Üç boyutlu (3B) Polipropilen Halı Yapıların Aşınma ve Sürtünme Özellikleri

Yıl 2023, Cilt: 39 Sayı: 1, 138 - 149, 02.05.2023

Gülhan Güler Sinem Yücel

Öz

Bu makalede, çeşitli hav yüksekliğindeki (6 mm, 9 mm ve 12 mm) ve yönsel yoğunluktaki polipropilen halıların aşınma (Martindale) ve sürtünme dayanım (token) özellikleri incelenmiştir. Polipropilen halılar, Van De Wiele halı tezgahında üç kancalı Wilton yüz yüze halı dokuma ile imal edilmiştir. Halı tasarımları 2/2 V dokuma (atkı, çözgü, dolgu çözgü ve hav ipliklerinin kesişmeleriyle) ve 1+2/3 V dokuma (atkı, dolgu atkı, çözgü, dolgu çözgü ve hav ipliklerinin kesişmeleriyle) ile gerçekleştirilmiştir.
Genel olarak, hav yoğunluğu ve yüksekliği testlerde kullanılan tüm halıların aşınma yükü altındaki halı kütle kayıplarını (%, mg) etkilemiştir. Sürtünmede ise tamamen bozunan hav ipliklerinden elde edilen sürtme devir sayılarının, her bir hav yoğunluğu için hav yükseklikleri 6 mm’den 12 mm’ye değişim gösterdiğinde arttığı gözlenmiştir. Bu çalışma ile elde edilen sonuçların, halı tasarımcıları ve özellikle karmaşık şekilli forumlama imalatında üç boyutlu önşekil tasarımcıları için yol gösterici olacağı öngörülmüştür.

Anahtar Kelimeler

3 boyutlu halı yapısı, Polipropilen lif, Aşınma (Martindale), Sürtünme (Token test)

Teşekkür

Bu çalışmada kullanılan halı numunelerin üretimlerinde sağlamış oldukları değerli katkılarından dolayı Gümüşsuyu Halı A.Ş.’ye teşekkür ederiz.

Abrasion and Rubbing Properties of Three-Dimensional (3D) Polypropylene Carpet Structures

Öz

In this article, abrasion (Martindale) and rubbing (token) properties of polypropylene carpets of various pile heights (6 mm, 9 mm and 12 mm) and directional densities were investigated. Polypropylene carpets are produced with Wilton face-to-face carpet weaving with three hooks on the Van De Wiele carpet loom. Carpet designs are made with 2/2 V weaving with the interlacement of weft, warp, stuffer warp and pile yarns, and 1+2/3 V weaving with the interlacement of weft, stuffer weft, warp, stuffer warp and pile yarns.
In general, pile density and pile height affected the carpet mass losses (%, mg) of all carpets used in the tests under abrasion load. In friction, it was observed that the number of rubbing cycles (stroke numbers) obtained from completely fractured pile yarns increased when the pile heights changed from 6 mm to 12 mm for each pile density. It is predicted that the results obtained from this study will be a guide for carpet designers and especially for three-dimensional preform designers in the production of complex shaped foruming.

Anahtar Kelimeler

3 dimension carpet structure, Polypropylene carpet, Abrasion (Martindale), Rubbing (Token test)

