion of Babylonia and Assyria. Archibald Constable Company Press.
• Rochberg-Halton, F. (1988). Aspects of Babylonian celestial divination: The lunar eclipse tablets of Enuma Anu Enlil. Archiv für Orientforschung Beiheft 22.
• Rochberg, F. (2009). The sstars and their likenesses: Perspectives on the relation between celestial bodies and gods in Ancient Mesopotamia. İçinde B. N. Porter (Ed.), What is a God? Anthropomorphic and Non- Anthropomorphic Aspects of Deity in Ancient Mesopotamia (ss. 41–91). Casco Bay Assyriological.
• Rochberg, F. (2018). The Catalogues of Enūma Anu Enlil. İçinde U. Steinert (Ed.), Assyrian and Babylonian Scholarly Text Catalogues (ss. 121–136). De Gruyter.
• Schwemer, D. (2007). The Storm-Gods of the Ancient Near East: Summary, Synthesis, Recent Studies Part I. Journal of Ancient Near Eastern Religions, 7(2), 121–168. https://brill.com/view/journals/jane/7/2/article- p121_2.xml?language=en
• Mieroop, M.V.D. (2016). Philosophy before the Greeks: The pursuit of truth in Ancient Babylonia. Princeton University Press.
• Verderame, L. (2002). Enuma Anu Enlil tablets 1-13. İçinde J. M. Steele & A. Imhausen (Ed.), Under One Sky: Astronomy and Mathematics in the Ancient Near East (ss. 447–458). Ugarit Verlag.