DİYARBAKIR GELENEKSEL EVLERİ MİMARİSİNİ LİNDERMAYER SİSTEMLERİ İLE YENİDEN YAZMA

Yıl 2023, Cilt: 37 Sayı: 4, 1820 - 1851, 31.12.2023

Mizgin Gökçe Demet Aykal

https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1378964

Öz

Doğaya yönelim içeren mimari tasarımlar tasarımcıyı raslantısallıktan uzaklaştırdığı gibi doğaya karşı olan sorumluluğun fark edilmesini sağlamaktadır. Aynı zamanda doğa ile uyumlu tasarımlar, doğaya yönelik kazanımlar elde edilmesini sağlamakta ve yapı sektörünün çevreye verdiği zararı azaltmaktadır. Bu doğrultuda ekoloji ile uyum içerisinde olan Diyarbakır geleneksel evlerinin; yapısal analizleri sonucunda elde edilen verilerin günümüz konutlarına örnek teşkil etmesi açısından temel ilkelerinin referans alınması gerektiği düşünülmektedir. Günümüzde yaşanan teknolojik gelişmeler birçok avantaj sağlamakla beraber doğadan kopuk yapılaşmaların artmasına da sebep olmuştur. Doğa ile uyum göstermeyen yapıların artması günümüzde çevresel anlamda birçok problemin ortaya çıkmasına sebebiyet vermiştir. Bu açıdan çalışma, Diyarbakır geleneksel evlerinin; yapısal analizleri sonucunda elde edilen ilkeler ile günümüz çağdaş konut üretimi için model önerisinde bulunulması gerektiğine odaklanmıştır. Bu çalışmada; araştırma sahası olarak seçilen Diyarbakır Suriçi bölgesinde bulunan 35 adet U plan tipli geleneksel evin planları Lindenmayer sistemler üzerinden yapılan çözümlemelere dayanarak bir model önerisi hazırlamak amaçlanmıştır. Hesaplamalı bilimlerin katkıları ile ortaya çıkan tasarımlardan üretken tasarım yaklaşımı incelenmiş, üretken bir algoritma olan Lindenmayer sistemlerinin mimari tasarımdaki kullanımı ve sürdürülebilirlik ile ilişkisi ele alınmıştır. Doğa-insan etkileşiminin mimarlıktaki yansıma biçimleri olan binalar, bu sistemler özelinde analiz edilmiş, incelenen plan tipolojileri bina yönlenme parametresi esas alınarak yeniden kodlanmıştır. Elde edilen verilerden yola çıkarak, Diyarbakır şehrinin iklimi ve geleneksel mimarisiyle uyumlu, farklı kullanıcılara hitap edebilecek 4 farklı alternatif ideal konut tipolojisi üretilmiştir.

Anahtar Kelimeler

L-Sistemler, Geleneksel konut, Üretken tasarım

REWRITING THE ARCHITECTURE OF TRADITIONAL HOUSES OF DYARBAKIR WITH LINDENMAYER SYSTEMS

Öz

Architectural designs with an orientation towards nature not only distract the designer from randomness, but also make him/her realize his/her responsibility towards nature. At the same time, designs in harmony with nature provide gains for nature and reduce the damage caused by the building sector to the environment. In this direction, it is thought that the basic principles of Diyarbakır traditional houses, which are in harmony with ecology, should be taken as a reference in terms of the data obtained as a result of structural analysis to set an example for today's residences. Although today's technological developments have provided many advantages, they have also led to an increase in structures disconnected from nature. The increase in structures that do not harmonize with nature has led to the emergence of many environmental problems. In this respect, the study focuses on the need to propose a model for today's contemporary housing production with the principles obtained as a result of the structural analysis of Diyarbakır traditional houses. In this study; it is aimed to prepare a model proposal based on the analysis of the plans of 35 U-plan type traditional houses in Diyarbakır Suriçi region, which was selected as the research area, based on Lindenmayer systems. The generative design approach, one of the designs that emerged with the contributions of computational sciences, was examined, and the use of Lindenmayer systems, a generative algorithm, in architectural design and its relationship with sustainability were discussed. Buildings, which are the reflections of nature-human interaction in architecture, are analyzed in terms of these systems, and the plan typologies examined are recoded based on the building orientation parameter. Based on the data obtained, 4 different alternative ideal housing typologies that are compatible with the climate and traditional architecture of the city of Diyarbakır and that can appeal to different users have been produced.