Kaynakça

• Sarıoğlu, E., Babaarslan, O., Or, S. Z. 2019. Lif Karışım Oranı ve Toz Alma İşleminin Wilton Tipi Yüz-Yüze Halıların Tozuma Derecesine Etkileri. Tekstil ve Mühendis, 26(115), 309-317. Chaudhuri, S. K. 2017. Advances in Carpet Manufacture: Structure & properties of carpet fibres & yarns. Woodhead Publishing.
• Gupta, S.K., Goswami, K.K., Majumdar, A. 2015. Durability of Handmade Wool Carpets: A Review. Journal of Natural Fibers, 12(5), 399-418.
• Bayramoğlu, E. 2018. Gaziantep ili makine halısı üretimi. Gazi Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Tekstil Tasarımı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 164s, Ankara. [5] Presley, A. B. 1997. Evaluation of Carpet Appearance Loss: Structural Factors. Textile Research Journal, 67(3), 174–180.
• Wang, J., Wood, E. J. 1994. A New Method for Measuring Carpet Texture Change. Textile Research Journal, 64(4), 215–224.
• Wilding, M. A., Lomas, B., Woodhouse, A. K. 1990. Changes Due to Wear in Tufted Pile Carpets. Textile Research Journal, 60(11), 627–640.
• Xu, B. 1997. Quantifying Surface Roughness of Carpets By Fractal Dimension. Clothing and Textile Research Journal, 15(3), 155–161.
• Postle, R., Carnaby, G. A., de-Jong S. 1988. The mechanics of wool structures. John Wiley, New York.
• Beil, N. B., Roberts, W. W. 2002. Modeling and Computer Simulation of the Compressional Behavior of Fiber Assemblies: Part I: Comparison to Van Wyk's Theory. Textile Research Journal, 72(4), 341-351.
• Vangheluwe, L., Kiekens, P. 1997. Resilience Properties of Polypropylene Carpets. Textile Research Journal, 67(9), 671-676.
• Dayiary, M., Najar, S. S., Shamsi, M. 2010. An Experimental Verification of Cutpile Carpet Compression Behavior. The Journal of the Textile Institute, 101(6), 488-494.
• Laughlin, K. C., Cusick, G. E. 1968. Carpet Performance Evaluation, Part II: Stress-Strain Behavior. Textile Research Journal, 38(1), 72-80.
• Wood, E. J. 1993. Description and Measurement of Carpet Appearance. Textile Research Journal, 63(10), 580– 594.
• Savilla, B. P. 1999. Physical testing of textiles. The Textile Institute, Woodhead Publishing.
• Goswami, K. K. 2018. Advances in carpet manufacture, Elseviere Ltd, Cambridge, MA, USA.
• Wu, J., Pan, N. Williams, K. R. 2007. Mechanical, Biomechanical and Psychophysical Study of Carpet Performance. Textile Research Journal, 77(3), 172–178.
• McNeil, S. J., Tapp, L. S. 2016. The Design and İnitial Evaluation of Visual Cues in Carpets to Assist Walking. The Journal of The Textile Institute, 107(3), 376-385.
• Polat, E. 2013. Türkiye’de halı sektörünün ithalat ihracat dengesi. Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İşletme Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 95s, Gaziantep.
• Erdoğan, Ü. H. 2001. Ege bölgesinde üretilen makine halıları ve kullanılan liflerin başlıca özellikleri üzerine bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekstil Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 123s. İzmir.
• Kucuk, M., Korkmaz, Y. 2017. Sound Absorption Properties of Acrylic Carpets. The Journal of The Textile Institute, 108(8), 1398-1405.
• Kucuk, M., Korkmaz, Y. 2019. Acoustic and Thermal Properties of Polypropylene Carpets: Effect of Pile Length and Loop Density. Fibers and Polymers, 20(7), 1519-1525.
• Mehta, P.V. 1992. An Introduction to quality control for the apparel industry, ASQC Quality Press.
• Collier, B. J., Epps, H. H., 1999. Textile testing and analysis, Prentice Hall.
• Manich, A.M., Castellar, M. D. D., Sauri, R. M., Miguel, R. A., Barella, A. 2001. Abrasion Kinetics of Wool and Blended Fabric. Textile Research Journal, 71, 469-474.
• Ozdil, N., Kayseri, G. O., Menguc, G. S. 2012. Analysis of abrasion characteristics in textiles, In: Abrasion resistance of materials, (Marcin Adamiak, Ed.) IntechOpen.
• Onder, E., Berkalp, O. B. 2001. Effects of Different Structural Parameters on Carpet Physical Properties. Textile Research Journal, 71(6), 549-555.
• Bilisik, K., Yolacan, G. 2009. Abrasion Properties of Upholstery Flocked Fabrics. Textile Research Journal, 79 (17), 1625–1632.
• Gupta, N. P., Shakyawar, D. B., Sinha, R. D. 1998. Influence of Fibre Diameter and Medullation on Woollen Spun Yarns and Their Products. Indian Journal of Fibre & Textile Research, 23, 32-37.
• Shakyawar, D. B., Gupta, N. P., Patni, P. C., Arora, R. K. 2008. Computer-Aided Statistical Module for HandKnotted Carpets. Indian Journal of Fibre & Textile Research, 33(4), 405-410.
• Bilisik, K., Turhan, Y., Demiryurek, O. 2011. Tearing Properties of Upholstery Flocked Fabrics. Textile Research Journal, 81(3), 290–300.
• Bilisik, K., Turhan, Y., Demiryurek, O. 2011. Analysis and Tensile Characterization of Flocked Fabric After Rubbing. Journal of the Textile Institute, 102(9), 808-822. Üç boyutlu (3B) Polipropilen Halı Yapıların Aşınma ve Sürtünme Özellikleri 149
• Bhavani, K., Devi, S. 2012. Comparative Study of Colour Fastness Properties of Naturally Dyed Carpet Yarns Cellulosic in Composition. Asian Journal of Home Science, 7(2), 587-591.
• Zhou, C. E., Zhang, Q., Kan, C. W. 2017. Some Properties of a Thickener for Preparing Inkjet Printing Ink for Nylon Carpet. Coloration Technology, 133, 116–121.
• VANDEWIELE NV. Carpet weaving: Face-to-face carpet weaving. http://www.vandewiele.be/carpetlooms.htm, 2022.
• ISO 12947-3. 1998. Determination of the abrasion resistance of fabrics by the Martindale method Part 3: Determination of mass loss.
• BS 2543. 2004. Upholstery fabrics for end use applications.
• TS 3374 (ISO 1765). 1991. Machine made textile floor coverings- determination of thickness. International Organization for Standardization.
• TS 7125 (ISO 1766). 2003. Textile floor coverings-Determination of thickness of pile above the substrate. International Organization for Standardization.
• ISO 139. 2005. Textiles-Standard atmospheres for conditioning and testing. International Organization for Standardization.