Anahtar Kelimeler

L-Systems, Traditional housing, Generative design

Kaynakça

• Akyol Altun, D. & Örgülü, B. (2014). Towards a different architecture in cooperation with nanotechnology and genetic science: new approaches for the present and the future. Architecture Research, 4 (1-B), 1-12.
• Aldemir, B. (2014). Bina kabuğununun biçimlenmesinde doğal süreçlere dayalı üretken yaklaşımlar (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Benyus, J. M. (1997). Biomimicry: Innovation ınspired by nature. William Morrow And Company Inc.
• Cestel , E. (2008). Yüksek yapıların kavramsal tasarım sürecinde üretken yaklaşımlar (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• LeBouthillier, A. (1999). W. Gray Walter ve kaplumbağa robotları.
• https://home.csulb.edu/~wmartinz/content/w-grey-walter-and-his-turtle-robots.html
• Dizdar, H. (2009). İklimsel tasarım parametreleri açısından geleneksel ve yeni konutların değerlendirilmesi: Diyarbakır örneği (Yayınlanmamış yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Dalkılıç, N. & Bekleyen, A. (2011). Medeniyetler mirası Diyarbakır mimarisi. Diyarbakır valiliği kültür ve sanat yayınları.
• Direk, Y. S. (2006). Sosyo-kültürel yapının konut oluşumuna etkisi: Diyarbakır örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5(16), 105-113.
• Diyarbakır valiği ( t.y.). Diyarbakır tarihi.
• http://www.diyarbakir.gov.tr/diyarbakir-tarihi
• Erdoğan , E. & Sorguç, A. (2011). Hesaplamalı modeller ve doğal biçim türetimi. Metu Jfa, 28(2) ,269-281.
• Eski Türkiye (t.y.). Diyarbakır geleneksel evleri.
• http://www.eskiturkiye.net/3556/diyarbakir-1910-lar#lg=0&slide=0
• Fischer, T. & Herr, C. M. (2001). Teaching generative design. Proceedings of the 4th conference on generative art.
• Gausa, M. (2003). Dynamic time - <ìn>formal order: <un>disciplined trajectories. The metapolis dictionary of advanced architecture. Actar Press.
• Herr, M.C. (2002). Generative architectural design and complexity theory. Generative art conf.
• Kuhn, T. (1970). The structure of scientific revolutions. University Of Chicago Press.
• Kotnik, T. (2010). Digital architectural design as exploration of computable functions. Ijac, 8(1), 1-16. https://doi.org/10.1260/1478-0771.8.1.1
• O'Connor, J. J. & Robertson, E. F. (2000). Niels Fabian Helge von Koch. MacTutor History of Mathematics. http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Koch.html
• Özyılmaz, H. & Sahil S. 2017. Sosyal yapı değişiminin mimari yapıya yansıması: Diyarbakır Örneği. Megaron Dergisi, 12(4), 531-544. Prusinkiewicz, P. & Lindenmayer, A. (1996). The Algorithmic Beauty of Plants. Springer-Verlag.
• Hensel, M. (2006). Computing self-organisation: environmentally sensitive growth modelling. Architectural design, 76(2), 12-17.
• Hansmeyer, M. (2003). L-systems in architecture. http://www.michael-hansmeyer.com/flash/l-systems.html Parish, Y. I. H., & Muller, P. (2001, August ). Procedural modeling of cities. In SIGGRAPH ’01: Proceedings of the 28th Annual Conference on Computer Graphics and Interactive Techniques (p-301-308 ).
• Portfolio. (t.y.). Lindenmayer sistemler. www.mh-portfolio.com
• Rocker, I. M. (2006). When code matters, programming cultures: art and architecture in the age of software, Architectural Design, 76(4), 16-25.
• Singh, V. & Gu, N. (2011). Towards an ıntegrated generative design framework. Design studies, 3(2),185-207.
• Sis, M. (1993). Eski Diyarbakır Sur İçi Konutlarında İklimin Tasarıma Etkisi Üzerine Bir Araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Dicle Üniversitesi Fen Filimleri Enstitüsü.
• Zeytün, B. (2014). Mimari tasarımda biyomorfik yaklaşımlar (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Yakındoğu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.